به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، جمهوری عربی مصر در شمال شرق قاره آفریقا قرار دارد. مرزهای این کشور از غرب به لیبی، از شمال به دریای مدیترانه، از شرق به دریای سرخ و فلسطین اشغالی و از جنوب نیز به سودان محدود می‌شود.
مصر، 1 میلیون و1449 کیلومتر مربع مساحت دارد. پاییتخت آن قاهره است که بزرگ‌ترین شهر این کشور نیز به شمار می‌رود. جمعیت این کشور ۸۶ میلیون و ۸۹۵ هزار و 99 نفر برآورد شده است. ۹۰ درصد جمعیت این کشور مسلمان و ۱۰ درصد مسیحی‌اند و بخش اندکی از مردم نیز شیعه هستند.
نگاهی به پیشینه تاریخی مصر
مصر سال ۲۰ هجری و به فرماندهی «عمرو بن‌عاص» به دست مسلمانان فتح شد. با گسترش اسلام در مصر و کوچ جمعیت‌های بزرگی از قبایل عرب به این سرزمین، مصریان فرهنگ یونانی «مآب» را کنار گذاشته و فرهنگ اسلامی و زبان عربی را پذیرفتند. در دوره امویان و سده‌های نخست خلافت عباسی، مصر یکی از ایالات اسلامی بود که حاکم آن از سوی مرکز خلافت منصوب می‌شد. نخستین بار «ابن طولون» فرمانداری که در زمان خلافت معتز عباسی، به مصر فرستاد شد، در اداره مصر استقلالی به دست آورد و افزون بر مصر، شامات را نیز به قلمرو خود افزود. بعد از مرگ ابن طولون در سال ۲۷۰ فرزندانش بر جای او نشستند تا اینکه در سال ۲۹۲ بار دیگر عباسیان بر مصر غلبه یافتنند.
حکومت مستقل بعدی را «محمد بن طغج» معروف به اخشید که در آغاز به سال ۳۲۳ به عنوان فرماندار عباسیان به مصر آمد، تأسیس کرد. هنگامی که اخشید در سال ۳۳۴ درگذشت «ابو المسک کافور» ابتدا به عنوان سرپرست پسران اخشید و سپس به شکل مستقل و به عنوان حاکم مصر قدرت را تا زمان مرگش در ۳۵۷ در دست داشت. با مرگ کافور، فاطمیان اسماعیلی‌مذهب که پیش‌تر در افریقیه (تونس امروزی) حکومت قدرتمندی تاسیس کرده بودند، در سال ۳۵۸ بر مصر غلبه کردند. سلسله فاطمیان، حدود دویست سال بعد، به دست صلاح‌الدین ایوبی در سال ۵۶۷ از میان رفت. ایوبیان که مصر و شام را زیر سلطه داشتند و به ویژه به دلیل پیکارهایشان با صلیبیان، در تاریخ اسلام اهمیت دارند، در سال ۶۴۸ جای خود را به حکومت ممالیک دادند. ممالیک، در آغاز غلامان نظامی در خدمت سلاطین ایوبی بودند؛ ولی کم کم با وارد شدن به اختلافات سیاسی ایوبیان، بر اوضاع مصر مسلط شدند. چندی بعد شاخه‌ای دیگر از ممالیک که به ممالیک چرکسی یا برجیه نامبردارند، حکومت مصر را بر عهده گرفتند. ممالیک به دست سلطان سلیم عثمانی در سال ۹۲۳ شکست خوردند و مصر به قلمرو سلطنت عثمانی افزوده شد.
حاکمان مصر در دوران عثمانی تا اواخر قرن هجدهم میلادی، نایب السلطنه‌هایی بودند که از سوی سلطان عثمانی به کار گماشته می‌شدند و در قلمرو خود از استقلال زیادی برخوردار بودند. در سال ۱۷۹۸م./۱۲۱۳ق. ناپلئون بناپارت (۱۷۶۹-۱۸۲۱م.) به مصر حمله کرد تا با دسترسی به دریای سرخ به متصرفات بریتانیا در هندوستان و شرق آسیا نزدیک شود، اما بعد از مدتی، از نیروهای عثمانی و انگلیس که ضد فرانسه متحد شده بودند، شکست خورد. در دوره هرج و مرجی که بعد از این واقعه ایجاد شد، محمد علی فرمانده یکی از واحدهای نظامی آلبانیایی که از سوی سلطان عثمانی برای مقابله با فرانسه به مصر فرستاده شده بود، بر سایر رقبا پیروز شد و قدرت را در مصر در اختیار خود گرفت. از این پس مصر در عمل خودمختار بود هر چند بخشی از امپراتوری عثمانی به حساب می‌آمد. بعد از محمد علی فرزندان وی بر حکومت مصر نشستند تا اینکه در سال ۱۹۵۲ فاروق، آخرین فرد این خاندان با انقلابی که به برپایی جمهوری مصر و ریاست جمال عبدالناصر(۱۹۱۸-۱۹۷۰م.) انجامید، از حکومت برکنار شد.
منابع:
بلاذری، فتوح البلدان
ابن خلدون، تاریخ
ابن تغری بردی، النجوم الزاهره
ابن اثیر، الکامل فی التاریخ
باسورث، سلسله‌های اسلامی
منسفیلد، تاریخ خاورمیانه.
دو شنبه 6 شهریور 1396 - 12:43:29