تصمیم احتمالی دونالد ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس و به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل آنقدر مناقشه برانگیز و نامشروع است که بسیاری از روسای کشورها و سازمان های بین المللی نسبت به اعلام این تصمیم ابراز نگرانی کرده اند.

طبق بیانیه ای که کاخ سفید روز گذشته صادر کرد و همچنین بر اساس تماسی که ترامپ با محمود عباس داشته، قرار است امروز رئیس جمهور آمریکا تصمیم خود برای انتقال سفارت به قدس را اعلام کند.

در همین راستا، به نظر می رسد پرداختن به این موضوع و پرسش های مرتبط به آن می تواند درک بهتری از این موضوع و علت مخالفت ها به ما بدهد.

ترامپ در کمپین انتخاباتی خود قول داده بود که سفارت آمریکا را از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل کند. روسای جمهوری پیشین نیز چنین قولی را داده بودند اما از آنجایی که دو طرف، فلسطین و اسرائیل، بیت‌المقدس را پایتخت خود می‌دانند، آمریکا برای جلوگیری از تنش، از این اقدام اجتناب کرده است.

چرا اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل مناقشه برانگیز است؟

این موضوع یکی از موضوعات پیچیده و دشوار در مناقشه اسرائیل-فلسطین بوده است. این کار موجب می‌شود که مذاکرات صلح بین طرفین به شکست بینجامد و اجماع بین‌المللی بر سر صلح را از بین ببرد.

اگر آمریکا سفارتش را از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل کند یک قدم در به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل نزدیک‌تر می‌شود.

ساز و کار انتقال سفارت چگونه است؟

به صورت منطقی خیلی ساده است. آمریکا از قبل یک کنسولگری در بیت‌المقدس داشته است. کافی است نام این دو تغییر کنند. یعنی کنسولگری بشود سفارتخانه و سفارتخانه تبدیل به کنسولگری شود. به همین سبب، کافی است سفیر آمریکا در اسرائیل از محل اقامت خود در تل آویو به قدس عزیمت کند.

اما این فقط بخش ساده ماجرا است. انتقال سفارت می تواند باعث بحران در روابط آمریکا با کشورهای عربی شود و همچنین می تواند اعتراضات گسترده ای را علیه آمریکا در این کشورها به وجود آورد.

مختصری از تاریخچه این موضوع

سازمان ملل در سال 1947 بیت‌المقدس را یک شهر بین‌المللی عنوان کرد اما با جنگی که پس از آن رخ داد این شهر به دو بخش تقسیم شد. به این صورت که بخش غربی شهر تحت کنترل اسرائیل و بخش شرقی آن تحت کنترل اردن قرار گرفت. شهر مشهور قدیمی نیز در همین بخش شرقی واقع است.

پس از جنگ شش روزه در 1967، اسرائیل بخش شرقی را نیز تصرف کرد. پس از آن کل شهر تحت کنترل اسرائیل درآمد. اما هنوز که هنوزه فلسطینیان و دیگر جوامع دنیا، بخش شرقی را به عنوان پایتخت آینده دولت فلسطین درنظر دارند.

براساس پیمان صلح ۱۹۹۳ میان دو طرف موقعیت نهایی شهر باید در مراحل نهایی مذاکرات صلح تعیین شود.

ترکیب جمعیتی بیت المقدس چگونه است؟

تقریبا 850.000 نفر در آنجا زندگی می کنند. 37% عرب و 61% یهودی. جمعیت یهودیان شامل 200.000 یهودی ارتدوکس نیز می‌شود، بقیه این یهودیان نیز یا صهیونیست اند و یا سکولار. 1% باقیمانده نیز اعراب مسیحی.

اکثر فلسطینیان در شرق بیت‌المقدس زندگی می‌کنند. اگر چه محله‌هایی هست که هم اسرائیلیان ساکن اند و هم فلسطینیان اما غالب محله‌ها به بین این دو تقسیم شده است.

تا به حال کشوری در بیت‌المقدس سفارت داشته است؟

قبل از 1980 بعضی کشورها از جمله هلند و کاستاریکا. در ژولای همان سال اسرائیل قانونی را تصویب می‌کند و بیت‌المقدس را پایتخت خود می‌نامد. سازمان ملل این اقدام را محکوم کرده و اسرائیل را متهم به نقض قوانین بین‌المللی می‌کند.

آیا کشورها سفارتشان را از آنجا منتقل کردند؟

بله. در 2006 کاستاریکا و السالوادور آخرین کشورهایی بودند که در بیت‌المقدس سفارت داشتند. پس از آن به تل‌آویو نقل مکان کردند.

کنسولگری‌ها چطور؟

آمریکا در بخش غربی بیت‌المقدس کنسولگری دارد و بریتانیا و فرانسه در بخش شرقی که در قلمروی فلسطینی‌هاست.

به صورت شفاف، موضع آمریکا چیست؟

آمریکا هیچگاه سفارتی در بیت‌المقدس نداشته و همیشه در تل‌آویو بوده است. در 1989 اسرائیل زمین‌هایی را با مبلغ 1$ در سال به مدت 99 سال به آمریکا برای احداث سفارتخانه اجاره می‌دهد اما این زمین‌ها هنوز که هنوزه خالی افتاده اند.

در ادامه، سال 1995 کنگره قانونی را تصویب می‌کند و از آمریکا می‌خواهد که بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسد.

چرا هنوز روسای جمهور آمریکا این اقدام را انجام نداده اند؟

از 1995، کلینتون، بوش و اوباما از این کار سر باز زده اند و هر شش ماه یکبار این قانون را به تعویق انداخته اند.

واکنش اسرائیل به این موضوع چیست؟

دولت اسرائیل از این وعده ترامپ تمجید کرده است و قبل از معارفه‌ی ترامپ کمپینی تاسیس کرده و او را ترغیب به عمل به قولش می‌کند.

و در نهایت فلسطینیان چه خواهند کرد؟

فلسطینیان این موضوع را نقض قوانین بین‌المللی دانسته و معتقدند این اقدام امیدهای صلح را نقش بر آب خواهد کرد. محمودعباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، از رهبران جهان از جمله پوتین و شاه اردن خواسته که نظر ترامپ را تغییر دهند.

این اقدام احتمالا منجر به وقوع یک موج ناآرامی ، تظاهرات خیابانی و خشونت در سراسر قلمروی فلسطین و کشورهای عربی خواهد شد.

برای عضویت در کانال تلگرامی الکوثرفارسی اینجا کلیک کنید