تهران- الکوثر: کارشناس سیاسی و تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه هدف عربستان اکنون در عراق ایجاد دودستگی بین گروه‌های سیاسی و مذهبی است تاکید کرد بسیج مردمی باید به عنوان بازوی اعمال حاکمیت دولت عراق در آزادسازی این مناطق مشارکت داشته باشد

«سید هادی سید افقهی» در گفت‌وگوی اختصاصی با پایگاه شبکه «الکوثر» درباره موقعیت شهر آزادشده تلعفر و اهمیت آن گفت: این شهر دومین شهر مهم استان نینوی پس از شهر موصل است که به تازگری آزاد شد. مسئله‌ای که اهمیت تلعفر را دوچندان می‌کند نزدیک بودن آن به نقطه مرزی ترکیه و سوریه است؛ به همین علت عمده انتقالات لجستیکی و پشتیبانی و نقل و انتقال نیروهای انسانی گروه های تروریستی، به ویژه داعش، از تلعفر صورت می گرفت؛ چون از غرب نزدیک به سوریه بود و 60 کیلومتر با آن فاصله دارد و از طرف شمال نیز نزدیک مرزهای ترکیه؛ به ویژه مناطقی که تحت تسلط پیشمرگ های کرد است که آنها هم - که عمدتا طرفدار مسعودبارزانی هستند- به نحوی با تروریست ها همکاری می کنند و با ترکیه هماهنگ هستند.

تلعفر ستاد عملیاتی داعش بود

این تحلیلگر سیاسی افزود: مسئله دیگر درباره اهمیت تلعفر این است که این شهر ستاد عملیاتی داعش بود. درست است که شهر موصل مرکز استان نینوی است و دارای اهمیت راهبردی بیشتری است، اما داعش تلعفر را به عنوان پادگانی برای نیروهای خود اختصاص داده بود و در آنجا نیروهای تروریستی خود را آموزش می داد و این شهر را به انبار خودروهای بمب گذاری شده تبدیل کرده بود. تلعفر به عنوان اتاق کنترل عملیات داعش بود و فرماندهان آن از اتباع کشورهای عربی بیشتر در این شهر متمرکز بودند؛ به همین علت هم یکی از دلایلی که تلعفر به سرعت و به صورت غیر مترقبه آزاد شد، وجود اختلاف شدید بین فرماندهان عراقی و بومی با فرماندهان غیربومی داعش بود؛ زیرا فرماندهان عراقی و بومی داعش می خواستند تسلیم شوند؛ آنها می دانستند که  بسیج مردمی این منطقه را به طور کامل محاصره کرده و فقط یک منطقه به صورت کانال به طرف کردستان عراق باز مانده است.

علت تاخیر در آزادسازی شهر تلعفر؟

وی در ادامه با بیان اینکه بحث حضور اقلیت های مذهبی و اقلیت های قومی و ترکمن های شیعه و سنی و بخشی از ایزدی ها در تلعفر، از دیگر مولفه های اهمیت این شهر است، درباره علت تاخیر در آزادسازی این شهر نیز گفت: بنا به علت‌های مزبود، ترکیه، آمریکا و نیروهای پیشمرگ کرد درباره آزادسازی این شهر یک نظر داشتند و در طرف دیگر ارتش عراق به فرماندهی حیدر العبادی، نخست وزیر، و نیروهای بسیج مردمی نیز نظر دیگری داشتند.  یکی از اختلاف های جدی بین ارتش عراق و حیدرالعبادی با طرف دیگر؛ یعنی موضع مثلث آمریکا، ترکیه و بارزانی وجود داشت، درباره مشارکت یا مشارکت نکردن نیروهای بسیج مردمی در آزادسازی شهر تلعفر و درباره اداره امور شهر تلعفر پس از آزادسازی آن بود. این اختلافها اکنون نیز در موصل وجود دارد و درباره اینکه چه کسی باید استاندار باشد و به چه کسی  باید سمت داد و اینکه آیا اثیل النجیفی استاندار سابق و خیانتکار باید دورباره  منصوب شود یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد.

سید هادی افقهی در ادامه تصریح کرد:  ابتدا اعلام شد که بسیج مردمی نباید وارد شهر تلعفر شود. از طرفی بسیج مردمی نگران این بود که اگر در این عملیات شرکت نکند، ممکن است کل ابتکار عمل از دستش خارج شود و همه زحماتی که در مدت 6 یا 7 ماه برای آزادسازی تلعفر کشیده بود به هدر رود و در نتیجه معادله رویارویی حذف شود و آمریکا و پیشمرگ ها به اهدافشان برسند.

آمریکا به دنبال عملیات فرش آتشین در تلعفر بود

وی افزود: پس از حل اختلاف‌های موجود بین بسیج مردمی و فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق، آمریکا و ترکیه در رابر عمل انجام شده قرار گرفتند. مسئله مهم تر شیوه جنگی آمریکاست که به «فرش آتشین» معروف است و در آن شهر به طور کامل نابود می شود، در حالی که در تصاویر و گزارش هایی که ارائه و منتشر شد، دیدیم که برعکس موصل کمترین آسیب به شهر تلعفر وارد شد. اکنون، موصل شاید دیگر حتی قابل بازسازی نباشد بلکه باید با خاک یکسان شود و از نو شهر جدیدی طراحی شود. شیوه جنگی آمریکا این گونه است. از این رو، تاکید بسیج مردمی این بود که هم برای حفظ جان مردم عادی و هم برای حفظ زیرساخت های خدماتی شهر تلعفر و خانه های مردم باید در عملیات آزادسازی آن مشارکت کند تا شهر به وسیله بمباران های وحشیانه آمریکایی ها ویران نشود.

منطقه‌ای که پس از تلعفر باید آزاد شود؟

این کارشناس سیاسی و تحلیلگر امور منطقه در ادامه درباره مناطقی که باید پس از آزادسازی شهر تلعفر، آزاد شود نیز گفت: اکنون، مهم ترین منطقه باقیمانده در دست  داعش منطقه «الحویجه» در جنوب غرب استان کرکوک است. این منطقه مانند دیگر شهرهای کرکوک دارای بافت رنگارنگی از قومیت های مختلف شیعه، سنی، عرب و کرد است. زمانی که پدیده داعش ظاهر شد و سه استان را گرفت، نیروهای مسعود بارزانی سوء استفاده کرده و به طرف کرکوک حرکت  و آن را قبضه کردند. اکنون منطقه ای که داعشی ها در آنجا حضور دارند منطقه الحویجه است. از این رو، تصور می شود که پس از پاکسازی اطراف شهر تلعفر، عملیات برای آغاز آزادسازی منطقه الحویجه آغاز شود.

وی درباره اهمیت این منطقه نیز گفت: این منطقه حائز اهمیت و نفت خیز و در مجاورت کردستان قرار دارد. بنابراین، پیچیدگی هایی که در تلعفر بود، اکنون به صورت سخت تری در الحویجه نیز وجود دارد؛ چون کرکوک اکنون در دست پیشمرگ های کرد قرار دارد و اکنون سوالاتی درباره چگونگی ورود نیروهای بسیج مردمی به این عملیات و چگونگی آغاز این عملیات مطرح است، حتی برخی از فرماندهان  داعش که از تلعفر فرار کرده اند، وارد الحویجه شده اند تا در آنجا مقاومت بیشتری صورت گیرد. بحث همه پرسی در کردستان عراق مطرح است. بنابراین، هم مسائل سیاسی و هم مسائل امنیتی و نظامی عملیات اخراج داعش از الحویجه و پاکسازی آن را دشوار می کند و این عملیات مانند عمل جراحی در ناحیه پرعصب بدن است و باید با دقت زیاد و با حداقل آسیب به مردم صورت گیرد تا تبعات آن اندک باشد. احتمال دارد که نیروهای بسیج  مردمی با پیشمرگ ها درگیر شوند. همچنین باید منتظر نقش و توطئه آمریکایی ها بود. از این رو، مسئولان نظامی و امنیتی عراق باید چاره اندیشی کنند تا با اندک تلفات الحویجه از دست داعشی ها آزاد شود.

