تهران- الکوثر:  جمهوری تاجیکستان یکی از پنج جمهوری آسیای مرکزی، به پایتختی شهر دوشنبه است. این کشور از سوی شمال به کشورهای، قرقیزستان و ازبکستان، از جنوب به افغانستان، از غرب به ازبکستان و از شرق به چین محدود است.

بر اساس اعلام مرکز آمار تاجیکستان، جمعیت این کشور حدود هشت و نیم میلیون نفر است. حدود ۹۰درصد از مردم تاجیکستان مسلمان هستند. اکثریت مسلمانان تاجیکستان سنی حنفی هستند و تنها ۵ درصد شیعه هستند که به دو دسته شیعیان اسماعیلی و شیعیان امامی تقسیم می‌شوند. مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان و بوداییان نیز از جمله اقلیت‌های دینی ساکن در تاجیکستان هستند.

مردم تاجیکستان از نظر فرهنگی، وابستگی عمیقی به ایران دارند و آداب و سنن مذهبی آنان نیز در اغلب موارد منطبق با آداب فرهنگی و سنن مذهبی در ایران است. به همین دلیل در ایام سوگواری محرم، شیعیان این کشور توجه ویژه ای به این امر دارند و به خصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا به گرامی‌داشت قیام امام حسین‏(ع)می پردازند. همچنین لازم به ذکر است که اهل سنت تاجیکستان نیز نسبت به اهل بیت و ائمه شیعه، به ویژه برای امام حسین‏ (ع) احترام خاصی قائلند. 

شیعیان اسماعیلی بدخشان تاجیکستان، احترام و ارادت ویژه‌ای نسبت به اهل بیت علیهم‌السلام، امام علی علیه السلام، حضرت زهرا سلام الله علیها  و اولاد ایشان دارند و حضرت فاطمه زهرا (س) را مادر خویش می‌دانند. اسماعیلیان بدخشان، ماه محرم و صفر را «شدّه» یا «عشورا» می‌نامند و در این مدت سوگواری و عزاداری می‌کنند، لباس سیاه به تن می‌کنند، و همه مناطق شهر غرق در ماتم است. مردان در این دو ماه محاسن خود را نمی‌تراشند و در خانه‌ها عزاداری برپا می‌کنند.

مردم بدخشان تاجیکستان همچنین در عزاداری‌های خود مشت بر سینه می‌کوبند و «یا حسن، وای حسین» می‌گویند و قاتلان امام حسین علیه‌السلام و خاندان او را پلیدترین و بی‌رحم‌ترین موجود عالم می‌دانند. «یزید» در این شهر مصداق روشن انسان منافق و رذل است و هر گاه بخواهند کسی را با این صفات یاد کنند، او را یزید می‌خوانند. بسیاری از تاجیک‌های اهل تسنن در ایام محرم با آئین قدیمی «کربلاخوانی» و روزه‌داری در نقاط مختلف این کشور، به ساحت شهدای کربلا ادای احترام می‌کنند و بر مصیبت سیدالشهدا می‌گریند.

«جمعه خان نبات اف» استاد علوم فلسفه و فقه دانشگاه اسلامی تاجیکستان و از پژوهشگران شناخته شده معتقد است، در منابع اصلی حدیثی، تاریخی، رجالی و حتی کلا‌می اهل سنت احادیث و روایات متعددی نسبت به عظمت و جایگاه امام حسین (ع) از دیدگاه پیامبر اکرم (ص) وجود دارند. به گفته وی، تاریخ، پیروزی حسین بن علی (ع) را به گواهی گرفته، پیروزی‌ای که از بستر جهاد و متن خون شکوفا شد و آرمان‌های والای او را با جریان تاریخ، نسل به نسل بشری بیان کرد و انتقال داد. این دانشمند جایگاه اهل بیت و خاندان پیامبر (ص) را برای مسلمانان اهل سنت محترم و با قداست عنوان کرده و تنها دانستن این عادت و سنت تاجیک‌ها که بدون هیچ تعصب مذهبی برای فرزندان خود نام‌های عزیز و گرامی «علی»، «فاطمه» ، «حسین» و «حسن» را می‌گذارند، بیانگر صمیمیت و محبت بی‌حد این مردم به اهل بیت پیامبر (ص) ذکر کرده است

در برخی از مناطق این کشور از جمله ناحیه درواز در جنوب و بدخشان در شرق تاجیکستان در ایام محرم آیین‌های ویژه‌ای از جمله کربلاخوانی برگزار می‌شود. روحانیون از جمله ائمه جماعات و خطبای مساجد تاجیکستان در خطبه‌های جمعه منتهی به عاشورای حسینی به ذکر مناقب اهل بیت پرداخته و برای شهادت آن حضرت مرثیه‌خوانی کرده و دعا می‌کنند و برخی از علما و تاجیک‌های متدین، دهه اول محرم را به یاد تشنگی و گرسنگی یاران امام حسین(ع) در صحرای کربلا روزه می‌گیرند. مرثیه‌سرایی حادثه کربلا و شهادت امام حسین (ع) همواره مورد توجه خوانندگان کلاسیک تاجیک بوده و مردم با مشاهده این مرثیه‌خوانی‌ها گریه و زاری می‌کنند.

از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید

مطالب اختصاصی محرم را اینجا پیگیری کنید