تهران- الکوثر: حجت الاسلام محسن جلالی شاهرودی، کارشناس قرآنی  درباره وظیفه شیعیان در عصر غیبت و فلسفه غیبت گفتگویی کرده که به شرح ذیل است.

دیدگاه اسلام درباره ظهور منجی چیست؟

در دین مقدس اسلام، بحث موعود و منجی یکی از مباحث کلیدی و محوری است که به صورت روشن و شفاف مطرح شده است. در آیات متعدد کتاب آسمانی ما مسلمانان یعنی قرآن کریم ، بحث حاکمیت صالحان بر زمین و غلبه دین اسلام را به صراحت بیان کرده است؛ از جمله آنها در آیه ۱۰۵ سوره مبارکه انبیاء است، خداوند در آیات متعدد تصریح کرده است که زمین را بندگان صالحش خودش به ارث می‌برد و همچنین تصریح کرده که این امر را در کتب پیشینیان نیز بیان کرده است: وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فیِ الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّلِحُون و همانا ما پس از تورات در زبور نوشتیم که: زمین را بندگان شایسته ما به میراث می‌‏برند.

در آیه ۵۵ از سوره نور خداوند، به انسانهایی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادند، وعده می دهد که خلافت و حکومت در زمین را به آنان وامی گذارد و دینشان را پابرجا و برقرار می سازد و در چنین زمانی، آرامش و امنیت کامل، در جهان ایجاد می شود و آدمیان به عبادت و بندگی خدا می پردازند.

خداوند در سه جای قرآن، در سوره توبه آیه ۳۳، در سوره فتح آیه ۲۸ و در سوره صف آیه ۹ به صراحت اعلام کرده است که ما دین اسلام را بر همه ادیان غلبه می‌دهیم و خود را شاهد بر چنین رویدادی معرفی می‌کند. البته ما با مراجعه به روایاتی که از معصومین(ع) بیان شده است به این مسئله می‌رسیم که بر اساس روایات بیش از ۲۰۰ آیه در تأویل و تفسیر آیات مهدوی بیان شده است که مربوط به بحث ظهور و بحث غلبه دین اسلام بر ادیان دیگر و بحث حکومت جهانی حضرت پرداخته است.

علاوه بر این ما کتاب‌های مخصوص و ویژه‌ای داریم که هم در میان اهل سنت و هم در میان شیعه تألیف شده است؛ از جمله در میان شیعیان بین پیشینیان ما کتاب «کمال الدین و تمام النعمه» تألیف مرحوم شیخ صدوق(ره)، کتاب «الغیبه» تألیف ابن ابی زینب مشهور به «غیبت نعمانی» و کتاب شریف «کتاب الغیبه» مربوط به مرحوم شیخ طوسی است.در خطبه ۱۳۸ نهج البلاغه نیز، درباره امام مهدی(ع) و ظهور او مطالبی مطرح شده است.

آیا درباره امام مهدی (عج) اعتقاداتی وجود دارد ک شیعه و عامه در آنها اتفاق نظر داشته باشند؟

مقام معظّم رهبری(حفظه الله تعالی) در جمع اساتید و فارغ‌التحصیلان تخصصی مهدویت درسال ۱۳۹۰ به نکته دقیق و ارزشمندی در پاسخ به این سوال اشاره فرموده‌اند، معظم له در بیاناتشان فرمودند: «مسئله‌ی مهدویت در اسلام هم جزو مسلّمات است؛ یعنی مخصوص شیعه نیست. همه‌ی مذاهب اسلامی غایت جهان را که اقامه‌ی حکومت حق و عدل به وسیله‌ی مهدی (علیه الصّلاة و السّلام و عجّل اللَّه فرجه) است، قبول دارند. روایات معتبر از طرق مختلف، در مذاهب گوناگون، از پیغمبر اکرم و از بزرگان نقل شده است.»

