علی اکبر دهخدا در پنجم اسفند 1258خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود. پدرش «خانباباخان» از ملاکان قزوین پیش از زادروز دهخدا از قزوین به تهران آمد و در این شهر اقامت گزید. وی علوم ابتدایی و سطوح عالی را در ایران سپری کرد. سپس برای تکمیل علوم جدید به اروپا سفر کرد و مدت پنج سال به تحقیق و پژوهش پرداخت.
بازگشت دهخدا به ایران همزمان با نخستین طلیعهی افکار آزادیخواهانه و شروع مبارزات جنبش مشروطیت در ایران بود. دهخدا که با استبداد و ستم آن زمان شدیداً مخالف بود، به صف مبارزان پیوست و به نگارش مقالات تند و طنزآمیز پرداخت.
بیشتر بدانید:
نخستین حضور هوش مصنوعی در جشنواره فیلم مقاومت
رونمایی از تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «آخرین فرصت» در حرم مطهر شاهچراغ (ع)
او که از همکاران روزنامه صوراسرافیل بود، پس از توقیف و تعطیلی روزنامه به اروپا تبعید شد. دهخدا پس از استقرار مشروطیت به ایران بازگشت و در روزنامههای مختلف نویسندگی کرد. او در روزهای جنگ جهانی اول و کوچ آزادیخواهان، در یکی از ایلات بختیاری گوشه گزید و در آنجا مقدمات تدوین لغتنامه بزرگ خود را پیریزی کرد.
این اثر مهم علمی و ادبی دهخدا، آنچنان گسترده، دقیق و غنی است که میتوان آن را یکی از شاهکارهای بزرگ زبان فارسی در سدهی اخیر دانست. کارهای ادبی و انتقادی دهخدا از نظر سبک و سلیقه کمنظیر است و نوآوری او در طنزنویسی، مکتبی نوین در زبان و ادبیات فارسی به وجود آورد.
در زمینه شعر نیز، دهخدا آثاری برجسته دارد که با بیانی ساده و دلنشین سروده شده است.
دهخدا همچنین با گردآوری کتاب امثال و حکم که مجموعههای چهار جلدی از بیست و چهارهزار ضربالمثل فارسی است، نخستین فرهنگنامه عرفی و عامیانه را در زبان فارسی تدوین کرد. چرند و پرند که مجموعه مقالات انتقادی دهخداست و در صوراسرافیل چاپ شده است. وی سرانجام در هفتم اسفند 1334 خورشیدی در 76 سالگی در تهران درگذشت و در آرامگاه ابن بابویه در ری آرام گرفت.
ویژههای الکوثر را اینجا دنبال کنید.
برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید.
سه شنبه 7 اسفند 1403 - 8:45:33