تاریخچه حج ابراهیمی؛ سنتی ماندگار در تاریخ اسلام

آیین حج یکی از عبادات مهم اسلامی است که بر اساس روایات دینی، پیشینه‌ای فراتر از خلقت بشر دارد. مطابق نقل‌های اسلامی، نخستین حج‌گزاران فرشتگان بودند که در آسمان چهارم، پیرامون بیت‌المعمور به عبادت و طواف می‌پرداختند. این عبادت، پس از خلقت حضرت آدم (ع) به زمین انتقال یافت و وی مأمور به بناگذاری کعبه و برگزاری مناسک حج شد.

بیشتر بدانید:

نماز «وواعدنا»؛ پیوند معنوی با میقات حضرت موسی (ع) در ایام حج ابراهیمی

در قرآن کریم، توصیف کعبه با عبارت «اَوَّلَ بَیتٍ» (نخستین خانه) بیان شده است که برخی مفسران آن را اشاره به بنیان‌گذاری اولیه کعبه توسط حضرت آدم (ع) دانسته‌اند. از آن زمان، سنت حج‌گزاری در میان نسل‌های بعدی حضرت آدم (ملقب به ابوالحجاج) استمرار یافت و پیامبران مختلف نیز اهتمام ویژه‌ای به انجام این مناسک داشتند. در روایات تاریخی آمده است که بسیاری از انبیا الهی در کنار خانه خدا به خاک سپرده شده‌اند که نشان‌دهنده تقدس این مکان در تاریخ ادیان الهی است.

این رویه تا دوران حضرت ابراهیم (ع) ادامه داشت، زمانی که وی به فرمان خداوند مأمور بازسازی کعبه و احیای آیین حج شد. وی همراه با حضرت اسماعیل (ع) دیوارهای خانه خدا را بنا کرد و برای تکمیل مناسک حج، فرشته جبرئیل (ع) آداب و اعمال این عبادت را به ایشان آموخت. از آن زمان، حج به عنوان عبادتی الهی و نمادی از توحید و عبودیت تثبیت شد.

پس از حضرت ابراهیم (ع)، آیین حج ابراهیمی با گذر زمان دستخوش تغییراتی شد، اما اصول اولیه آن همواره حفظ گردید. این عبادت تا امروز به عنوان یکی از ارکان دین اسلام باقی مانده و در هر سال، مسلمانان از سراسر جهان به سوی خانه خدا رهسپار می‌شوند تا این سنت الهی را به‌جا آورند.