­به گزارش پایگاه شبکه الکوثر،   پایگاه اینترنتی دیدبان حقوق بشر در گزارشی به قلم اریک گلدشتاین مسئول امور خاورمیانه و شمال آفریقا در این نهاد مستقر در نیویورک نوشت:
روزگاری یکی از کشورهای خاورمیانه حاکمی داشت. این حاکم که در دهه سوم زندگی خود به سر می برد، خود را در قامت یک اصلاح‌طلب معرفی می کرد اما به این خاطر که در تلاش بود پایه های قدرتش را تحکیم ببخشد، هیچ منتقدی را تاب نمی آورد. او به طور خاص از یک منتقد متنفر بود؛ منتقدی که سابقا از حلقه نزدیکان حاکم در دربار سلطنتی بود ولی از یک سال پیش تبعید خودخواسته را انتخاب کرده بود و با سفر به سراسر جهان در مورد شیوه های سرکوب گرایانه حاکم خاورمیانه ای هشدار می داد. این منتقد همچنین جنگ تجاوزگرایانه حاکم را علیه یکی از کشورهای همسایه محکوم می کرد.
یک روز این منتقد با فریب به یک شهر خارجی کشانده و در آنجا بازداشت شد و دیگر هیچ خبری از او منتشر نشد. حاکم کشور خاورمیانه ای هرگونه دست داشتن را در ناپدید شدن منتقد اصلی خود رد کرد. با این حال مستنداتی از سفر عجولانه نزدیکان این حاکم به شهر خارجی محل بازداشت منتقد او وجود داشت.
هر چند ممکن است الان به عربستان سعودی، جمال خاشقجی و روایت هایی که در صفحات نخست بسیاری از روزنامه ها منتشر می شود فکر کنید اما حاکم مورد اشاره در سطرهای ابتدایی این نوشته کسی جز حسن دوم پادشاه مغرب نیست. منتقد مغضوب او هم "مهدی بن برکه" معلم خصوصی پیشین او بود. بن برکه پنجاه و سه سال پیش در بیست و نهم ماه اکتبر ربوده شد. هر ساله در این روز، پسران و جمعی از هواداران بن برکه در محل ربوده شدن او در بُلوار سن ژرمن پاریس جمع می شوند. تقاضای همیشگی و البته محقق نشده آنها هم این بوده که مغرب و سرویس های اطلاعاتی خارجی سرانجام همه چیز را در مورد سرنوشت «چه‌گوارای مغرب» افشا کنند.
اما داستان بن برکه با خاشقجی متفاوت است؛ جمال خاشقجی منتقد میانه رو و روزنامه نگار سعودی دوم اکتبر برای انجام برخی امور اداری وارد کنسولگری عربستان سعودی در شهر استانبول ترکیه شد و از آن زمان دیگر خبری از او در دست نیست. اما داستان بن برکه درس های مهمی در مورد چگونگی واکنش به کشتار روزنامه نگار سعودی و همچنین ناتوانی در نشان دادن چنین واکنشی دارد.
حسن دوم در سال 1961 جانشین پدرش شد و تاج و تخت را در مغرب به دست گرفت. مغرب مستقل یک سال بعد نخستین قانون اساسی خود را پذیرفت که به موجب آن پادشاه این کشور از اختیارات گسترده ای برخوردار بود اما همزمان امکان تشکیل یک پارلمان چند حزبی نیز فراهم شده بود. در دوران استعمار مغرب، نظام تک حزبی به عنوان یک هنجار سیاسی در این کشور پذیرفته شده بود.
حسن دوم تلاش داشت احزاب سیاسی را با به جان هم انداختن آنها و ایجاد اصطکاک بین آنها عملا ناکارآمد کند. اما بن برکه از ورود به این بازی امتناع کرد. او همچنین از حسن دوم به خاطر ورود به جنگ مرزی با الجزایر در سال 1963 انتقاد کرد. به دنبال این انتقاد او به طور غیابی محاکمه و به جرم خیانت به کشور به اعدام محکوم شد.
با وجود گذشت پنجاه سال از آن ماجرا هنوز آنچه را که واقعا برای بن برکه اتفاق افتاد مشخص نشده است. اما محاکمه ای که در یکی از دادگاه های فرانسه برگزار شد و همچنین تحقیقات متعددی که به وسیله روزنامه نگاران صورت گرفت نشان داد که بن برکه به پاریس کشانده شد و آنجا چند افسر پلیس فرانسه که با افسران اطلاعاتی فرانسه و مغرب همکاری داشتند در روز روشن او را بازداشت می کنند و به ویلایی در حومه پاریس می برند. ماموران مغربی در آنجا بن برکه را در حضور محمد اوفقیر مرد دست راست پادشاه شکنجه کردند.
