تهران- الکوثر: مسجد شجره  در منطقۀ «ذوالحلیفه» یا «آبارعلی» در هشت کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی در مسیر مکه قرار دارد. وجه تسمیه آن به شجره نیز این است که حضرت محمد (ص) در این مکان ، کنار درختی ( شجره) به نام« سَمَره» فرود آمده و احرام بستند.

آبار علی (به معنای چاه‌های علی) منطقه‌ای غالباً پوشیده از نخلستان، در حدود هشت كیلومتری جنوب شهر مدینه، که در آن، چاه‌های آبی وجود دارد که گفته می‌شود چاه‌هایی که حضرت امیر (ع ) برای استفاده زائران خانه خدا حفر نمود. این مکان از میقات‌های حج است. امروزه از سه نام آبارعلی و ذوالحلیفه و مسجد شجره برای اشاره به این منطقه استفاده می‌شود.

نام‌های دیگر

این جایگاه از دیدگاه‌های مختلف به نام‌های گوناگون مشهور شده است که عبارت‌اند از:

مسجد شجره: وجه تسمیه آن به شجره این است که پیامبر اکرم در جریان سفر سال ششم هجرت که منتهی به امضای معاهده حدیبیه شد. در این مکان، کنار درختی (شجره) به نام ‹‹سَمَره›› فرود آمده و احرام بستند. همین طور در سال هفتم جهت عمرة القضاء و نیز درسال دهم برای حجة الوداع در این مسجد احرام پوشید.

مسجد الاحرام: به علت اینکه این مکان، محل احرام حاجیان است به نام احرام نامیده شده است.

مسجد المیقات: این نام هم بدین‌علت است که این جایگاه یکی از میقات‌های حج و عمره حاجیان به شمار می‌آید.

مسجد آبار علی یا مسجد چاه‌های علی(ع): این نام از شهرت فراوانی برخوردار است. گفته می‌شود علت این نام‌گذاری آن است که پس از رحلت حضرت رسول(ص) و غصب خلافت، امام علی(ع) چاه‌های متعددی برای نخلستان‌های خود در این منطقه حفر نمود و به آبیاری آنها پرداخت.

بنا بر روایتی از امام صادق(ع) این ناحیه به اقطاع (واگذاری زمین یا منافع حاصل از آن یا محل کسب برای زمانی محدود یا نامحدود به کسی از سوی حاکم را اِقطاع می‌گویند)، به امام علی (ع) واگذار گردید. به همین جهت، چاه‌های آن نیز که متعلق به آن حضرت بود، به نام آبار علی شناخته شده است.

احرام پیامبر(ص) در این مسجد

پیامبر اکرم(ص) در سفرهای عمره و حج تمتع در این میقات محرم شدند:

در سال صلح حدیبیه که موفق به انجام عمره نشدند (ششم هجری).

در سال هفتم هجری، در جریان عمرة القضا.

حجة الوداع در سال دهم هجری.

پیامبر اکرم(ص) پس از اقامه دو رکعت نماز در مسجد شجره، احرام بسته و می‌گفت: ‹‹ لبیک،اللهم لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک، ان الحمد و النعمة لک و الملک، لاشریک لک لبیک››. روایت شده، که رسول خدا نخستین بار، هنگام انجام حج، زیر درختی در این مکان فرود آمد که در سال‌های بعد در آن محل مسجدی ساخته شد.

تعمیرات و بازسازی

اگرچه این مسجد در قرن هشتم دچار خرابی شد، اما همچنان مورد استفاده بوده است. گویا در بنای اولیه، شبستان و صحن داشته، اما در قرون هشتم و نهم تنها دیواری گرد آن بوده است.

در قرن دهم

زین الدین الاستدار در سال ۹۶۱ق بنای مسجد را بازسازی کرد و اطراف آن دیواری بزرگ کشید که تا پایان دوره عثمانی همچنان پا برجا بود. وی مأذنه گوشه شمال غربی آن را نیز بازسازی نمود و سبب این که مکان محراب اصلی مشخص نبود، محراب دیگری در وسط دیوار قبله قرار داد که شاید مکان اصلی محراب باشد. همچنین پله‌هایی نیز در سه جهت برای مسجد ساخت تا از ورود چهارپایان به داخل جلوگیری شود.

در دوره عثمانی

مسجد شجره در دوره عثمانی در سال ۱۰۵۸ ق.، به دست یکی از هندیان مسلمان بازسازی و منارهای برای آن ساخته شد.

دوره معاصر

طول این مسجد از جنوب تا شمال ۲۵ متر از شرق به غرب نیز به همین مقدار بوده است. در سال‌های اخیر این مسجد به گونه زیبایی بازسازی شده، مساحت آن به ۸۸۰۰۰ متر مربع رسیده است

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی
از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید
صفحه آشپزی غذاهای عربی الکوثر فارسی