از نگاه اهل سنت، مهدی منتظر(عج) از آل‌البیت است و زمانی می‌آید که اختلافات و تفرقه‌ها و ضعف دین و عقیده ایجاد می‌شود. او می‌آید تا قدرت و سربلندی اسلام را به آن بازگرداند. از نظر شیعه نیز مهدی(عج) از اهل‌بیت محمد(ص) است. مهدی(عج) هم در نزد شیعه و هم اهل سنت از اهل‌ بیت رسول خدا(ص) است و این از نقاط مشترک جدی و مهم است.

همچنین بخوانید:

دعای فرج؛ بهترین دعا در آخرالزمان
زیارت امام زمان (عج) بعد از نماز صبح با صدای استاد فرهمند
نماز امام زمان (عج) چگونه بخوانیم؟
علائم و نشانه های ظهور
بررسی آیات مهدوی قرآن کریم

او می‌آید که قوت و مَجد اسلام را بازگرداند و این از نقاط مشترک فریقین است. اهل سنت معتقدند که مهدی(عج) در آخرالزمان می‌آید و شیعه هم می‌گوید که مهدی(عج) در آخرالزمان می‌آید. پس هیچ اختلافی میان اهل سنت و شیعه در اصل این قضیه وجود ندارد. البته برخی اختلافات در جزئیات مسئله وجود دارد، اما در اصل هیچ اختلافی نیست.

این قرابت به حدی است که از سوی بعضی از بزرگان دو فرقه‌ی بزرگ اسلامی پیشنهاد شده تا اهل سنت و شیعه بر مسئله‌ی مهدویت به عنوان محور وحدت گرد هم آمده و جمیع مسلمانان به این عقیده‌ی اسلامی و شریف تمسک پیدا کنند.

اینکه می‌گویند امام زمانت را بشناس منظور چیست؟

ایمان، بدون شناخت امام زمان (عج) تحقق نمی‌پذیرد؛ در این باره دلیل‌هایی وجود دارد.

دلیل عقلی: علت‌ها و فلسفه‌هایی که در ضرورت و لزوم وجود پیامبر(ص) گفته‌اند، بر ضرورت وجود جانشین پیامبر نیز صادق است. پس بر خداوند متعال واجب است او را نصب فرماید، بر مردم نیز واجب است آن امام را بشناسند؛ زیرا پیروی کردن بدون معرفت امکان ندارد.

دلیل نقلی: روایات فراوانی در حدّ تواتر در این باره وارد شده که برخی از آنها را، «کلینی» آورده است.

در کتاب «کمال الدین» نیز می‌خوانیم: «هرکه در چهار چیز شک کند، به همه اموری که خداوند نازل فرموده، کافر است: یکی از آنها معرفت امام در هر زمان به شخص و صفتش است».

همچنین امام صادق(ع) از پدران بزرگوارش نقل کرده رسول اکرم(ص) فرمود: «هر کس قائم از فرزندان مرا در زمان غیبتش منکر شود، به مرگ جاهلیت مرده است». و «نعمانی» به سند خود از حضرت امام صادق(ع) آورده است: «هر کس شبی را صبح کند در حالی که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت می‌میرد».

روی دیگر این معرفت ، شناخت الطاف و حقوق حضرت بر ماست. حقوق آن بزرگوار بر ما فراوان و الطاف و مراحمش بیرون از شمار است، بلکه همچون دریایی خروشان و مواج است که در آن، غواصی نتوان کرد. بعضی از آنها بصورت فهرست وار عبارتند از:

۱. حق وجود و هستی: خداوند به برکت وجود آن حضرت، همگان را آفرید؛ که اگر او نبود، هیچ کس نبود، نه زمین وجود می‌یافت و نه فلک؛

۲. حق بقا در دنیا: اگر امام زمان (عج) نبود، هیچ چیز در دنیا برقرار نمی‌بود؛

۳. حق قرابت و خویشاوندی پیامبر(ص)؛

۴. حق منعم بر متنعم و حق واسطه‌ نعمت؛

۵. حق پدر بر فرزند؛

۶. حق آقا و ارباب بر بنده؛

۷. حق عالم بر متعلم؛

۸. حق امام بر رعیت.

