جایگاه حزب‌الله در ساختار سیاسی لبنان

چهار شنبه 25 مرداد 1396 - 8:54:53
جایگاه حزب‌الله در ساختار سیاسی لبنان

یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین گروه‌های اسلام‌گرا که در دهه 80میلادی در جهان عرب رشد و ظهور پیدا کرد، جنبش انقلابی حزب‌الله لبنان است. حزب‌الله از ابتدای تأسیس خود در سه جبهه مختلف اعلان جنگ داد: جنگ علیه اشغالگران اسرائیل، جنگ علیه دولت امین جمیل که با فشار امریکا و اسرائیل بر سر کار آمده بود، و جنگ علیه حضور نیروهای نظامی غرب (به‌ویژه امریکا و فرانسه) در لبنان.

تهران- الکوثر: حزب‌الله در اولین بیانیه‌ای که به منزله معرفی این گروه و مانیفست آن بود، مشخصاً از اسرائیل به عنوان «دشمن» یاد کرد و نجات لبنان و نابودی این دشمن را آرمان خود قرار داد. از اهداف اصلی حزب‌الله؛ بسیج مردمی و باقی ماندن در موضع استقامت و مقابله با متجاوز است.

حزب‌الله لبنان که همزمان با سال‌های آغازین پیروزی جمهوری اسلامی ایران و با تأیید امام راحل (ره) در عرصه سیاسی لبنان ظهور کرد، بعد از سه دهه حضور در عرصه سیاسی این کشور، به‌ویژه بعد از رویارویی با رژیم اشغالگر قدس در سال 2006 میلادی به عنوان قدرتی استراتژیک، تصمیم‌گیر، و غیرقابل انکار درآمده است. امروزه حزب‌الله فارغ از نقش‌های متنوع سیاسی، نظامی، امنیتی و اجتماعی خود در لبنان نیرویی مؤثر در معادلات منطقه‌ای به‌ویژه در خاورمیانه است.

 اصول اساسی و بنیادین جنبش حزب‌الله عبارتند از:

1- حضور رهبران شیعه در هسته اولیه مقاومت اسلامی؛

2- تلاش برای رفع محرومیت از شیعیان لبنان؛

3- برخورداری از حمایت‌های مرجعیت تشیع و حضرت امام خمینی(ره)؛

4- الگو گرفتن از نیروهای سپاه پاسداران به عنوان نماد انقلاب اسلامی ایران؛

5- مبارزه با اشغالگری و کسب استقلال سیاسی؛

6- مخالفت با نظام ناعادلانه طائفه‌گری در لبنان.

حزب‌الله لبنان علاوه برمبارزه با اشغالگری اسرائیل و همچنین فعالیت در صحنه سیاسی لبنان در صحنه ارائه خدمات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز نقش بی‌نظیر و غیرقابل انکاری در لبنان دارد.

درایت سیدحسن نصرالله در جنگ‌های 33 روزه 2006 میلادی او را به رهبر محبوب و الگوی جهان عرب مبدل ساخته است.

حزب‌الله علاوه بر مواجهه با دولت لبنان با احزاب و گروه‌های سیاسی نیز تعاملاتی داشته است. حزب‌الله ارتباط نزدیکی با احزاب اسلامی دارد. با جنبش امل روابط حسنه‌ای داشته است همچنین با مجلس اعلای اسلامی شیعه و برخی روحانیون مستقل ارتباط نزدیکی دارد. حزب‌الله با گروه‌های اسلامی اهل سنت نیز از جمله جنبش توحید اسلامی و جماعت اسلامی نیز مشکل خاصی نداشته است، حزب‌الله در اولین انتخابات پارلمانی (در سال 1992) پس از امضای پیمان طائف شرکت کرد و موفق شد 12 کرسی را در مجلس نمایندگان به دست آورد. در انتخابات سال 1996 نیز حزب‌الله همان موفقیت قبلی را تکرار کرد. در رقابت‌های سال 2000 حزب‌الله 14 کرسی پارلمان را به خود اختصاص داد. در انتخابات شوراهای شهری و روستایی که در سال 1998 و پس از سه دهه برگزار گردید، حزب‌الله توانست موفقیت‌های چشمگیری کسب کند.

در انتخابات سال 2004 شوراهای شهری و روستایی کاندیداهای حزب‌الله در منطقه‌ ضاحیه‌ بیروت و همچنین استان جبل به پیروزی دست یافتند.

