استان خوزستان با رودخانههای پرآب، خاک حاصلخیز و اقلیم متنوع، از دیرباز یکی از مهمترین قطبهای کشاورزی ایران بوده است. رودهای کارون، کرخه، دز و جراحی همچون شریانهای حیاتی، هزاران سال است که زندگی و آبادانی را به دشتهای پهناور این سرزمین بخشیدهاند. آثار تاریخی سازههای آبی شوشتر که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند، نشان میدهد که مدیریت آب و کشاورزی در خوزستان پیشینهای کهن و ارزشمند دارد.
امروز نیز خوزستان در بسیاری از محصولات کشاورزی جایگاه برجستهای در کشور دارد. گندم، جو، ذرت و برنج بخش عمده زمینهای زراعی استان را به خود اختصاص دادهاند و این منطقه یکی از اصلیترین تأمینکنندگان امنیت غذایی ایران به شمار میرود. افزون بر این، خوزستان بزرگترین تولیدکنندهی نیشکر در کشور است و به همین دلیل لقب شکرستان ایران را به خود گرفته است. محصول نیشکر علاوه بر تأمین شکر، در صنایع جانبی همچون تولید کاغذ، خوراک دام و الکل صنعتی نیز نقش کلیدی ایفا میکند.
باغداری نیز از ارکان مهم کشاورزی در این استان است. نخلستانهای آبادان، شادگان و هویزه خرمایی مرغوب و مشهور تولید میکنند که بخشی از آن به بازارهای جهانی راه مییابد. در کنار خرما، باغهای متنوع دیگری نیز در خوزستان وجود دارد: پرتقالهای شیرین دزفول و شوشتر، انارهای سرخ و پرآب رامهرمز و شوشتر، انگور و انجیر ایذه و شوشتر که علاوه بر مصرف تازه، در تهیه کشمش و فرآوردههای محلی کاربرد دارند. در سالهای اخیر کشت توتفرنگی نیز در برخی مناطق مستعد رونق گرفته و به یکی از محصولات نوپای استان تبدیل شده است. گوجهفرنگی نیز به عنوان محصولی مهم و پرمصرف، در زمینهای کشاورزی خوزستان کشت میشود و بخشی از نیاز بازار داخلی را تأمین میکند.
طرحهای گسترده آبیاری و زهکشی در دهههای اخیر بهرهوری زمینهای کشاورزی را افزایش داده و جایگاه خوزستان را به عنوان یکی از استانهای راهبردی در تأمین مواد غذایی کشور تثبیت کرده است. با این همه، کشاورزی در خوزستان تنها یک فعالیت اقتصادی نیست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی مردم این دیار محسوب میشود. آیینهای سنتی برداشت محصول، تجربه نسلها در مدیریت آب و پیوند عمیق با زمین و رودخانهها نشان میدهد که برای مردم خوزستان کشاورزی نه فقط یک شغل، بلکه میراثی ارزشمند و سبکی از زندگی است.