اما روایت های متفاوتی از آنچه برای بن برکه رخ داد وجود دارد. بر اساس برخی از این روایت ها، ماموران مغربی بن برکه را تعمدا به قتل رساندند در حالی که دیگران می گویند او بر اثر اشتباه پیش از بازگردانده شدن به مغرب کشته شد. جسد بن برکه هیچگاه پیدا نشد.
شارل دوگل رئیس جمهور وقت فرانسه با عصبانیت تمام اعلام کرد یکی از نهادهای اطلاعاتی این کشور در ربودن بن برکه در خاک فرانسه دست داشته است. وی در واکنش به این اتفاق، ساختار این نهاد اطلاعاتی را تغییر و آن را تحت نظارت وزارت دفاع فرانسه قرار داد. دوگل همچنین خواستار تحویل اوفقیر از سوی مغرب شد و با رد این درخواست از سوی حسن دوم، رئیس جمهور فرانسه روابط دیپلماتیک خود را با این کشور قطع کرد. در سال 1967 دادگاهی در فرانسه اوفقیر و برخی مقامات رده پایین مغرب را به خاطر ارتکاب این جنایت محکوم و اوفقیر را به طور غیابی به حبس ابد محکوم کرد.
در شرایطی که روابط فرانسه و مغرب رو به تشنج می رفت، دیگر کشورهای غربی وارد ماجرا شدند و تلاش کردند مناسبات تجاری و راهبردی خود را با مغرب که در دوران جنگ سرد متحد غرب به شمار می رفت گسترش دهند. در نهایت سال 1969 و با آغاز ریاست جمهوری ژورژ پمپیدو در فرانسه، این کشور تصمیم گرفت موضوع بن برکه را کنار بگذارد و روابط دو کشور مجددا از سر گرفته شد. فرانسه از آن زمان به بعد برخی از اسناد مرتبط با سرنوشت بن برکه را از حالت محرمانه خارج کرده است. هر چند گزارش های اطلاعاتی که می توانند تمام ابعاد ماجرای بن برکه و نقش نهادهای اطلاعاتی فرانسه را در آن ماجرا مشخص کنند همچنان محرمانه باقی مانده اند.
کمیته حقیقت یابی که سال 2004 به دنبال مرگ حسن دوم در مغرب تشکیل شد اعلام کرد در نتیجه عدم همکاری نهادها و مقامات مرتبط به بن بست رسیده است.
البته قدرت های غربی از تسویه صداهای حامی سوسیالیسم در زمان جنگ سرد ابایی نداشتند اما انفعال این کشورها و عدم اجبار مقامات مغرب به پاسخگو بودن باعث شد حسن دوم جسورتر شود. او در بیست و پنج سال بعد حکومتش تمام مخالفانش را از هر حزب سیاسی که بودند در هم کوبید و نهادهای اطلاعاتی زیر دستش صدها منتقد را ناپدید کردند یا به دنبال شکنجه و محاکمه نظام‌مند در زندان های مخفی حبس کردند.
خاشقجی از مشاوران پیشین دربار سلطنتی عربستان با انتقاد از رژیم این کشور، دشمنان فراوانی برای خود جمع کرد. ناپدید شدن او درست مانند موضوع بن برکه مبهوت کننده و غیرقابل باور است، اما به خوبی با اقدامات ادامه دار دولت محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی و تعقیب منتقدان حتی میانه‌رو تا زنانی که خواستار پایان یافتن ممنوعیت رانندگی زنان بودند، همخوانی و مطابقت دارد.
دولت های غربی که مسحور ثروت نفتی، خریدهای عظیم تسلیحاتی و سرمایه گذاری های عربستان شده اند و به اهمیت راهبردی آن نیز واقف هستند تا به حال به ندرت این کشور را به خاطر سوابق حقوق بشری دهشتناک آن به چالش کشیده اند. اما درخواست کشورهای غربی برای ارائه توضیحات در مورد سرنوشت خاشقجی به همراه امتناع مدیران شرکت های بزرگ غربی از حضور در نشست سرمایه گذاری عربستان موسوم به «داووس صحرا» باعث شده است این کشور و ولیعهد جوان آن برای نخستین بار در سطح بین المللی در موضع دفاعی و پاسخگویی قرار بگیرند.
نباید از این لحظه حیاتی به سادگی عبور کرد. جامعه بین الملل باید تفکرات اصلاحات بالا به پایین بن سلمان را به چالش بکشد؛ اصلاحاتی که همه دیگر اصلاح طلبان را به استثنای خود بن سلمان در موقعیتی دشوار و تضعیف شده قرار داده است.
در چهلمین سالگرد ناپدید شدن مهدی بن برکه، شهردار پاریس در محل ناپدید شدن او حاضر شد. شاید روزی برای بزرگداشت یاد خاشقجی هم نوشته ای در خارج از کنسولگری عربستان سعودی در استانبول نصب شود.