تهران- الکوثر:   21 ژوئن 2017 میلادی (31 خرداد 96) 'سلمان بن عبدالعزیز' با برکناری 'محمد بن نایف' برادرزاده اش، پسر خود یعنی محمد را در حالی که تنها 31 سال داشت، به عنوان ولیعهد برگزید .

 بروز اختلافات در خاندان سلطنتی 
اقدام ملک سلمان در تعیین پسرش به عنوان ولیعهد عملا موجب شد سلطنت به خانواده او منتقل شود و همین امر باعث بروز اختلافات شدید میان خاندان سلطنتی شد.
اعضای خاندان سلطنتی که در گذشته به چرخش آرام و نوبتی قدرت در میان خود عادت کرده بودند، اکنون تازه واردی را در مقابل خود می دیدند که همه چیز از پول و ارتش گرفته تا تخت شاهی را یکجا می خواست .
تنها چند ماه بعد از ولیعهدی بن سلمان نیروهای امنیتی در سپتامبر سال 2017 میلادی دستکم بیست نفر از روحانیون، روشنفکران، روزنامه نگاران و نویسندگان عربستان را دستگیر و روانه زندان کردند.
دستگیری افراد سرشناس در اکتبر همان سال شکل جدیدی به خود گرفت . بن سلمان که به عنوان رییس سازمان نوبنیاد مبارزه با فساد منصوب شده بود، دهها نفر از شاهزادگان، تجار و بازرگانان این کشور را دستگیر و در هتل 'ریتزکارلتون' حبس کرد .
اگرچه شماری از دستگیر شدگان بعد از مدتی با پرداخت پول یا کوتاه آمدن از بخشی از دارایی های خود، آزاد شدند، اما وجود افراد سرشناسی مانند 'ولید بن طلال' و ' متعب بن عبدالله ' دو تن از عموزاده های بن سلمان در میان دستگیر شدگان، اختلافات را بیشتر کرد و تنش را بالا برد.
این اختلافات کار را به جایی رساند که اوایل اردیبهشت ماه گذشته شماری افراد مسلح به قصد کشتن ولیعهد به کاخ او حمله کردند . اگرچه دولت سعودی تیراندازی در ریاض را به نزدیک شدن یک هواپیمای اسباب بازی نسبت داد، اما گزارش های مخالفان از داخل کشور فاش کرد که بن سلمان در جریان این حمله زخمی هم شده است .
غیبت یک ماهه ولیعهد در مجامع عمومی، درست بودن اخبار در مورد زخمی شدن او را تایید کرد.

ادامه ماجراجویی های منطقه ای 
ماجراجویی های منطقه ای سعودی ها که از زمان پادشاهی سلمان بن عبدالعزیز با شدت بیشتری آغاز شده بود، در یک سال گذشته هم ادامه داشته و ولیعهد جوان جنبه های جدیدی از مداخلات این کشور در مسایل منطقه ای از خود بروز داده است .
بازداشت نخست وزیر قانونی لبنان با هدف تاثیر بر انتخابات این کشور و وادار کردن او به اعلام استعفا، یکی از این اقدامات بود که در نهایت موجب رسوایی سعودی ها شد.
بن سلمان به عنوان یکی از طراحان جنگ یمن در یک سال گذشته هم اسیر قدرت موشک های ارتش و کمیته های مردمی یمن شده است. او که پاسخ مناسبی برای شکست در جنگ یمن نداشت، با فرار به جلو، ایران را متهم به حمایت تسلیحاتی از مبارزان یمنی کرد.
او با کمک دولت آمریکا تلاش کرد تا با کشاندن موضوع به سازمان ملل متحد، فشارهای بین المللی علیه تهران را افزایش دهد، اما هر بار نمایش او و اربابش در سازمان ملل، شکست و فضاحت بیشتری برای آنها به بار آورد.
اقدامات یکجانبه رییس جمهوری آمریکا علیه ایران به ویژه تصمیم او برای خروج از برجام هم یکی دیگر از فصل های مشترک آمریکا – عربستان برای فشار به ایران در یک سال گذشته است .
در حالیکه خروج آمریکا از برجام با مخالفت بسیاری از کشورها روبرو شد، عربستان در کنار رژیم صهیونیستی به حمایت از این اقدام و بازگشت تحریم ها علیه ایران، پرداخت .
دولت سعودی در عرصه میدانی سوریه هم از اقدامات و تجاوزهای آمریکا و رژیم صهیونسیتی به خاک این کشور حمایت کرده و از موفقیت های اخیر ارتش سوریه در تسلط بر مناطق مختلف این کشور نگران شده است .
در یک سال گذشته تنش با قطر به عنوان همسایه عربستان و یکی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس نه تنها کاهش نیافته است که با مواضع توهین آمیز ولیعهد و گماشته های او، روز به روز بر آتش اختلاف میان دو کشور دمیده شده است .