راه‌های اتصال و نزدیکی به امام عصر(عج) چیست؟

اتصال و ارتباط با امام زمان(عج) و نزدیک شدن به ایشان نیاز به «سنخیت» با آنان دارد. به دست آوردن سنخیت با حضرت نیاز به تحقّق دو بُعد؛ یعنی، «معرفت» و «عمل» دارد. اگر کسی خود را به اولیای الهی شبیه نمود، به لقای آنان نیز واصل خواهد شد.

آنچه وظیفه ماست تشبه به آن حضرت و پیمودن راه ایشان است . به عبارت دیگر یعنی انسان عملش را عمل امام زمان قرار دهد. بدین معنی که آنچه را به ذهن آدمی می آید اگر امام زمان بود، عمل می کرد، ما هم همان را عمل کنیم.

دیگر آنکه همه ی شیعیان و دوستداران حضرت، توصیه به تقوا و ورع شده ‏اند و این بهترین راه دوستی و جلب خشنودی امام زمان(عج) است ؛ همان طوری که گناهان و معاصی، باعث نارضایتی آن حضرت و قطع پیوند و ارتباط با او است.

خداوند این مسأله را آیه ۲۰۰ سوره آل عمران بیان فرموده: «یا ایها الذین امنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقواللّه‏ لعلّکم تفلحون؛ ای کسانی که ایمان آورده ‏اید، صبر کنید و یکدیگر را به صبر وادارید و مرابطه نمایید و تقوا و خداترسی را پیشه سازید، باشد که رستگار شوید». امام باقر(ع) در تفسیر این آیه می فرمایند: «صبر کنید بر ادای فرایض (یعنی در انجام تکالیف الهی استقامت داشته باشید) و در برابر دشمنان پایداری کنید و با امامتان (که انتظارش را می کشید) مرابطه نمایید».قرآن راجع به حضرت مهدی و اصحاب ایشان می ‏فرماید: «الذین ان مکنّاهم فی الارض اقاموا الصلوه وآتوا الزکاه و امروا بالمعروف و نهو عن المنکر؛ کسانی که اگر در زمین به آنان توانایی دهیم نماز را بپا داشته و زکات (به مستحق) بخشیده و به معروف امر نموده و از منکر نهی کنند».امام باقر(ع) در تفسیر این آیه می ‏فرمایند: «این آیه برای آل محمد(ع) است؛ یعنی، مهدی(عج) و اصحاب او»

از دیگر راههای اتصال و تقرّب به حضرت میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

طهارت نفس، ایثار و ازخودگذشتگی، گریه بر مصائب اباعبدالله الحسین (ع)، کسب فضائل اخلاقی، توسل و ذکر همیشگی امام، خواندن ادعیه و زیارات مرتبط با حضرت، عشق و اشتیاق به حضور حضرت

چرا با این همه ظلم و فساد امام زمان (عج) ظهور نمی کنند؟

از آن‌جا که نهضت حضرت یک نهضت سطحی و کوچک نیست، بلکه یک انقلاب جهانی و همه جانبه است، برنامه بسیار عمیق و دشواری دارد (توجه شود که قرار نیست حضرت بر مبنای اعجاز حکومت کند)، می‌خواهد تمام اختلافات نژادی و کشوری و زبانی و دینی را برطرف سازد و سرتاسر گیتی را با یک حکومت نیرومند اداره کند. یک چنین انقلاب عمیقی باید از درون دل‌های جهانیان سرچشمه بگیرد. بنابراین تا نوع بشر به حد کمال و رشد نرسد و برای پذیرفتن حکومت حق آماده نگردد مهدی موعود(ع) ظاهر نخواهد شد. به عبارت دیگر شاید بتوان گفت عامل اساسی در ایجاد فضای مناسب و پذیرش پیام جدید عدالت از طرف مردم همانا احساس پوچی است که انسان متمدن خواهد کرد و منشا این احساس، تجربه های مختلف بشری از تمدن است؛ تمدنی که جنبه های منفی آن پشت او را خم می کند و به آنجا می رسد که می فهمد شدیداً نیاز به کمک دارد و از عمق جان، توجه خود را به عالم غیب یا منبعی مجهول، معطوف می دارد .

