چندی پیش بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان در سفری اعلام نشده به ایران آمد تا نخستین پیشنهاد مکتوب استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا را به دست سیدعباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران برساند. 

به گزارش نیویورک تایمز، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در این پیشنهاد دو طرح را به طرف ایرانی ارائه کرده است: 

• نخست، آنکه آمریکا حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را به رسمیت بشناسد، اما داوطلبانه اقدام به تعلیق این فرآیند در داخل خاک خود خواهد کرد. 
• دوم، اینکه کنسرسیوم غنی‌سازی مشترک منطقه‌ای در یکی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس تشکیل شود. 

در نظر کارشناسان، وجه مشترک هر دو ایده خارج کردن امکان غنی‌سازی از داخل خاک ایران است. رژیم صهیونیستی با علم نسبت به ناتوانی برای نابودی زیرساخت‌های هسته‌ای ایران تصمیم گرفته است به وسیله ابزار مذاکره تهران را مجبور به عقب نشینی و دادن حق غنی‌سازی کند. 

بیشتر بدانید:

چرا حمایت عمومی از رژیم صهیونیستی در اروپا به پایین‌ترین حد رسیده است؟

نگرانی آمریکا از تولد یک قدرت فناورانه و انرژی‌محور در غرب آسیا چیست؟

نگرانی‌های آمریکا و فشارهای منطقه‌ای بر برنامه غنی‌سازی ایران

مقام‌های آمریکایی از جمله استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، بارها تأکید کرده‌اند که غنی‌سازی حتی در سطوح پایین می‌تواند به غنای تسلیحاتی منجر شود. این نگرانی‌ها ریشه در گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد که افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا ۶۰ درصد را نشان می‌دهد. واشنگتن معتقد است توقف کامل غنی‌سازی، خطر تولید سلاح اتمی را حذف می‌کند و این موضع با فشار لابی‌های صهیونیستی و برخی کشورهای عربی تقویت شده است. به نظر می‌رسد این نگرانی‌ها بیشتر بهانه‌ای برای محدود کردن استقلال علمی و فناوری ایران است، در حالی که ایران بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تأکید دارد و عضو معاهده ان‌پی‌تی است.

راهبرد آمریکا برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران و حفظ هژمونی منطقه‌ای

مخالفت کاخ سفید با غنی‌سازی ایران بخشی از راهبردی گسترده‌تر برای حفظ هژمونی در غرب آسیا است. غنی‌سازی مستقل ایران، این کشور را به قدرتی علمی و صنعتی تبدیل می‌کند که می‌تواند توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد. پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای با حضور عربستان و نظارت آمریکا، که در دور پنجم مذاکرات ارائه شده، تلاشی برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران و جلوگیری از خودکفایی آن است. این طرح در واقع وابستگی ایران به نظارت خارجی را تحمیل می‌کند و هدف آن تضعیف استقلال ایران و حفظ رضایت متحدان صهیونیستی واشنگتن است.

موضع ایران و چالش‌های پیش رو در مذاکرات هسته‌ای

ایران غنی‌سازی را حق قانونی خود در چارچوب پیمان منع اشاعه اتمی می‌داند و بر حفظ استقلال هسته‌ای تأکید دارد. وزیر امور خارجه ایران، عراقچی، درخواست‌های آمریکا را غیرواقعی خوانده و بر ادامه برنامه غنی‌سازی تأکید کرده است. این موضع ایران می‌تواند الگویی برای کشورهای دیگر باشد و نفوذ جهانی آمریکا را کاهش دهد. در مقابل، مقام‌های آمریکایی با تحریف واقعیت مدعی شده‌اند که تنها کشورهای دارای سلاح اتمی غنی‌سازی انجام می‌دهند، که این ادعا تلاشی برای انحصار فناوری هسته‌ای در دست غرب است. اگر واقعاً آمریکا نگران رقابت تسلیحاتی است، باید ابتدا برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی را که بدون نظارت است، هدف قرار دهد.