تهران- الکوثر:  این روزها نام یمن را زیاد می‌شنویم و می‌دانیم عربستان و امارات تحت حمایت کشورهای غربی بویژه آمریکا و هم‌پیمانانش چندین سال است آرامش این کشور را بر هم زده‌اند. اما یمن علیرغم تمام فشارهای وارده از سوی دولت‌های متجاوز همچنان در مقابل دشمنان ایستاده و سر فرود نمی‌آورد. در این گزارش قصد داریم از زاویه دیگری به یمن نگاه کنیم و زیبایی‌های این کشور را بشناسیم.

«پسران نوح در روزگاران گذشته یمن را به عنوان سرزمین شیر و عسل می‌شناختند، گیلگمش در جستجوی راز زندگی جاودانه به یمن سفر کرد، مردان دانا در کوه‌های یمن به دنبال صمغ کندر و مُر زرین می‌گشتند و از همه مهمتر ملکه سبا یمن را خانه خود خوانده است».

یمن کجاست؟
همانطورکه در نقشه زیر می‌بینید این کشور در جنوب غربی آسیا و جنوب شبه‌جزیره عربستان واقع شده است. یمن از جنوب به خلیج عدن، از غرب به ساحل دریای سرخ و از شرق به عمان محدود می‌شود. این کشور بیش از 200 جزیره دارد که مهمترین آنها مجمع‌الجزایر سُقُطرا است.

خط ساحلی طولانی یمن که بین تمدن‌های غربی و شرقی کشیده شده همواره محل تقاطع فرهنگ‌های متفاوت بوده است. این سرزمین از زمان‌های دور منطقه‌ای استراتژیک برای انجام امور تجاری در غرب شبه جزیره عربستان به شمار رفته است. جغرافیای یمن را می‌توان به چهار منطقه اصلی دشت‌های ساحلی غربی، کوهستان‌های غربی، کوهستان‌های شرقی و منطقه بیابانی و شنی گسترده «ربع الخالی» در جنوب شرقی شبه‌جزیره عربستان تقسیم کرد.

یمن از روزگاران قدیم منطقه‌ای آباد با نعمات بسیار بوده تا جاییکه به دلیل قرار گرفتن در شبه‌جزیره عربستان، در گذشته از آن به عنوان «عربستان خوشبخت» یاد می‌شد. این کشور در نقاط کوهستانی دارای جنگل‌های انبوه و در نقاط دیگر دارای نخلستان و باغ‌های میوه گوناگون است. داستان سد تاریخی یمن به نام «سد مأرب» نیز در کتب تاریخی بارها مورد اشاره قرار گرفته است.

در یمن برخلاف عربستان، به دلیل باران‌های منظم، کشاورزی همواره پررونق بوده‌است. به همین دلیل، از قدیم جمعیت انبوهی در آنجا سکونت یافتند و تمدن‌های زیادی را در طول تاریخ در آنجا شکل دادند. در حال حاضر نیز با وجود آنکه مساحت یمن یک چهارم عربستان است اما به دلیل زمین‌های حاصلخیز و آب و هوای خوب، جمعیت آن تقریبا با این کشور برابر است.

زیبایی‌های یمن
پس از موقعیت جغرافیایی ممتاز یمن بهتر است به جنبه‌های دیگر این کشور بپردازیم که این روزها کمتر مطرح می‌شود. کشور زیبای یمن چندین بنای فرهنگی و تاریخی برجسته و بی‌نظیر دارد که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند. این آثار خیره‌کننده که شامل شهر زبید، شهر قدیمی صنعا، شهر قدیمی شبام و مجمع‌الجزایر سُقُطرا می‌شوند همواره مورد توجه گردشگرانی بوده‌اند که از سراسر جهان برای دیدن آنها به یمن سفر کرده‌اند. در ادامه به معرفی این آثار می‌پردازیم:

زبید یکی از قدیمی‌ترین شهرهای یمن است که در کنار ساحل قرار گرفته است. این شهر بسیار مستحکم است و کوچه‌های باریک، خانه‌های سنتی، مناره‌های زیاد و چهار دروازه ورودی دارد. زبید تعداد زیادی مسجد دارد و از سال‌های دور با میزبانی از گردشگران سراسر جهان نقشی کلیدی در معرفی اسلام ایفا کرده است.

شهر قدیمی صنعا نیز که به کرات مورد حمله جنگنده‌های ائتلاف سعودی قرار می‌گیرد، یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری یمن است که در میان کوهستان واقع شده و باغ‌های سرسبز فضای بین خانه‌ها و مساجد این شهر زیبا را پر کرده است. سازمان میراث جهانی پیشنهاد کرده است برای محافظت از بافت قدیمی شهر صنعا یک مرز حائل دور آن ایجاد شود.

مسجد صالح صنعا

شهر تاریخی شبام که به «شیکاگوی صحرا» معروف است خانه‌هایی  از خشت خام دارد که قدمت آنها به قرن 16 می‌رسد و برخی از آنها  هفت طبقه دارند. این شهر در گذشته یکی از مهمترین استراحتگاه‌های کاروان‌های تجاری بوده است.

مجمع الجزایر سُقُطرا در شمال غربی اقیانوس هند و در نزدیکی خلیج عدن بیش از 150 مایل در شاخ آفریقا گسترده شده است. این مجمع‌الجزایر دارای تنوع زیستی قابل‌توجهی است؛ به طوریکه 37 درصد گونه‌های گیاهی سقطرا، 95 درصد حلزون‌های زمینی آن و 90 درصد خزندگان آن در هیچ جای جهان پیدا نمی‌شود. به همین دلیل از مجمع‌الجزایر سقطرا به عنوان "عجیب‌ترین نقطه زمین" یاد می‌شود. 

یمن مناطق دیدنی بسیاری دارد که می‌توان به آنها پرداخت. یکی از روستاهای زیبای یمن الحطیب نام دارد که در نزدیکی صنعا -پایتخت این کشور- و در منطقه حراز واقع شده و با وجود مسیر صعب‌العبور و ارتفاع بلند اشتیاق بازدیدکنندگان برای دیدن آن بسیار است.

کسانی که به این روستای چشم‌نواز رفته‌اند، چشم‌اندازی جادویی را در برابر دیدگان خود یافته‌اند. چشم‌اندازی که قله‌ها آن را احاطه کرده‌اند و زیر پای آنان ابر‌هایی باران‌زا در حال باریدن هستند.

فرهنگ و صنایع دستی
آنچه در بازارهای یک کشور عرضه می‌شود نمایانگر فرهنگ آن کشور است. در بازارهای یمن می‌توان سنگ‌های قیمتی  و انواع مختلف صنایع دستی از جمله عقیق، نقره، ظروف مسی و قالیچه‌های دست‌بافت را یافت. یمن برخی از قدیمی‌ترین و باکیفیت‌ترین معادن عقیقِ جهان را دارد و بازارهای آن نیز مملو از این سنگ گرانبها است.

سوغاتی اصیلی که می‌توان از این بازارها خریداری کرد، جنیبه است. جنیبه نوعی خنجر عربی است و در کشورهای یمن، عمان و جنوب عربستان سعودی به عنوان یک تزئین در کنار لباس محلی استفاده می‌شود.

در پایان فیلمی کوتاه از کشور زیبای یمن را مشاهده کنید.