هشام بن سالم از حضرت صادق(ع) روایت کرد: تا همه‌ی اصناف مردم به حکومت نرسند صاحب الامر قیام نمی‌کند؛ برای این‌که وقتی حکومتش را تشکیل داد کسی نگوید: اگر ما هم به حکومت می‌رسیدیم با عدالت رفتار می‌کردیم.

لذا می فهمیم برای این‌که دنیا چنان حکومتی را پذیرا باشد، چند نوع آمادگی لازم است:

الف). آمادگی فکری و فرهنگی: یعنی سطح افکار مردم جهان آن‌چنان بالا رود که بدانند مثلاً مسئله «نژاد» یا «مناطق مختلف جغرافیایی» مسئله قابل توجهی در زندگی بشر نیست و تقاوت رنگ‌‏ها و زبان‌‏ها و سرزمین‏‌ها نمی‌تواند بشر را از هم جدا سازد.

ب). آمادگی اجتماعی: مردم جهان باید از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته شوند، تلخی این زندگی مادی و تک بُعدی را احساس کنند و حتی از این‌که ادامه این‌راه تک بعدی ممکن است در آینده مشکلات کنونی را حل کند، مأیوس گردند.

ج). آمادگی‌‏های فردی: حکومت جهانی قبل از هر چیز نیازمند عناصر آماده و با ارزش انسانی است تا بتواند بار سنگین چنان اصلاحات وسیعی را به دوش بکشد. در روایات متعدد آمده است که برای تعجیل در فرج دعا کنید.خداوند امر فرج را به یک شب اصلاح می­کند؛ یعنی اگر حضرت حق اراده کند، مطلب تمام است. باید متوجه باشیم که اراده حضرت حق هم متوقف بر تقاضای من و شما است. اگر تقاضا باشد، قطعاً عرضه خواهد بود.

چگونه سرباز امام زمان (عج) شویم؟

به این سؤال می توان از منظرهای گوناگونی پاسخ گفت، اما اجازه بدهید مقدمه‌ی اساسی سربازی حضرت را از لسان نورانی روایات عرض کنم و فکر می کنم همین شرایط اگر در کسی محقق شود قطعاً از یاوران و سربازان حضرت به شمار خواهد آمد.

امیرمؤمنان علی(ع)،در ضمن یک حدیث طولانی، در وصف بیعت یاران امام زمان(عج) چنین می‏‌فرماید: « با او بیعت می کنند که هرگز: دزدی نکنند[یبایعون علی اَن لا یَسرَقوا] زنا نکنند [ولا یَزنوا] مسلمانی را دشنام ندهند[و لا یَسُبّوا مسلماً] خون کسی را به ناحقّ نریزند[و لا یقتلوا مُحرماً] به آبروی کسی لطمه نزنند[و لا یهتک حریماً مُحرّماً] به خانه کسی هجوم نبرند[و لا یهجموا منزلاً] کسی را به ناحق نزنند[و لا یضربوا احداً الاّ بالحقّ] طلا، نقره، گندم و جو ذخیره نکنند[و لا یکنزوا ذهباً و لا فضّة و لا بُرّاً و لا شعیرا] مال یتیم را نخورند[ولا یأکلوا مالَ الیتیم] در مورد چیزی که یقین ندارند، گواهی ندهند [و لا یشهدوا بما لا یَعلمون] مسجدی را خراب نکنند[ولا یُخرِبوا مسجداً] مشروب نخورند[و لا یَشربوا مسکراً] حریر و خز نپوشند[و لا یلبَسوا الخزّ و لا الحریر] در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند[و لا یتمنطقوا بالذّهب] راه را بر کسی نبندند[و لا یقطعوا طریقاً] راه را نا امن نکنند[و لا یخیفوا سبیلاً] گرد همجنس بازی نگرایند[و لا یَفسقوا بغُلام] خوراکی را از گندم و جو انبار نکنند[ولا یحبسوا طعاماً مِن بُرّ و لا شعیر] به کم قناعت کنند [و یرضَونَ بالقلیلِ] طرفدار پاکی باشند[و یَشَتّمونَ علی الطیّب] از پلیدی گریزان باشند[و یکرهون النجاسة و...] ».

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی
ازصفحه محرم الکوثر فارسی دیدن کنید