اصلاحات با طعم سرکوب 
محمد بن سلمان در چارچوب برنامه ای با عنوان 'چشم انداز 2030 ' برنامه هایی را به ویژه در حوز ه آزادی برای زنان اعلام کرد و نام آن را اصلاحات اجتماعی گذاشت .
راه دادن زنان به ورزشگاه ها، اعطای حق رانندگی به زنان ، بازگشایی سالن های سینما و آزاد کردن برخی تفریحات که در گذشته در عربستان ممنوع بود ، بخشی از این اصلاحات به شمار می رود.
با وجود اینکه رژیم سعودی مدعی آغاز اصلاحات اجتماعی و اقتصادی در کشور شده، اما از اصلاحات سیاسی خبری نیست.
سازمان عفو بین الملل هم هشدار داده است: مقام های عربستان از زمانی که بن سلمان به عنوان ولیعهد این کشور انتخاب شده، روند هدف قراردادن مخالفان را تشدید کرده اند. 
'کاتیا رو' مسوول آزادی های عمومی و فردی در سازمان عفو بین الملل در تحلیل خود درباره گزارش این سازمان در سال 2018 میلادی گفت: ولیعهد سعودی اعلام کرده که دست به اصلاحاتی خواهد زد که هدف از آن اصلاح و مدرنیزه کردن کشور است و مثال بارز در این زمینه آزادی حق زنان در رانندگی است، اما این مسائل نادیده گرفتن حقوق بشر در عربستان را نمی پوشاند. جامعه مدنی در این کشور به طور خشونت باری سرکوب می شود و مخالفان سیاسی، مدافعان حقوق بشر و روزنامه نگاران مورد هدف قرار می گیرند تا سکوت اختیار کنند.
'توماس فریدمن' در گزارشی در روزنامه 'نیویورک تایمز'، بن سلمان ولیعهد سعودی را حاکمی مستبد و به روز به شمار آورد که به تقویت دمکراسی هیچ توجهی ندارد و در اطراف او چماقدارانی حضور دارند که بدترین توصیه ها را به او می کنند.
پیش بینی می شود، این شاهزاده جوان سعودی نتواند به راحتی و سرعت به آرزوی خود برسد. علت این موضوع بسیاری از مسائل درونی و عینی است. برای عربستان بسیار سخت است به راحتی از هویت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ماجراجویی هایی که دهه ها به آن عادت کرده، چشم پوشی کند.
هنوز پیگرد و فشار زیاد بر منتقدان رژیم و دستگیری‌های خودسرانه و شکنجه در دستور کار است و هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه شاه حاضر است اندکی از قدرت مطلقه خود بگذارد، وجود ندارد. این اصلاحات برای برخی جنبه نمادین دارد و آن را وسیله‌ای برای آراستن وجهه عربستان می‌دانند.

 عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی 
آل سعود در سال های اخیر گام های محکمی برای توسعه روابط با رژیم صهیونیستی برداشته است و اخیرا با دلالی طرح آمریکا موسوم به 'معامله قرن' برای محرومیت بیشتر مردم فلسطین از سرزمین آبا و اجدادی خود، تلاش می کند.
در حال حاضر عربستان رژیم صهیونیستی را در ظاهر به رسمیت نمی‌شناسد، اما تحولات اخیر و انتشار برخی اخبار پیرامون دیدارهای غیررسمی مقامات سعودی و صهیونیستی نشان می‌دهد که ریاض و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در تلاش برای عادی سازی روابط با تل آویو هستند. اقدامی که به دلیل واکنش مخالفت‌آمیز گسترده در میان افکارعمومی جهان اسلام و کشورهای عربی هنوز بصورت رسمی از جانب دولت‌ها اعلام نشده است.
بن سلمان که زمانی گفته بود، مخالفتی با موجودیت رژیم صهیونیستی ندارد و به نظر او فلسطینی ها و اسرانیلی ها می توانند کنار هم زندگی کنند، دوشنبه گذشته هم با 'بنیامین نتانیاهو' نخست وزیر رژیم اشغالگر در اردن به صورت مخفیانه ملاقات کرد تا بر همگان ثابت شود که مجری سیاست های آمریکایی – صهیونیستی علیه اولویت جهان اسلام یعنی فلسطین، آل سعود است.

آرزوهای یک جوان 
بن سلمان چندی پیش در گفت و گو با شبکه 'سی بی اس' آمریکا گفته بود، حتی اگر 50 سال عمر کند به پادشاهی در کشورش می رسد و تنها مرگ می تواند این امر را غیر ممکن کند.
ولیعهد برای هموار کردن رسیدن به شاهی افراد جوان و جدیدی را در مناصب کلیدی به کار گرفته است که عمده آنها در سومین دهه از عمر خود هستند.
مجله 'سیاست خارجی' آمریکا این اقدام را اینگونه تحلیل کرده است: ولیعهد سعودی قصد دارد با انتصاب جوانانی که سن آنها از 35 سال عبور نکرده، در سر بزنگاه وفاداری خود را به او نشان دهند.
روزنامه های غربی هم حکام جدید و جوان را عامل اصلی اجرای رویاهای ولیعهد جوان می دانند تا زمانی که او به پادشاهی برسد، هیچ خطری بن سلمان را تهدید نکند.
همه این تلاش ها در حالی است که شمار زیادی از اعضای خاندان سلطنتی مایلند که هر چه زودتر از شر این ولیعهد جوان و جاه طلب خلاص شوند و ممکن است در آینده به هر اقدامی برای حذف بن سلمان دست بزنند.
به نظر می رسد عربستان در حال تجربه یک دوره بحرانی است که خطرناک ترین نوع آن در عصر جدید محسوب می شود، به همین دلیل پیش بینی آینده پادشاهی این کشور و نتیجه برنامه بن سلمان برای این پادشاهی بسیار دشوار به نظر می رسد .

اخبار عربستان را اینجا پیگیری کنید

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید

برای عضویت در کانال سروش الکوثرفارسی کلیک کنید