سید هادی افقهی درباره اهمیت مشارکت نیروهای بسیج مردمی در آزادسازی شهر تلعفر نیز گفت: اهمیت این مشارکت بسیار زیاد بود. نیروهای ارتش، وزارت کشور و نیروهای ویژه و تیپ های طلایی عراق در حال آزادسازی موصل بودند که بسیج مردمی در این بین برای آزادسازی تلعفر اقدام و آن را محاصره و داعش را در واقع فلج کرده بود. بسیج مردمی در این مدت توانست خطوط ارتباطی تلعفر را با مرز موصل و سوریه قطع کند.

 درباره مسئله الحویجه نیز بسیج مردمی اصرار به حضور دارد. مسئله بعد اهمیت مشارکت بسیج مردمی در این است که پس از آزادسازی این مناطق از دست داعشی ها چه کسی می خواهد از این مناطق دفاع کند تا داعش بازنگردد و ترکیه برای اشغال آنجا اقدام نکند و نیروهای مسعود بارزانی نیز توسعه پیدا نکنند. بنابراین، بسیج مردمی باید به عنوان بازوی اعمال حاکمیت دولت عراق در آزادسازی این مناطق مشارکت داشته باشد و در آنجا بماند و اجازه ندهد توطئه گران برای ایجاد طرح های دیگری به شکل ایجاد داعش با نام و تابلوی دیگری اقدام کنند و این مناطق را به عنوان مناطق پرچالش اشغال کنند. از این رو، بسیج مردمی هم برای اعمال حاکمیت و هم برای کاهش تلفات و تخریب باید در عملیات آزادسازی مشارکت داشته باشد.

عربستان به دنبال ایجاد دودستگی در عراق است

وی درباره پیام تبریک برخی از کشورها، از جمله عربستان سعودی، درباره آزادسازی شهر تلعفر نیز گفت: این نوعی نفاق سیاسی و فرار رو به جلو و نوعی شکست سیاسی و پذیرش شکست عربستان است.  علاوه بر کشورهایی که به عراق و ارتش آن کمک می کنند و در کنار آنها با تروریسم می جنگند، همه می دانند که کشورهای هم پیمان عربستان سعودی مانند آمریکا و اروپایی ها بارها اعلام کرده اند که عربستان سعودی از حامیان تروریسم در منطقه به ویژه داعش است. بنابراین، عربستان می خواهد دامن خود را تطهیر کند و جاپایی در مناطق آزادشده از دست داعش ایجاد کند. عربستان می خواهد به این وسیله بین گروه های سنی- سنی و شیعی- شیعی دودستگی ایجاد کند و با طرح جدیدی وارد عراق شود. در مرحله بعدی موضوع بازسازی عراق و ترکیب و معادلات سیاسی پس از داعش مطرح است. از این رو، عربستان نوعی پیشدستی و فرار به جلو می کند تا از قافله عقب نماند.

آمریکا از آزادسازی تلعفر ناخرسند است

وی درباره مواضع ائتلاف آمریکایی درباره آزادسازی تلعفر و اینکه آیا از شکست داعش ناخرسند شد گفت: چند نکته در این خصوص مطرح است. نخست آمریکا تلاش می کرد این عملیات با تاخیر انجام شود. دیگر اینکه آمریکا همان طور که خانم هیلاری کلینتون اذعان کرد و گفت آمریکا داعش را ایجاد و حمایت کرده است، مایل به نابودی کامل داعش نیست بلکه مایل است بدنه فرماندهی آن بماند. آمریکایی ها نمی خواهند به طور کامل داعش را از دست بدهند، زیرا حکم شمشیر طلایی برای آنها را دارد. از این رو، قطعا آنها از شکست داعش ناخرسند هستند. مسئله دیگر این است که حالا که آمریکا دید نمی تواند مانع از آزادسازی این مناطق شود، تلاش می کند طوری جلوه دهد که این آزادسازی ها کار آنهاست. از این رو، برای مصادره پیروزی های به دست آمده و ثبت آن به نام خود تلاش می کنند. پس می شود گفت که آمریکایی ها به ظاهر تبریک می گویند و شرکت می کنند اما شرکت واقعی آنها با آنچه انجام می دهند یک دهم عملیات بسیج مردمی نیست. در مجموع آمریکایی ها از شکست د اعش ناخرسند هستند.

موضع کردستان عراق درباره آزادسازی تلعفر

این تحلیلگر مسائل منطقه در ادامه در ارزیابی خود از موضع مقامات کردستان عراق درباره آزادسازی تلعفر و اینکه آیا این این پیروزی نگران شدند گفت: آنها موضعی ظاهری دارند که کاملا سیاسی است و تحلیل امنیتی و نظامی نیز روی زمین دارند. قطعا پیروزی های ارتش مخصوصا با مشارکت بسیج مردمی برای آنها خرسندکننده نیست؛ زیرا می دانند هر جایی که بسیج مردمی حضور داشته باشد، مانند خاری در چشم آنهاست و آنها به این مناطق چشم و طمع دارند. چون پیشمرگ های کرد وابسته به بارزانی همسو با آمریکا و ترکیه هستند، از آزادی این مناطق ناخرسند هستند، اما به حسب ظاهر تظاهر به پیروزی و تبریک و مشارکت می کنند، اما به حسب واقع امتیازهای بزرگی را از دست می دهند که قابل جایگزینی هم برایشان نیست. آنها می دانند اگر پیروزی در منطقه تلعفر تثبیت شود، نیروهای اضافی روانه الحویجه و مناطق دیگر خواهند شد که اگر این مناطق نیز از دست داعش خارج شود، به دست پیشمرگ ها نخواهد افتاد و به دست ارتش و نیروهای بسیج مردمی خواهد افتاد.

تلاش ترکیه و عربستان برای بهره‌برداری از آزادسازی تلعفر

سید هادی افقهی درباره تلاش ترکیه و عربستان برای بهره برداری از آزاسازی تلعفر نیز گفت: این کشورها اکنون در حال تظاهر و تبریک و خشنودی هستند و برای بازسازی این مناطق اعلام آمادگی می کنند. طرح امنیتی، نظامی و تروریستی عربستان در حمایت از داعش شکست خورد، اما اکنون از طریق سیاسی و اقتصادی برای ورود به منطقه تلاش می کند. بارها عربستان برای بازسازی عراق اعلام آمادگی کرده است. عربستان برخی از مقامات عراق مانند حیدر العبادی، قاسم الاعرجی وزیر کشور، عمار حکیم و دیگر مسئولان عراقی برای سفر به ریاض دعوت می‌کند. هدف عربستان ایجاد دودستگی و شکاف در داخل احزاب و گروه های شیعه است. ریاض تلاش می کند با آنها رابطه برقرار کند تا آنها به پلی برای حضور آن در مناطق آزادشده تبدیل شوند تا مدعی شود که خیرخواه مردم عراق است و خواهان مشارکت در بازسازی آن است، در حالی که همه ما می دانیم که هرگز سعودی ها خواهان حکومتی مقتدر شیعه در عراق نیستند، حکومتی که بتواند بین همه گروه ها و طوایف اعم از شیعه، سنی، کرد، عرب، شبک و دیگر گروه‌های عراق، انسجام ملی ایایه ایجاد کند. عربستان اکنون به دنبال اجرای طرح های خبیثانه خود است. عربستان اکنون از روابط خوب، احترام متقابل سخن می گوید تا با این حیله و ترفند شکست امنیتی و نظامی خود را با توسل به شیوه اقتصادی و سیاسی جبران کند.