پس از پیروزی حزب‌الله بر رژیم صهیونیستی و اخراج ارتش رژیم صهیونیستی از جنوب لبنان در سال 2000 صهیونیست‌ها با فشار بر مجامع بین‌المللی و برقراری ارتباط نزدیک‌تر با برخی گروه‌های لبنانی در راستای محاصره و خلع سلاح حزب‌الله می‌کوشیدند. در این ارتباط شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ 1559 را در سال 2004 صادر و بر خلع سلاح نیروهای شبه‌نظامی لبنانی و خروج نیروهای سوری از آن کشور تأکید کرد.

در مقابل حزب‌الله و جنبش امل، جماعت اسلامی و جمعیت طرح‌های اسلامی، قطعنامه‌ 1559 را مداخله‌ بیگانگان در امور داخلی لبنان ارزیابی و آن را رد ‌کردند.

حزب‌الله در عرصه داخلی به حاکمیت نظامی دموکراتیک که به برابری تمامی شهروندان معتقد بوده که از هرگونه نژادپرستی و طائفه‌گری پرهیز کند، اعتقاد دارد. در عین حال تصریح می‌کند که مسئولان حکومتی باید اشخاص مخلص و پاکی باشند که درد فقر و محرومیت را چشیده‌اند.

در حوزه‌ سیاست خارجی، حزب‌الله عمیقاً به استقلال لبنان معتقد است و با هر گونه مداخله‌قدرت‌های خارجی در امور داخلی آن کشور مخالفت می‌ورزد .

تحولات این حزب در دهه 90 میلادی، به حدی بوده است که شگفتی و اعجاب تحلیل‌گران و ناظران امور خاورمیانه را در پی داشته است. به طوری که«نیکولاس بلاند نورد»، خبرنگار مقیم لبنان، در مورد جایگاه حزب‌الله در میان اقشار مختلف مردم لبنان می‌گوید: علی‌رغم این که حزب‌الله لبنان، به عنوان یک حزب شیعه، توانسته است که نسبت به سایر احزاب سیاسی در جامعه طایفه ای لبنان، احترام و همدلی قابل توجه و برجستگی خاصی کسب کند.

  این حزب توانسته است در چارچوب نظام سیاسی لبنان، چهره مهربان و منعطفی نسبت به طوائف غیرشیعه به نمایش گذارد و احترام زیادی از سوی سایر گروه‌های اجتماعی، برای خود کسب کند.این محبوبیت نشان می‌دهد که روند محبوبیت ملی حزب‌الله، به صورت بسیار موفقیت‌آمیزی طی شده است.

 حزب‌الله لبنان امروزه نه فقط به خاطر مقاومت نظامی در برابر اسرائیل بلکه به کمک برنامه‌های رسانه‌ای فرهنگی خود در تمام دنیا، چهره‌ای شناخته شده است. در حقیقت آنچه حزب‌الله لبنان را از سایر گروه‌های اسلامی و عربی متمایز ساخته، قدرت رسانه‌ای آن بر پایه فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی است .

شبکه تلویزیونی المنار لبنان  بیش از همه شبکه‌ها به دلیل خصلت صهیونیست ستیزی آن و پخش برنامه به زبان‌های مختلف علیه سیاست‌های اسرائیل و آمریکا در منطقه و جهان، مورد انزجار رسانه‌ای اروپا قرار گرفته است.

شبکه رادیویی النور نیز به عنوان رسانه حزب‌الله، نقش زیادی در اطلاع‌رسانی سازمان دیجیتالی این مجموعه در جهان داشته است. ضربه‌هایی که تلویزیون المنار با پخش برنامه‌ها و تصاویر متعدد خود در جهان عرب، منطقه و حتی اروپا به اسرائیل زد، به اعتقاد کارشناسان مسائل نظامی و سیاسی، کم‌تر از شلیک موشک‌های کاتیوشا به شمال اراضی اشغالی نبود.

حزب‌الله پیش از هر چیز، خود را یک جنبش جهادی می‌شناسد و می‌شناساند یعنی یک جنبش مقاومت که وظیفه‌ عالی آن آزادسازی خاک لبنان از اشغال اسرائیل از طریق مقاومت مسلحانه است.

به همین دلیل، حزب‌الله مقاومت در برابر اسرائیل را از اولویت‌های خود می‌داند و خط قرمزی می‌شناسد که عبور از آن، ناممکن است.

اوج اقتدار حزب‌الله در جنگ 33 روزه بود که رزمندگان حزب‌الله معجزه‌ای دگر آفریدند و در نبردی نامتقارن رژیم غاصب صهیونیستی را با تمام توان نظامی‌اش به خاک مذلت نشاندند و بار دیگر پرچم جهاد را به نفع اسلام به اهتزاز درآوردند. رژیم صهیونیستی جنگ 33 روزه علیه لبنان را در ژوئیه سال 2006 با هدف اشغال بخش وسیعی از خاک لبنان و نیز از میان بردن مقاومت لبنان و پیگیری طرح سلطه‌جویانه آمریکا موسوم به خاورمیانه جدید به راه انداخت.

 رژیم صهیونیستی در پیروزی‌های سریع به مانند جنگ‌های قبلی‌اش علیه کشورهای عربی، تهاجم همه‌جانبه‌ای را علیه لبنان آغاز کرد. اما ظاهراً رژیم صهیونیستی در جریان محاسباتش فراموش کرده بود که لبنان از عنصر قدرتمند مردمی به نام حزب‌الله برخوردار است که قادر است با برهم زدن معادلات قدرت‌های سلطه‌جو نظیر رژیم صهیونیستی و حامیانش طعم شکست را به آنان بچشاند. رژیم صهیونیستی در حالی در صدد پیروزی سریع در لبنان بود که این رژیم در سال 2000 میلادی به دلیل مقاومت قهرمانانه حزب‌الله مجبور به فرار مفتضحانه از بخش اعظم جنوب لبنان شد.

پیروزی حزب‌الله در اخراج اسرائیل از لبنان به سرمایه‌ای مهم برای این جنبش تبدیل شد، سرمایه‌ای که مخالفان داخلی و خارجی حزب‌الله نیز بدان وقوف کامل دارند. 

 حزب الله لبنان  جنوب لبنان را به ویتنام اسرائیل تبدیل کرد و به دلیل حملات نامتقارن و کشته‌های فراوان ارتش، اسرائیل را وادار به تجدیدنظر در مورد طرح هایش در مورد لبنان کرد.

نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفت: امروز حزب الله ارتش واقعی لبنان است و مهم‌ترین قدرت نظامی این کشور به حساب می آید.

عوامل پیروزی حزب‌الله لبنان در نبرد با ارتش اسرائیل عبارتند از:

1- استقلال عمل و پنهان کاری؛

2- گسترش قاعده مقاومت؛

3- به کارگیری شیوه های پیشرفته رزمی؛

الف- تعدد و تنوع تاکتیک ها و عملیات‌ها؛

ب- افزایش توان اطلاعاتی و جاسوسی؛

ج- جنگ روانی و اطلاع رسانی جنگی؛

4- رویارویی با دشمن و آرام سازی فضای داخلی مقاومت؛

5- پاکسازی مزدوران؛

6- استفاده از ابزارهای بسیج عمومی.

در عین حال محبوبیت این جنبش به گونه‌ای است که به جز شیعیان، اقوام و طوایف دیگر نیز برای حزب‌الله احترام ویژه‌ای قایل هستند، ضمن آنکه سیدحسن نصرالله در میان جهان عرب و حتی رهبران کشورهای عربی مورد احترام ویژه‌ای است.

از سوی دیگر حزب‌الله در منطقه خاورمیانه و در کل جهان اسلام به عنوان نیرویی شناخته می‌شود که توان شکست اسرائیل و ضربه زدن به منافع غرب را دارد و در عین حال نحوه امتیازگیری از دشمن را به خوبی می‌داند (تبادل 400 زندانی لبنانی با اجساد چند سرباز اسرائیلی نمودی بارز از توان بالای مذاکرات حزب‌الله را نشان داد.)

امروزه مقاومت اسلامی لبنان درس بزرگی به اقدامات صهیونیست‌ها داد.

حزب‌الله ثابت کرد پیروزی از آن کسانی است که با اتکا به نفس خود در راه کرامت ملت خویش و آزادسازی سرزمین های اجدادی خود مبارزه و جانفشانی کرده باشند. شکست‌های رژیم صهیونیستی در برابر مقاومت مردم لبنان این رژیم را با طوفانی مواجه کرده است که نتیجه آن استعفاها و برکناری شمار زیادی از فرماندهان نظامی و مقامات سیاسی این رژیم در سال‌های اخیر بوده است.

در مجموع و در یک جمع‌بندی کلی، می‌توان حزب‌الله لبنان را یک الگوی موفق از فعالیت و نقش‌آفرینی جریان شیعه در منطقه خاورمیانه معرفی کرد.


چهار شنبه 25 مرداد 1396 - 8:54:46

دسته بندی :