تهران- الکوثر: اوضاع کشورهای اسلامی در عهد مأمون بسیار آشفته و نگران کننده بود و شکل گیری نهضت علویان که عکس العمل سخت گیری های خلفای عباسی به خصوص هارون الرشید بود، مأمون را به فکر و چاره اندیشی واداشت تا با دست زدن به اقدامات تازه، جنبش بوجود آمده را به آرامش و سکون مبدل کند.
براین اساس مأمون تصمیم گرفت امام رضا(ع) را به نوعی حتی برخلاف تمایلشان وارد حکومت عباسیان کند تا بتواند رضایت علویان را جلب کرده و آنها را تحت کنترل درآورد.
 در این موقعیت  واگذاری ولایتعهدی از طرف مأمون به حضرت رضا(ع) مطرح می شود و علیرغم مخالفت امام (ع) با این پیشنهاد، مأمون ایشان را با طرح قبلی از مدینه به مرو (مقر حکومت عباسیان) فرا می خواند.

حضرت رضا(ع) به اجبار راهی مرو می شوند. اما مطلبی که ما در این نوشته به دنبال آن هستیم اینکه مرکز حکومت مأمون شهر مرو بوده است اما امام رضا(ع) در طوس به شهادت رسیده و در آنجا مدفون شده اند این در حالی است که فاصله مرو تا طوس (مشهدالرضای فعلی) مسافتی بسیار طولانی بوده است، آیا بعد از شهادت امام (ع) بدن مطهر حضرت را به طوس منتقل کردند و یا اینکه مکان شهادت امام(ره) طوس بوده است؟

مأمون به حضرت رضا(ع) پیشنهاد می کند که به عنوان ولیعهد از خراسان به بغداد برود. چرا که بغداد مرکز تجمع عباسیان بوده و آنان این شهر را همچون دژی برای خود برگزیده بودند.

در چنین شرایطی مأمون از امام (ع) می خواهد که به بغداد برود تا از یکسو با سرسخترین دشمنان خود رو به رو شود و از سوی دیگر خود و دیگر رجال عباسی در خراسان آسوده باشند. امام(ع) این پیشنهاد را رد می کنند و مأمون نیز از اصرار خویش مأیوس می شود.

پس از امتناع امام(ع) از  رفتن به بغداد مأمون خود تصمیم می گیرد که به آن سامان حرکت کند و اصرار می کند که امام(ع) را نیز همراه خود ببرد.

بیشتر بخوانید

زیارتنامه امام رضا (ع) + متن و ترجمه
چرا لقب امام هشتم، «رضا»ست؟
چرا امام رضا (ع) به ضامن آهو لقب دارد؟
صلوات خاصه حضرت امام رضا(ع)

مأمون با بن بست عجیبی رو به رو شده بود. او که تصمیم گرفته بود شخصیت امام(ع) را نزد مردم زیر سؤال ببرد و برای این منظور تمام تلاشها و سلاحهای خویش را به کار برده بود می دید که همه جا سلاح امام از او کارآمدتر است و درک وهوشیاری ایشان تمام مکرها و نیرنگهای مأمون را خنثی می کند.

بالاخره کار به آنجا کشید که مأمون خود را سزاوار سرزنش حمید بن مهران دانست که روزی به او گفته بود: «چقدر بیمناکم از آن که حکومت از اولاد عباس به اولاد علی منتقل گردد و چقدر بیمناکم از آن که او دستت را از مملکت بریده و خود زمامش را بدست گیرد،بنابراین مأمون برای رهایی از این بن بست عجیب سرانجام تصمیم به قتل امام می گیرد. اما چگونه؟

مأمون در مسیر حرکت به بغداد که امام نیز در آن کاروان بودند تصمیم می گیرد که امام و فضل بن سهل را طی توطئه ای در حمام سرخس به قتل برساند ولی هوشیاری امام(ع) مانع از آن شد که خود را در دام مأمون گرفتار سازد و به رغم اصرار مأمون، از ورود به حمام سرخس خودداری می کنند که البته فضل بن سهل با نیرنگ مأمون در حمام به قتل می رسد.

با آنکه توطئه قتل امام(ع) در حمام سرخس با شکست مواجه شد ولی مأمون ناامید نگشته و درباره چگونگی قتل امام به تدبیر و اندیشه پرداخت.

شهادت امام رضا(ع) در طوس

مأمون در سفر بغداد از مرو به سرخس و از سرخس به طوس می آید و مدتی به بهانه حضور در کنار قبر پدر در آنجا درنگ می کندبه طور یقین هدف مأمون اجرای نقشه هایی بود که در سر می پروراند. بنابراین در طوس و در قریه ای خوش آب و هوا به نام نوغان امام(ع) را به شهادت می رساند.

اما سوال اینجاست چرا مأمون این منطقه را برای قتل امام (ع) انتخاب کرد؟

 مأمون از همان زمانی که از مرو به بغداد حرکت کرد به دنبال فرصتی بود که امام را به شهادت برساند و علت اینکه در مرو دست به چنین کاری نزد از شورش مردم خصوصاً علویان وحشت داشت. زیرا نفوذی که امام(ع) در میان مردم داشتند و همچنین وابستگی مذهبی و عاطفی که مردم با امام (ع) داشتند مانع از آن می شد که مأمون بتواند نقشه خود را عملی کند.

