نگاهی به جفرافیای فلسطین8

دشت های داخلی فلسطین

یک شنبه 29 مرداد 1396 - 10:58:57
دشت های داخلی فلسطین

مساحت این دشتها 3660 کیلومتر مربع است و 54/13درصد از مساحت فلسطین را تشکیل می دهد

دشتها از " رأس الناقوره " در شمال در نزدیکی مرز لبنان تا شهرک " رفح " در جنوب و در نزدیکی مرز مصر ، کشیده شده است . درازای آنها به حدود 224 کیلومتر می رسد اما پهنای آنها از جایی به جای دیگر فرق می کند . در شمال شهر عکا به هشت کیلومتر و در جنوب شهر حیفا به سبب بلندیهای " کرمل " به ده کیلومتر می رسد در حالی که پهنای این دشتها در نزدیکی شهر حیفا به حدود تنها 200 متر می رسد . پهنای این دشتها در نزدیکی شهر یافا به 21 کیلومتر و در جنوب شهر غزه به بیش از 30 کیلومتر می رسد .

مساحت این دشتها 3660 کیلومتر مربع یا همان گونه که بدان اشاره شد به نسبت 54/13درصد از مساحت فلسطین را تشکیل می دهد . دشتهای فلسطین ، ادامه دشتهای ساحلی لبنانمی باشد . دشتهای ساحلی فلسطین بخشهای ذیل را برمی گیرد :

دشت عکا :

این دشت از رأس الناقوره در شمال تا رأس الکرمل در نزدیکی شهر حیفا در جنوب کشیده می شود . درازای آن به 40 کیلومتر می رسد در حالی که پهنای آن میان 8 کیلومتر در نزدکی رأس الناقوره و 16 کیلومتر در جنوب شهر عکا ، می رسد . پهنای این دشت در رأس الکرمل در نزدیکی حیفا به 200 متر می رسد . مساحت این دشت 450 کیلومتر مربع و نسبت 30/12درصد از مساحت دشتهای ساحلی فلسطین را تشکیل می دهد.

زمینهای این دشت از حاصلخیزترین زمینهای فلسطین هستند . رودخانه " نعامین " که سرچشمه آن بارانهای بلندیهای جلیل است . این زمینها را آبیاری می کند . این رودخانه در جنوب عکا به دریای مدیترانه می ریزد و به نام رودخانه عکا معروف است . دره های دیگر دشت عکا از شمال به جنوب عبارتند از :

دره کرکره : این دره از نزدیکی روستای " ترشیحا " در خاور آغاز و بعد از گشتی از ویرانه های " کرکره " در دو کیلومتری جنوب " رأس الناقوره " به دریای مدیترانه می رسد .

دره قرن : از دو دره " بیت جن " و " بقیعه " تشکیل می شود که در شمال روستای " سحماتما " و در باختر روستای " دیر القاسی " با هم برخورد کرده و یک دره را تشکیل می دهند که از خاور تا باختر کشیده شده تا اینکه در شمال روستای " الزیب " به دریا می رسد . دره " بیت جن " از جنوب خاوری روستای " بیت جن " منشعب شده و به سوی شمال باختری کشیده می شود تا اینکه به دره بقیعه در نزدیکی " فرحتا " می رسد . اما دره بقیعه از کوه حیدر در نزدیکی ویرانه های " سهله " منشعب شده و پس از گذشتن از روستای بقیعه و ویرانه های " رأس عباد " سرانجام در نزدیکی ویرانه های " فرحتا " به دره بیت جن می پیوندد .

دره مفشوخ : از جنوب روستای " معلیا " و شمال باختری روستای " ترشیحا " منشعب شده و پس از گذشتن از دو روستای " النهر " و " ام الفرج " از خاور به باختر کشیده شده و در حدود ده کیلومتری شمال عکا به دریا می رسد.

دشت حیفا :

از " رأس الکرمل " در نزدیکی شهر حیفا آغاز و تا شمال بندر " ابوزابوره " واقع در مصب رودخانه اسکندرونه و دره " حوارث " کشیده می شود . پهنای این دشت میان 10 تا 11 کیلومتر است . روخانه " المقطع " که پس از رودخانه های اردن و " عوجا " سومین رودخانه فلسطین است ، زمینهای این دشت را آبیاری می کند .

آبهای رودخانه المقطع از بلندیهای ناصره سرچشمه گرفته و دره ای را تشکیل می دهد که از جنوب خاوری تا شمال باختری کشیده می شود و چهار کیلومتری خاور حیفا به خلیج عکا می ریزد .

خلیج عکا به فاصله 12 کیلومتر میان شهر عکا و جبل کرمل قرار دارد . ساحل خلیج شنی است که تپه های شنی به ارتفاع 15 تا 55 متر دورادور آن را گرفته اند .

دیگر دره های این دشت از شمال به جنوب به شرح زیر می باشند :

دره دفله : بارانهایی که بر روستاهای " ام الزینات " ، " ریحانه " و " دالیه الروحا " می بارند جریان خود را به سوی این دره می گشایند . این دره شمال خاوری تا جنوب باختری یعنی جنوب روستای " فریدیس " کشیده می شود سپس به سوی باختر می رود تا اینکه در سه کیلومتری جنوب روستای " طنطوره " به دریا می ریزد . این دره نام خود را از گیاهی به نام " دفلی " که به وفور در این دره می روید ، گرفته است .

دره زرقاء : این دره از تجمع آبهایی که در مناطق روستای " کفرین " و " بطیمات " می بازند تشکیل می شود و پس از روستاهای " ام الشوف " ، " صبارین " و " سندیانه " در شمال " قیساریه " و در فاصله حدود ده کیلومتری جنوب " طنطوره " به دریا می رسد .

دره المفجر : که به نام دره " الخصیره " هم نامیده می شود و این امر در نسبت به شهرکت الخضیره واقع در جنوب قیساریه است . آبهای بارانی که از دره های بلندیهای جنین و طولکرم می آیند به این دره منتهی می شوند . دره المفجر از جنوب خاوری به شمال باختری کشیده شده و در جنوب " قیساریه " به دریا می ریزد .

دشت طولکرم :

این دشت از شمال بندر " ابوزابوره " واقع در مصب رودخانه اسکندرونه و دره حوارث تا " جنگل زبایده " در شمال روستای " الحرم سیدنا علی " کشیده می شود .

این دشت به مسافت 23 کیلومتر از شمال به جنوب کشیده شده است و حتی اگر زمینهای " قضیه " در شمال و زمینهای " جلجولیه " و کفرقاسم در جنوب را در نظر بگیریم ، به حدود 35 کیلومتر نیز می رسد . سواحل این دشت سنگلاخ و شنی هستند . اما اغلب مناطق این دشت حاصلخیز و فرآورده های کشاورزی فراوانی نظیر هندوانه ، سبزیجات ، حبوبات و مرکبات در آن به عمل می آیند . آبهای رودخانه اسکندرونه و دره " فالق " این دشت را آبیاری می کنند .

رودخانه اسکندرونه : آبهای بارانهایی که در بلندیهای نابلس می بارند دره ای را از خاور به باختر تشکیل می دهند که باکمی انحراف به شمال به این رودخانه منتهی می شوند . این رودخانه در شمال روستای " ام خالد " واقع در شمال " نتانیا " به دریا می ریزد .

رودخانه " فالق " : دره کوچکی است که در شمال روستای " الحرم سیدنا علی " در شمال شهر یافا به دریا می پیوندد.

دشت یافا :

این دشت از روستای " الحرم سیدنا علی " در شمال تا شمال بندر " اسدود " در جنوب کشیده می شود . پهنای این دشت به 31 کیلومتر می رسد و به حاصلخیزی کشت مرکبات مشهور است . رودخانه " عوجا " که دومین رودخانه فلسطین است این دشت را آبیاری می کند . این رودخانه از " رأس العین " در بیست کیلومتری شمال خاوری یافا سرچشمه می گیرد . درازای آن 26 کیلومتر است و در شش کیلومتری شمال یافا به دریا می ریزد . در مصب آن ، ایستگاه تولید برق " ریدینگ " واقع است که نیازهای برق یافا و تل آویو را تأمین می کند .

آب بارانهایی که از دره " قانا " در جنوب نابلس و دره " جریوت " در نزدیکی رام الله جاری می شوند به این رودخانه منتهی می گردند . قبایل " مویلح " ، " ابوکشک " و " سوالمه " در حاشیه این رودخانه سکنی دارند . این رودخانه به نام رودخانه یافا نیز مشهور است . کنعانیان آن را به نام آبهای یرقون یا آبهای زرد می شناختند . و علت این نام گذاری ، گل و لای زردی است که آبهای این رودخانه همراه خود می آورد.

رودخانه روبین : دره " صرار " که دربرگیرنده آب بارانهای جاری شده از کوههای قدس است به این رودخانه منتهی می شود . رودخانه روبین از ناحیه " بیت جالا " و " بیت حنینا " آغاز و در باختر به سوی روستای " قطره " پیش می رود تا آنکه در شمال باختری به سوی " تل ابوسلطان " رفته و از آنجا به سوی باختر می رود و به دریا می ریزد . عشیره " الملالحه " در حاشیه این رودخانه زندگی می کنند .

رودخانه صقریر : این رودخانه در شمال بندر " اسدود " به دریا می ریزد . در نزدیکی مصب آن ، ویرانیهای " صقریر " قرار دارند که رودخانه ، نام خود را از آن گرفته است . آبهای دره های " سنط " که از باختر بیت لحم و آبهای دره الخلیل که از باختر " الخلیل " سرچشمه می گیرند در این رودخانه می ریزند . صهیونیستها در سال 1960 در مصب این رودخانه بندری به نام بندر " اشدودیام " ایجاد کردند .

دشت غزه :

این دشت از شمال شهرک " اسدود " در شمال تا " رفح " در نزدیکی مرز مصر در جنوب ، کشیده می شود . پهنای این دشت21 کیلومتر در شمال و حدود 32 کیلومتر در جنوب است که در اینجا به منطقه " بئرالسبع " می پیوندد . تپه های شنی در جای جای این دشت وجود دارند که بلندیشان به 50 تا 100 متر می رسد . شنهای این تپه ها در سایر قسمتهای این دشت نظیر مناطق نزدیک به " خان یونس " و " رفح " پراکنده می شوند .

دره های این دشت عبارتند از :

دره الحسی : این دره از نزدیکی منطقه " دورا " در بلندیهای " الخلیل " آغاز و در نزدیکی روستای " هربیا " در شمال غزه به دریا می پیوندد . صهیونیستها مخزنی به درازای 350 متر که 20 میلیون متر مکعب آب را در خود نگه می دارد در انتهای این دره احداث کرده اند . این مخزن می تواند 22 میلیون متر مکعب را نیز در خود جای دهد . از آبهای انبار شده این مخزن به منظور آبیاری بهره برداری می شود.

دره غزه : دره هایی نظیر دره " الشریعه " ، " الخلصه " و " السبع " که از سوی شهرستان " بئرالسبع " می آیند به این دره منتهی می شوند . این دره در ده کیلومتری جنوب غزه به دریا می پیوندد .


یک شنبه 29 مرداد 1396 - 10:31:30