تهران- الکوثر:  

مجادله نا آگاهانه مردم درباره خدا

آیه 3: وَمِنَ النَّاسِ مَن یجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیرِ عِلْمٍ وَیتَّبِعُ کُلَّ شَیطَانٍ مَّرِیدٍ

و برخى از مردم در باره خدا بدون هیچ علمى مجادله مى ‏کنند و از هر شیطان سرکشى پیروى مى‏نمایند 

تحدیر سوره حج با صدای استاد معتز آقایی + متن و ترجمه

پرستندگان یک بعدی

آیه 11: وَمِنَ النَّاسِ مَن یعْبُدُ اللَّهَ عَلَى حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَیرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْیا وَالْآخِرَةَ ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ

و از میان مردم کسى است که خدا را فقط بر یک حال - و بدون عمل - مى‏ پرستد پس اگر خیرى به او برسد بدان اطمینان یابد و چون بلایى بدو رسد روى برتابد در دنیا و آخرت زیان دیده است این است همان زیان آشکار

ادیان ایمان آورده

آیه 17: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یفْصِلُ بَینَهُمْ یوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیءٍ شَهِیدٌ

کسانى که ایمان آوردند و کسانى که یهودى شدند و صابئى‏ها و مسیحیان و زرتشتیان و کسانى که شرک ورزیدند البته خدا روز قیامت میانشان داورى خواهد کرد زیرا خدا بر هر چیزى گواه است.

اطعام مستمندان

آیه 28: لِیشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَامِ فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِیرَ

تا شاهد منافع خویش باشند و نام خدا را در روزهاى معلومى بر دامهاى زبان‏بسته‏اى که روزى آنان کرده است ببرند پس از آنها بخورید و به درمانده مستمند بخورانید. 

فضیلت و ثواب قرائت سوره حج

صبر، نماز و زکات

آیه 35: الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِینَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِیمِی الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ ینفِقُونَ

همانان که چون - نام - خدا یاد شود دلهایشان خشیت‏یابد و - آنان که - بر هر چه برسرشان آید صبر پیشه‏گانند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزیشان داده‏ایم انفاق مى ‏کنند.

جهاد و مقاومت

آیات 39 و 40: أُذِنَ لِلَّذِینَ یقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ / الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِن دِیارِهِمْ بِغَیرِ حَقٍّ إِلَّا أَن یقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا وَلَینصُرَنَّ اللَّهُ مَن ینصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِی عَزِیزٌ

به کسانى که جنگ بر آنان تحمیل شده رخصت - جهاد - داده شده است چرا که مورد ظلم قرار گرفته‏اند و البته خدا بر پیروزى آنان سخت تواناست / همان کسانى که بناحق از خانه‏هایشان بیرون رانده شدند - آنها گناهى نداشتند - جز اینکه مى‏گفتند پروردگار ما خداست و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض دیگر دفع نمى‏کرد صومعه‏ها و کلیساها و کنیسه‏ها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مى ‏شود سخت ویران مى‏شد و قطعا خدا به کسى که - دین - او را یارى مى‏کند یارى مى ‏دهد چرا که خدا سخت نیرومند شکست‏ناپذیر است

روز قیامت همچون هزار سال

آیه 47: وَیسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذَابِ وَلَن یخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَإِنَّ یوْمًا عِندَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ

و از تو با شتاب تقاضاى عذاب مى‏کنند با آنکه هرگز خدا وعده‏اش را خلاف نمى کند و در حقیقت‏یک روز - از قیامت - نزد پروردگارت مانند هزار سال است از آنچه مى‏شمرید.

تفاوت مناسک امت ها و قضاوت در قیامت

آیات 67 تا 69: لِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَکًا هُمْ نَاسِکُوهُ فَلَا ینَازِعُنَّکَ فِی الْأَمْرِ وَادْعُ إِلَى رَبِّکَ إِنَّکَ لَعَلَى هُدًى مُّسْتَقِیمٍ / وَإِن جَادَلُوکَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ / اللَّهُ یحْکُمُ بَینَکُمْ یوْمَ الْقِیامَةِ فِیمَا کُنتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ

براى هر امتى مناسکى قرار دادیم که آنها بدان عمل مى‏کنند پس نباید در این امر با تو به ستیزه برخیزند به راه پروردگارت دعوت کن زیرا تو بر راهى راست قرار دارى / و اگر با تو مجادله کردند بگو خدا به آنچه مى‏کنید داناتر است / خدا روز قیامت در مورد آنچه با یکدیگر در آن اختلاف مى‏کردید داورى خواهد کرد.

مثلی درباره ناتوانی مدعیان

آیه 73: یا أَیهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن یخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَإِن یسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَیئًا لَّا یسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ

اى مردم مثلى زده شد پس بدان گوش فرا دهید کسانى را که جز خدا مى‏خوانید هرگز - حتى - مگسى نمى‏آفرینند هر چند براى - آفریدن - آن اجتماع کنند و اگر آن مگس چیزى از آنان برباید نمى‏توانند آن را بازپس گیرند طالب و مطلوب هر دو ناتوانند.این سوره که به خاطر بخشى از آیاتش که پیرامون حج سخن مى‏گوید به نام سوره حج نامیده شده است از سوره‏هائى است که در میان مفسران و نویسندگان تاریخ قرآن در مکى یا مدنى بودنش گفتگو است.

اما با توجه به برداشتى که از سوره‏هاى مکى و مدنى و به تعبیر دیگر جو مدینه و مکه و نیازمندیهاى مسلمانان و چگونگى تعلیمات پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏وآله ‏وسلّم نسبت به آنها در این دو منطقه داریم آیات این سوره از جهاتى شبیه سوره‏هاى مدنى است، چرا که دستور حج آنهم با ذکر قسمتى از جزئیات آن، و همچنین دستور جهاد، تناسب با وضع مسلمانان در مدینه دارد، هر چند تاکید آیات این سوره روى مساله مبدء و معاد بى تناسب به سوره‏هاى مکى نیست.

نویسنده تاریخ القرآن بر اساس تاریخ فهرست ابن ندیم و نظم الدرر مى ‏گوید: این سوره صد و ششمین سوره‏اى است که بر پیامبرصلى ‏الله ‏علیه‏ و آله‏ و سلّم نازل شده و بر حسب ترتیب، بعد از سوره نور و قبل از سوره منافقین است.به هر حال در مجموع، مدنى بودن سوره قوى‏تر به نظر مى‏رسد.

از نظر محتوا مطالب این سوره را به چند بخش مى‏توان تقسیم کرد:

1. آیات فراوانى که در زمینه معاد و دلائل منطقى آن، و انذار مردم غافل از صحنه‏هاى قیامت، و مانند آن است که از آغاز این سوره شروع مى‏شود و بخش مهمى از آن را در بر مى‏گیرد.

2. بخش قابل ملاحظه‏اى نیز از مبارزه با شرک و مشرکان، سخن مى‏گوید و با توجه دادن به آیات پروردگار در عالم هستى انسانها را متوجه عظمت آفریدگار مى‏سازد.

3. بخشى از این سوره نیز مردم را به بررسى سرنوشت عبرت‏انگیز گذشتگان و عذابهاى دردناک الهى که بر آنها نازل شد دعوت کرده، از جمله سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود، و قوم ابراهیم و لوط، و قوم شعیب و موسى را یادآور مى‏شود.

4. بخش دیگرى از آن پیرامون مساله حج و سابقه تاریخى آن از زمان ابراهیم علیه‏ السلام و سپس مساله قربانى و طواف و مانند آن است.

5. بخشى از آن هم پیرامون مبارزه در برابر ظالمان و پیکار با دشمنان مهاجم، است.

6. و سرانجام قسمتى از آن پند و اندرزهائى است در زمینه‏هاى مختلف زندگى و تشویق به نماز و زکات و امر به معروف و نهى از منکر و توکل و توجه به خداوند. 

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید