تهران- الکوثر: عربستان از لحاظ موقعیت جغرافیایی از شمال با عراق، اردن و کویت، از شرق با امارات متحده عربی، قطر و خلیج فارس، از جنوب شرقی با عمان، از جنوب با یمن و از غرب با دریای سرخ هم ‌مرز است. مقدس ترین اماکن دینی مسلمانان جهان هم‌ چون کعبه، قبرستان بقیع، مسجد النبی و آرامگاه پیامبر اسلام (ص) در این کشور جای دارد.

عربستان از لحاظ تقسیمات کشوری به ۱۳ امارت یا استان تقسیم می شود که عبارتند از : باحه، تبوک، جازان، جوف، حائل، ریاض، عسیر، قصیم، مدینه، مکه، نجران، مرزهای شمالی و الشرقیه.

این کشور با در اختیار داشتن یک پنجم کل ذخایر نفتی ثبت شده در جهان، از بزرگترین تولید کنندگان و صادر کنندگان نفت خام دنیا است. ذخایر نفتی عربستان به شکل عمده در استان الشرقیه، در شرق این کشور واقع شده است. عربستان همچنین ششمین ذخایر گاز طبیعی جهان را هم در اختیار دارد.

نفت ۹۵ درصد از صادرات و ۷۰ درصد از درآمد سرانه عربستان را تشکیل می ‌دهد. اگرچه گفته می شود، ثروت نفت باعث تبدیل این کشور بیابانی به یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا شده، اما حقایق امر چیز دیگری می گویند، به گونه ای که در برخی شاخص های اقتصادی دارای بالاترین میانگین هاست.

در این راستا، صندوق بین المللی پول، رشد اقتصادی عربستان در سال ۲۰۱۷  را به دلیل کاهش درآمدهای نفتی این کشور «نزدیک به صفر» و کسری بودجه سعودی ها را ۹.۳ درصد پیش بینی کرد. براساس جدیدترین گزارش ها میانگین فقر در عربستان طی سال جاری میلادی بین ۱۵ تا ۲۵ درصد و میانگین در ۳ ماهه اول سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی اداره کل آمار و اطلاعات عربستان  ۷/۱۲ درصد اعلام گردید.

از لحاظ بهره مندی از مسکن شخصی، سال گذشته «محمد الجاسر»، وزیر پیشین اقتصاد و برنامه ریزی عربستان طی تصریحاتی گفته بود که ۶۰ درصد مردم عربستان دارای مسکن شخصی هستند، این بدین معنا است که ۴۰ درصد مردم عربستان فاقد مسکن شخصی هستند. همچنین بر اساس آمار رسمی نرخ بیکاری در این کشور حدود ۸/۱۱ درصد اعلام شده که این نرخ در میان جوانان فارغ التحصیل عربستانی به ۳۰ درصد می رسد.

در این شرایط و بر اساس گزارش های رسمی مرکز آمار عربستان حدود ۱۰میلیون تبعه خارجی به عنوان نیروی کار در این کشور اقامت دارند.

ساختار سیاسی کشور عربستان

ساختار سیاسی کشور عربستان سعودی پادشادهی مطلق است که در سال ۱۹۳۲ میلادی به دست «عبد العزیز آل سعود» بنا نهاده شد و از آن زمان تاکنون پسران ملک عبد العزیز بر عربستان حکومت می کنند و مناصب مختلف حکومتی نیز بین دیگر اعضای این خاندان تقسیم شده است.

بر اساس گزارش های رسمی، جمعیت عربستان در سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۳۱ میلیون نفر اعلام شد که بیش از ۱۰ میلیون نفر آنها را اتباع خارجی مقیم تشکیل می دهند.

بافت و ترکیب اجتماعی عربستان، بافتی قبیله ای - سنتی است. بیشتر جمعیت این کشور در روستاها زندگی می کنند. جامعه عربستان، بر پایه روابط قبیله ای استوار است. قبیله پایه و اساس فرهنگ جامعه عربستان را تشکیل می دهد و مردم این کشور تعصب و وابستگی شدیدی به قبیله و مذهب دارند .

نژاد مردم عربستان سامی است و به زبان عربی صحبت می کنند. در عربستان حدود ۴ هزار قبیله وجود دارد که دارای روابط متفاوت و مناسبات مختلفی با خاندان حاکم هستند. این ۴  هزار قبیله با توجه به مشترکات اعتقادی و انتساب طایفه ای به چهار گروه تقسیم می شوند:

یک: قبایل نجد که در مرکز عربستان سکونت دارند

دو: قبایل حجاز که در مکه، مدینه و جده سکونت دارند و به اعتقاد آل سعود، چون بازماندگان زوار عتبات عالیات هستند، شایستگی پذیرش مناصب حکومتی و رسمی را ندارند، به همین علت حضور کم رنگی در ساختار سیاسی و حکومتی دارند

سه: شیعیان، اغلب در مناطق شمالی عربستان مثل القطیف سکونت دارند و آل سعود همیشه آنها را خطری جدی برای بقای حکومت خود می داند. اغلب جنبش‌ ها و فعالیت های اعتراضی در طول تاریخ عربستان علیه خاندان سعودی توسط این قبایل شکل ‌گرفته است

چهار: آسوری ها اقلیتی که بیشتر در مناطق کوهستانی جنوب غرب عربستان سکونت دارند

وجود اقلیت های مذهبی که همیشه احساس می کنند، مورد ستم و ظلم قرار گرفته اند و هم چنین کارگران فراوان خارجی و تأثیری که به طور آرام، ولی مستمر بر فرهنگ و اقتصاد این کشور می گذارند، یک بافت ناهمگون اجتماعی در عربستان به وجود آورده است.

به لحاظ مذهبی و آنگونه که نظام حاکم عنوان کرده، بیشتر مردم عربستان را وهابی ها تشکیل می دهند. این مذهب، یکی از فرقه های متعصب و افراطی اهل تسنن است که هیچ گونه انعطافی در برابر پیروان ادیان دیگر چه مسلمان و چه غیر مسلمان نشان نمی دهد و همه آنها را مرتد یا کافر می داند.

بنابراین، اقلیت هایی چون شیعیان که عموماً در مناطق شرقی عربستان و حوالی مکه و مدینه زندگی می کنند، به دلیل نفوذ گسترده ی اندیشه های وهابی، در تنگنا قرار دارند.