 مأمون به این مسأله آگاه بود که وقتی کاروانش وارد شهرها و قصبات بشود و حضرت رضا(ع) نیز در آن کاروان حضور داشته باشند یقیناً مردم نسبت به امام خویش ابراز ارادت نموده و پیوند مردم و امام(ع) بیشتر می شود به همین جهت مأمون هر لحظه به فکر این بود که زودتر امام را به قتل برساند. بر این اساس امام(ع) در طوس و قریه نوغان به شهادت رسیده و مأمون دستور می دهد حضرت را در باغی که هارون در آن مدفون بوده است، دفن کنند.

پیش بینی امام رضا (ع) از محل مدفن خود در طوس 

هنگامی که دعبل خزائی قصیده تائیه معروف خود را در ستایش اهل بیت و شرح مصیبت‌های ایشان سرود، به طوس رفت تا آن را برای امام رضا (علیه السلام) بخواند. پس از رسیدن به ابیاتی که در آن‌ها به شهر‌های مقدس و مدفن پاکان اشاره کرده بود، امام این دو بیت را بر همان وزن و قافیه‌ی اصلی شعر به آن افزودند:
و قبر بطوس یال‌ها من مصیبة
الحت علی الاحشاء بالزفرات
الی الحشر حتی یبعث الله قائما
یفرج عنا الغم و الکربات
به این معنی که «و قبری در طوس خواهد بود که بر آن مصیبت‌ها وارد خواهد شد که همواره تا روز قیامت آتش حسرت در دل‌ها شعله‌ور می‌کند. تا روزی که خداوند قائمی را مبعوث کند که فرجی بر غم‎ها و مصیبت‎های ماست». ایشان در پاسخ به سوال دعبل که آن قبر متعلق به کیست، پاسخ داد:(قبر من است و برجا خواهد بود تا طوس محل رفت‌وآمد شیعیان و زائران من شود).

طولی نکشید که این گفته به حقیقت پیوست و رئوف اهل بیت در آخرین روز ماه صفر سال ۲۰۳ هجری قمری، به دست خلیفه‌ی عباسی به شهادت رسید و پیکر پاکش در روستای کوچکی به نام «سناباد» دفن شد که آن زمان در حومه‌ی شهر «توس» قرار داشت. ۱۲۰۰ سال پس از آن، این روستای کوچک به برکت وجود هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت توسعه یافته و پس از به حاشیه راندن شهر توس، اکنون این کلان شهر پایتخت معنوی ایران به شمار می‌آید و سالانه، پذیرای بیش از ۳۰ میلیون نفر از دوستداران و زائران داخلی و خارجی آن حضرت است.

محل دقیق دفن امام رضا (ع) کجاست؟

ضریح نگین‌نشان روی مرقد امام هشتم (ع) در «سرداب» گذاشته شده است! اما سرداب کجاست؟ اگر امام رضا (ع) در سرداب خفته است، پس مرقدی که در روضه منوره و داخل ضریح پاک است، متعلق به چه کسی است؟ با توجه به اینکه بخش زیرین ضریح به زیرزمین حرم امام رضا (ع) اختصاص داده شده و به‌عبارتی، مرقد شریف روی سطحی واقع شده است که زیر آن طبقه‌ای دیگر ساخته شده است، سوال مهمی که مطرح می‌شود آن است که محل دقیق دفن امام رضا (ع) در حرم کجا است؟

حضرت رضا (ع) پیش از شهادت خود، در ادامه‌ی سخنانی درباره‌ی محل قبر خود، درباره‌ی نحوه‌ی حفر آن به اباصلت، خادم و همراه خود فرمودند:( به آن‌ها بگو هفت پله پایین بروند و روی آن ضریحی بگشایند، اگر امتناع ورزیدند بگو به‌اندازه‌ی یک متر لحد قرار بدهند، خدا اگر بخواهد آن را وسعت می‌بخشد).

در اثر گذشت زمان، تغییراتی در ساختمان آرامگاه ساده و شریف امام خوبی‌ها پدید آمد. مضجع شریف ایشان که از همان ابتدا در سطحی گودتر از سطح زمین داشت، در اثر تسطیح زمین‌های اطراف قبه و ساختمان‌سازی‌های اطراف آن در طول زمان فاصله‌ی بیشتری با سطح زمین پیدا کرد و به این ترتیب، به‌تدریج به‌شکل سردابی درآمد و از سمت شمال آن، راهرویی برای رسیدن به مضجع شریف ساخته شد و ضریح را روی سطح زمین، هم‌سطح با سایر سازه‌ها نصب کردند.

زیارت مجازی و سه بعدی حرم امام رضا (ع)

 " بعد منزل نبود در سفر روحانی" اگر در سالروز شهادت امام رضا(ع) دلت هوایی حرم شده است کافیست پای دل را روانه حرمش کنی  پس دست ارادت به روی سینه بگذار و از طریق لینک  https://tv.razavi.ir/VR/2/#s=pano13746 مسیر تشرف به حرم را انتخاب کنید و سلامی مخصوص به امام رئوف دهید.

   گزارش از : فاطمه غلامی 

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی