امام صادق (ع) حدیثی از جدّشان رسول خدا (ص) روایت می‌کنند که در بخشی از آن رسول خدا (ص) می‌فرمایند :

بنده تصمیم می‌گیرد عمل نیکی را انجام دهد . اگر بعد از تصمیم ، آن را انجام نداد ، خدا به خاطر نیّت نیکش ثواب یک حسنه برایش می‌نویسد . ولی اگر بر اساس نیّتش عمل کرد ثواب ده حسنه برای او قرار می‌دهد.

همین بنده تصمیم می‌گیرد گناهی را مرتکب شود ، چنانچه آن را انجام ندهد ، هیچ چیز در نامه‌ی عملش نوشته نمی‌شود. و اگر مرتکب آن گشت ، هفت ساعت مهلت داده می‌شود، فرشته‌ی ماموری که کارهای نیک را ثبت می‌کند ، به فرشته‌ی مامور کارهای زشت می‌گوید: عجله نکن شاید پس از گناه ، عمل نیکی انجام دهد که آن را از بین ببرد ، چرا که خداوند می‌فرماید: "به راستی ، اعمال نیک ، اعمال بد را از بین می‌برد . "(اعراف - 114)

اگر این بنده بگوید: " أَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذی لا إِلـهَ إِلاّ هُو ، عالمُ الْغَیْبِ والشَّهادَة ، العَزیزُ الحَکیمُ ، الغَفُورُ الرَّحیمُ ، ذُوالجَلالِ وَ الإِکْرامِ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ ".

یعنی:"از خداوند ، طلب آمرزش می‌کنم ، خدایی که معبودی جز او نیست ، دانای نهان و آشکار ، ارجمند و نیرومند و صاحب حکمت است ؛ (نسبت به گنه‌کاران ) بسیار آمرزنده و (نسبت به مۆمنان) بسیار مهربان و صاحب جلالت و جوانمردی است ؛ و به سوی او توبه می‌کنم "؛ چیزی در نامه عملش نوشته نمی‌شود.

ولی اگر هفت ساعت بگذرد ، حسنه‌ای انجام ندهد و توبه و استغفار هم نکند ، مامور حسنات به مامور سیئات می‌گوید:

"بنویس گناه او را که ( به خاطر انجام ندادن عمل نیک و ترک توبه و استغفار ) شقیّ و بدبخت ، و از رحمت خدا محروم گردید."  

استغفاری برای دست یافتن به علم یا مال

یکی از انواع استغفار که تلاوت آن به تعداد خاصّی برای حلّ مشکلات اقتصادی یا علمی به تجربه رسیده است ، استغفاری است که خواندن آن به مدّت دو ماه ، روزی چهارصد مرتبه سفارش شده است.

امام صادق (ع) می‌فرمایند:

هر کس تا دو ماه روزی چهارصد بار پی در پی بگوید:" أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذی لا إِلـهَ إِلاّ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ، هُو الرَّحْمنُ الرَّحیمُ ،  بَدیعُ السَّماواتِ وَ الأَرْضِ ، مِنْ جِمیعِ ظُلْمی وَ جُرْمی و إِسْرافی عَلی نَفْسی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ".

" از خداوند ، طلب آمرزش می‌کنم ، خدایی که معبودی جز او نیست ، زنده‌ای ازلی و ابدی ، سرپرستی بی همتا و پدید آورنده آسمان‌ها و زمین است . از همه ستمی که به خود کرده و جرمی که مرتکب گشته‌ام و اسراف و زیاده‌روی که بر نَفْس خویش روا داشته‌ام ( آمرزش طلبیده ) و به سوی او باز می‌گردم

"  یا گنجی از علم و دانش به او داده می‌شود ، یا گنجی از مال و ثروت روزیش می‌گردد. (وسائل الشّیعه ، ج 7 ، ص 225 )

 استغفاری برای ثروت بی گمان

گفتن استغفار همراه با اذکار دیگر ، بار معنوی آن را بیشتر می‌کند ، به همین خاطر امامان (ع) برای حلّ مشکلات دوستان و شیعیانشان ، گاهی تلاوت استغفار را همراه با اذکار دیگر سفارش می‌نمودند، که این خود یکی از انواع استغفار به شمار می‌آید و نقش به سزایی در روا ساختن خواسته‌های انسان دارد

"ابی جعفر شامی" گوید: در شام مردی به نام هلقام بود ، او این حدیث را برایم نقل کرد :

خدمت مولایم موسی بن جعفر (ع) رفتم و عرض کردم : به من دعایی تعلیم نمایید که جامع دنیا و آخرت باشد و مختصر هم باشد .

امام (ع) فرمودند : بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب این ذکر را بگو:

" سُبْحانَ اللهِ العَظیمِ وَبِحَمْدِهِ ، أَسْتَغْفِرُ اللهَ ، وَأَسْأَلُهُ مِنْ فَضْلِهِ " : " منزّه است خدایی که با عظمت است و به حمد و ستایش او مشغولم ، از خداوند آمرزش می‌طلبم و از فضل و عنایتش سۆال می‌کنم ".

هلقام گفت: وضعیّت من در میان خاندانم از همه بدتر بود، نمی‌دانم چه شد که ( بعد از تلاوت این ذکر شریف ) ناگهان ارثی از طرف شخصی به من رسید که فکر نمی‌کردم بین او و من پیوند خویشاوندی باشد ، به حدّی وضع مالی و اقتصادیم رونق یافت که امروز توانگرترین فرد در میان بستگان خود هستم ، این برکات نبود مگر به خاطر آنچه بنده‌ی صالح خدا ، مولایم حضرت موسی بن جعفر (ع) به من آموخت .(کافی ، ج 2 ، ص 550 (

استغفاری برای محبوبیّت نزد خدا و استجابت دعا

نمونه‌ی دیگر طلب آمرزش از خداوند که در روایات متعدّدی بدان سفارش شده است و فضایل زیادی برایش نقل گردیده است ، گفتن "أَتُوبُ إِلَی اللهِ " است ، که آثار و برکات فراوانی را برای انسان به ارمغان می‌آورد. پیامبر و امامان معصوم (ع) مواظبت تامّی بر تلاوت این ذکر داشته‌اند.

امام صادق (ع) می‌فرمایند :

خدا مۆمنی را دوست دارد که زیرک باشد و زیاد توبه کند . آن گاه فرمودند : رسول خدا (ص) بدون آن که گناهی کرده باشند ، روزی هفتاد بار توبه می‌کردند.

حارث گوید: به امام صادق (ع) گفتم آیا پیامبر (ص) ( ذکر توبه را چنین ) می‌فرمودند:"أَسْتَغْفِرُاللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ " ؟

فرمودند : رسول خدا (ص) می‌فرمودند : "أَتُوبُ إِلَی اللهِ". (وسائل الشّیعه ، ج 10 ، ص 511 )

 برای گشایش در امور و حلّ مشکلات سخت

گفتن این استغفار در حلّ معضلات سخت زندگی به تجربه رسیده است  و گره‌های کور بسیاری از افراد ، با همین ذکر باز شده است ! آنچه مهم به نظر می‌رسد تعداد آن است که در حدیث پر باری سی هزار بار ذکر شده است و اشخاص متعددی با تلاوت آن به این تعداد ، به حوایج خود دست یافته‌اند.

پیغمبر اکرم (ص) در حدیث زیبایی می‌فرمایند : هر کس مشکلی طاقت فرسا پیدا کرد ، یا مصیبتی سخت بر او وارد شد ، یا در زندگی به تنگنا افتاد ، سی هزار بار بگوید:" أَسْتَغْفِرُاللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ " در این صورت خداوند گره از کارش می‌گشاید و گشایشی در زندگی او قرار می‌دهد .(مستدرک الوسائل ، ج 12 ، ص 143 (

چه زیبا است ! که شیعه گنه‌کاری ، به نیّت بر طرف شدن موانع فرج مولای عزیزش ـ که گناه شیعیان یکی از آن‌ها است ـ همین استغفار را به تعداد مذکور ـ سی هزار بار ـ در اوقات استجابت دعا ، تلاوت کند ؛تا هم گناهش ریخته و غمی از دل مولای غریبش برداشته شود و هم مقدّمات خلاصی یوسف زندانی فاطمه (س) را از زندان غیبت فراهم کرده باشد ! و در ضمن خداوند گره از کارش بگشاید .