تهران- الکوثر:  همه‌ی شیعیان و محبان اهل بیت (ع) آرزوی تشرف به بارگاه ملکوتی امیرالمومنین را دارند. در تمامی ایام سال زائران برای زیارت به نجف می‌روند اما در برخی ایام خاص مانند اعیاد یا شهادت امامان، تعداد زائران به بیشترین مقدار می‌رسد. همیشه قبل از سفر باید برای آن برنامه‌ریزی کرده و مقصد را کاملا بشناسید تا دچار مشکل نشوید. با ما همراه باشید تا نکاتی را درباره‌ی سفر به شهر مقدس نجف به شما یادآوری کنیم.

کشور عراق مدفن چندین امام شیعیان است و به‌همین دلیل این کشور را می‌توان یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی، به‌خصوص برای شیعیان نامید. شهر نجف که آرامگاه امام اول شیعیان حضرت علی (ع) را در خاک خود به آغوش کشیده است، یکی از مهم‌ترین شهرهای عراق است و در گذشته بسیاری از عالمان دینی و مراجع برای تحصیل علوم دینی به‌ این شهر می‌آمدند. مرقد مطهر حضرت علی (ع) همچون جواهری است که این شهر را آراسته است.

اطلاعات ضروری

اختلاف ساعت با ایران: ۱/۵- ساعت

زبان رسمی: عربی و کردی

واحد پول: دینار عراق

نوع برق شهری: ۲۳۰ ولت/ ۵۰ هرتز (دو شاخه‌ی نوع C/D/G)

کد کشور: ۹۶۴++

کد شهری: ۳۳

شماره تلفن‌های اضطراری:

پلیس: ۱۲۲۱۰۴

آمبولانس: ۱۲۲

آتش نشانی: ۱۲۲۱۱۵

جهت رانندگی: راست

فرودگاه بین المللی: فرودگاه النجف

وضعیت آب و هوایی

آب‌ و هواى‌ نجف‌ در تابستان‌ گرم‌ و خشک و در زمستان‌ سرد و سوزناك‌ است‌. در فصل تابستان‌ زمانی که گرما شدت‌ مى‌گيرد، مردم‌ به‌ سردابه‌‌هايى‌ حفر شده‌ در دل‌ زمين‌ پناه‌ می‌برند. اين‌ سردابه‌ها به ‌شكلى‌ بديع‌ و با عمق‌هايى‌ متفاوت‌ حفر شده‌اند. دلیل این اختلاف دما در نجف، موقعیت جغرافیایی آن است. در تابستان‌ دمای هوا بسیار بالا می‌رود و بادهاى‌ داغ‌ «سموم‌» مى‌وزد؛ به‌ گونه‌اى‌ كه‌ دماى ‌آن‌ در تابستان‌ به‌ ۴۵/۵ درجه‌ سانتيگراد مى‌رسد. اما سرماى‌ آن‌ به‌ حدى‌ است‌ كه‌ آب‌ منجمد شده و دما به‌ صفر درجه‌ و گاه‌ به‌ پايين‌تر‌ از آن‌ نيز مى‌رسد.

بهترین زمان برای رزرو تور

سفر به عتبات عالیات عموما به‌شکل تور برگزار می‌شود و سازمان حج و زیارت، وظیفه‌ی اجرای این تورها را برعهده دارد. با توجه به وضعیت امنیت عراق و جنگ‌های داخلی و مبارزه با تروریست در این کشور، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که به‌صورت انفرادی به این کشور سفر کنید. سفر به‌ کشور عراق معمولا به‌صورت ترکیبی اجرا می‌شود و زائران را به شهرهای زیارتی کربلا، نجف، کوفه، کاظمین و در صورت امکان و برقراری امنیت به سامرا می‌برند. 

 بهترین راه برای سفر به عتبات عالیات سفر با کاروان‌های سازمان حج و زیارت است. در این سفرها شما باید از میان هتل‌های طرف قرارداد این سازمان انتخاب کرده و در تور ثبت نام کنید.

اگر از طریق آژانس‌های هواپیمایی اقدام به ثبت نام در تورهای عتبات عالیات کنید، این آژانس‌ها اقدام به گرفتن ویزای شما می‌کنند و شما دیگر دغدغه‌ی گرفتن ویزا نخواهید داشت، اما اگر خواستید به‌‌صورت انفرادی سفر کنید حتما برای اخذ ویزا از شهر خود اقدام کنید تا در مرزها گرفتار کلاهبردارها نشده و در مرز بیش از اندازه معطل نشوید.

هاستل‌ها (خوابگاه) و هتل‌ها

همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، بهترین راه برای سفر به عتبات عالیات سفر با کاروان‌های سازمان حج و زیارت است. در این سفرها شما باید از میان هتل‌های طرف قرارداد این سازمان انتخاب کرده و در تور ثبت نام کنید. در گذشته هتل‌های این کشور اصلا از کیفیت لازم برخوردار نبود و بعد از سقوط نظام بعث عراق و باز شدن پای زائران ایرانی و دیگر شیعیان به این کشور، کمی وضعیت و کیفیت هتل‌های شهرهای زیارتی بهبود یافته است. بهترین هتل‌های نجف هتل «نورالعباس»، «الغالب»، «نورالنجف» و «المروج» هستند. 

 خوراک و مواد غذایی

اگر با کاروان‌های سازمان حج و زیارت به این شهر سفر می‌کنید، این تورها تهیه‌ی صبحانه، ناهار و شام شما را خود بر عهده دارند و در هتل‌ها غذاهای با کیفیت به مسافران عرضه می‌کنند. اما اگر قصد دارید به‌صورت انفرادی به این سفر مشرف شوید توصیه می‌شود در رستوران‌های بین راهی غذا نخورید چون به‌دلیل کیفیت پایین و عدم رعایت کامل بهداشت، احتمال مسمومیت بسیار بالا است. از بهترین رستوران‌های این شهر می‌توان به رستوران «سوباط» در خیابان «مصطفی جمال الدین» نجف اشاره کرد. 

توصیه‌هایی برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها

همان‌طور که قبلا هم ذکر شد بهترین روش برای سفر به عتبات عالیات مسافرت با کاروان‌های سازمان حج و زیارت است؛ سفرهای این چنینی به‌صرفه‌تر از سفر انفرادی است چون در طول سفر تمام مسئولیت هتل، بیمه، حمل و نقل و خوراک بر عهده‌ی کاروان بوده و شما می‌توانید به‌راحتی به سفر و زیارت خود بپردازید. اکثر ایرانی‌ها با زبان عربی آشنایی چندانی ندارند و در صورت سفر انفرادی احتمال این که گیر کلاهبرداران بیفتند خیلی زیاد است. ثبت نام در تورهای سازمان حج و زیارت این امکان را به شما می‌دهد که در ایام پیک و اوج شلوغی شهر کربلا، دغدغه‌ی پیدا کردن هتل را نداشته باشید، در غیر این‌ صورت معلوم نیست خودتان بتوانید هتل مناسب با قیمت خوب پیدا کنید یا نه.

هر سال در ماه محرم و صفر و در آستانه‌ی اربعین حسینی، مردم نجف میزبان زائران و عاشقان اهل بیت  بودند که برای زیارت و عزاداری به این کشور سفر می کردند اما به علت شیوع کرونا مدت یکسال است سفرهای زیارتی صورت نمیگیرد

اگر به زیارت حرم امام علی (ع) مشرف شدید، وقت خود را در بازارهای این شهر تلف نکنید. بازارهای نجف پر از جنس‌های نامرغوب چینی هستند و با با خرید چنین اجناسی فقط سرمایه‌ی کشور خود را به هدر داده و به اقتصاد ایران ضرر می‌زنیم. سوغات نجف مهر، تسبیح و در نجف است که بسیار مشهور است.

جاذبه ها

شهر نجف از شهرهای مهم زیارتی شیعیان و محل تحصیل طلاب دینی در زمان‌های گذشته بود. شاید بتوان گفت گردشگری مذهبی مهم‌ترین نوع گردشگری موجود در این شهر است و مهم‌ترین آن‌ها حرم امام اول شیعیان، حضرت علی (ع) است:

حرم امیرالمومنین علی (ع)

بارگاه مطهر حضرت علی (ع) در مرکز شهر نجف قرار دارد و اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری مذهبی این شهر است. این حرم تا زمان حکومت هارون الرشید مخفی بود و پس از علنی شدن مکان آن اولین بارگاه و ساختمان حرم را هارون الرشید بنا کرد. در دوره‌های دیگر تاریخ نیز این صحن و سرا تکمیل شد تا به شکل امروزی در آمد. امروزه توسعه‌ی حرم هنوز هم ادامه دارد و ایرانیان در این کار مشارکت می‌کنند.
 سمت جنوبی صندوق نزدیک بالای سر جای دو انگشت هست. آنجا سنگ‌های گران‌بها و گوهرهایی که اهدا شده‌ است. داستان این معجزه در کتاب‌های معتبر ننیامده اما میان شیعیان بسیار شهرت دارد و شاعرانی مانند حکیم فردوسی و سنایی با آثاری در این زمینه، مهر تاییدی بر آن زده‌اند.  خلاصه‌ی ماجرا این است: سید نصرالله حائری از عالمان شیعه از مولی عبدالکریم از کتاب «تبصرة المومنین» و «سید محمد صالح ترمذی» متخلص به کشفی از عالمان سنی طبق سندهای درست و معتبر آورده‌اند که «مرة بن قیس» که کافری ثروتمند بود که بسیاری از پدران و نیاکان قبیله‌اش توسط حضرت علی (ع) به هلاکت رسیده بودند. او سپاهی چند هزار نفره را راهی نجف می‌کند و مردم نیز در درون شهر بست می‌نشستند. پس از شش روز جنگ سپاه توانست گوشه‌ی دیوار را ویران کرده به شهر وارد شود. با ورود سپاه مردممی‌گریزند. مره سوی بارگاه آمده و گفت «علی! تو پدران و نیاکانم را کشته‌ای». سپس کوشید تا ضریح (گویا منظور صندوق است) را با شمشیر بشکافد. در این لحظه دو انگشت مانند ذوالفقار از درونش بیرون آمد و مره را دو نیم کرد و در جا به سنگی سیاه تبدیل کرد. سنگ‌ها را به دروازه‌ی نجف منتقل کردند و هرکس به زیارت می‌آمد به آن پا می‌زد. مدتی بعد سنگ‌ها را از نجف بردند.

مساجد و اماکن موجود در آستان مقدس امیرالمومنین

مسجد عمران بن شاهین

این مسجد از قدیمی‌ترین مساجد نجف است که در شمال صحن مطهر قرار گرفته است. درب ورودی آن در قسمت راست راهروی ورودی باب شیخ طوسی قرار دارد. مقبره‌ی «آیت الله سید کاظم یزدی»، «علامه سید محمد کاظم» و چند عالم دیگر در این مسجد قرار گرفته است.

مسجد الراس

این مسجد در غرب صحن مطهر و متصل به رواق بنا شده و برای علت نام‌گذاری آن دو احتمال وجود دارد؛ اول آن که چون این مسجد در مقابل سر مبارک حضرت قرار گرفته، احتمال دارد مسجد الراس نامیده شده باشد و دیگر آن که از امام صادق (ع) روایتی وجود دارد  که می‌گوید سر مقدس امام حسین در این مکان قرار دارد.

مسجد الخضرا

این مسجد در ضلع شرقی صحن مطهر قرار دارد. این مسجد محل تدریس «آیت الله عظمی خویی» بود.

حسینیه صحن شریف

این حسینیه در قسمت شمال صحن مطهر واقع شده و درب آن از ایوان سوم از زاویه‌ی شمال شرقی باز می‌شود.

ایوان العلما

این ایوان در وسط ضلع شمالی رواق مطهر قرار دارد و از آنجایی که عده‌ای از علمای بزرگ در آن مدفون هستند به این اسم نامیده شده است.

تکیه‌ی بکتاشیه

این تکیه در شمال مسجد الراس و ضلع غربی حرم مطهر قرار دارد که دارای ۳ در می‌باشد۲ در به ایوان‌های داخل صحن باز می‌شود و در دیگر به ضلع غربی بیرون حرم.

مقام امام صادق (ع)

این مقام نزدیک درب مسجد الراس قرار دارد و روایت شده است که امام صادق هنگامی که به زیارت جدش آمده بود، در این مکان نماز خوانده است.

موضع الاصبعین

این مکان در ضریح مطهر و مقابل صورت امام قرار دارد و از اماکن شریف محسوب می‌شود و دارای خصوصیات بزرگی است. (این مکان همان جایگاه دو انگشت در حرم مطهر است که ماجرای آن نقل شد.)

 مطالب پیشنهادی دیگر:

 آشنایی با امامزاده علی اکبر چیذر
 امامزاده یحیی، مردی از تبار سید الساجدین (ع)
آیا در ایران امامزاده جعلی داریم؟
شهر ملی انگشتر ایران کجاست؟
مسجد شیخ لطف الله ، زیباترین مسجد ایران
زیباترین مساجد ایران ؛ شکوهی معنوی در بازی هنر، سلیقه و معماریمسجد خانم بنای هشتاد ساله قاجاری که فراموش شده است
حرم حضرت رقیه (س) ؛ دومین زیارتگاه شیعیان در دمشق

قبر حضرت آدم و نوح(ع)

بنا به آنچه که در روایات گفته شده، حضرت آدم بیشتر عمر خود را در کوفه گذراند و در اواخر عمر به مکه رفت و بعد از ساخت کعبه از دنیا رفت. پیکر مطهر او را در مکه به خاک سپردند. زمانی که قوم حضرت نوح هدایت شدند، خدا فرمان داد کشتی بسازد و با کسانی که ایمان آورده‌اند به جای دیگری هجرت کنند. هنگام گذر کشتی نوح از مکه خداوند به حضرت نوح دستور داد تابوت حضرت نوح را خارج کرده و با خود به کوفه آوردو بعد از پایان یافتن طوفان او را (در نجف فعلی) به خاک سپارد. طبق روایات قبر حضرت نوح نیز در این شهر قرار گرفته است و امام صادق در این باره حدیثی دارند که می‌گوید:

هرگاه حضرت علی را زیارت کردی، بدان که حضرت آدم و حضرت نوح را نیز زیارت کرده‌ای.

• جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)

قبرستان وادی السلام

قبرستان وادی السلام در قسمت شمالی حرم امیرالمومنین قرار دارد و با بیش از ۵ میلیون قبر، بزرگترین قبرستان دنیا محسوب می‌شود. شهرت این قبرستان به‌دلیل وجود روایاتی است که این قبرستان را محل رجعت تعدادی از پیامبران و امامان مومنین در روز رجعت می‌دانند. در روایات آمده که ارواح مومنین در این قبرستان گرد هم می‌آیند و یک فرشته روح مومن را بعد از مرگ به قبرستان وادی السلام می‌آورد و هرکس در این قبرستان دفن شود، عذاب قبر از او برداشته می‌شود. پیامبر اکرم (ص) به امیرالمومنین چنین می‌گوید:

تو برادر من هستی، وعده دیدار من و شما در وادی‌السلام است.

از افراد سرشناسی که در این قبرستان دفن شده‌اند می‌توان به حضرت هود و صالح، آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی، آیت الله سید محمد باقر صدر، آیت الله سید جمال الدین افجه‌ای، آیت الله سید علی قاضی طباطبایی، رییس علی دلواری، لیلا قاسم، شعبان دوشلی و آیت الله حیدرقلی سردار کابلی اشاره کرد.

مقام صاحب الزمان (عج) در وادی السلام

این مکان سال‌ها است که به مقام حضرت مهدی شهرت دارد و دارای گنبد سبزی است که در مسیر ماشین روی وادی السلام قرار دارد.

مقام امام زین العابدین(ع)

در برخی از روایات آمده که هرگاه امام سجاد (ع) برای زیارت جدشان به نجف می‌آمدند، در مکانی اقامت کرده و به نماز و عبادت مشغول می‌شدند که در غرب شهر نجف قرار دارد.

آرامگاه کمیل

کمیل بن زیاد نخعی از یاران شجاع و باوفای امیرالمومنین و فرزندان ایشان بود که حضرت علی دعای «خضر» را به کمیل آموخت و به دعای کمیل شهرت یافت. کمیل بعد از شهادت امیرالمومنین کنار امام حسن (ع) بود و در زمان امامت امام حسین دستگیر شد و دقیقا یک روز بعد از واقعه‌ی عاشورا او را آزاد کردند.

بعد از آن کنار مختار جنگید و در سال ۸۳ هجری قمری و در سن ۹۰ سالگی به دست «حجاج» و همان‌گونه که حضرت به او خبر داده بود به شهادت رسید. مرقد مطهر کمیل در مسیر نجف به کوفه، در منطقه‌ی ثویه (حی الحنانه) نزدیک مسجد حنانه قرار دارد.

مسجد سهله

مسجد سهله از مشهورترین مساجد اسلامی است که منتسب به امام مهدی (عج) است. این مسجد در شرق نجف (شهر کوفه‌ی قدیم) و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی حرم امام علی (ع) قرار دارد.

مسجد سهله از جایگاه معنوی و منزلت ویژه‌ای برخوردار است. در روایات آمده که مکان اقامت (خانه) امام زمان در دوران حکومت خود، مسجد سهله خواهد بود.

مسجد حنانه

کربلا در مسیرشان به سمت کوفه سر مقدس سیدالشهدا را در این محل بر زمین گذاشتند و زمین ناله سر داد. بعدها در این مکان مسجدی ساختند و به یاد آن ناله، نام مسجد را «حنانه» گذاشتند.

مسجد حنانه بین نجف و کوفه، نزدیک قبرستان «ثوی» و مرقد کمیل قرار دارد.

بیت امام خمینی (ره)

در مهر ماه ۱۳۴۴ مام خمینی و فرزندشان آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی به عراق تبعید شدند.

نزدیک به ۱۲ سال، امام خمینی در خانه‌ای ساده و محقر در محله‌ی «حویش» نجف زندگی کرد و امروزه نیز می‌توانید از این خانه بازدید کنید.

آثار تاریخی 

قصر خورنق

«نعمان بن امر القیس» که از پادشاهان لخم بود، این قصر را براى اقامت یزدگرد یا بهرام در دو كیلومترى نجف ساخت. در شعر عصر جاهلى عرب «قصر خورنق» یكى از عجایب سى گانه جهان شمرده مى‌شود كه ساخت آن شصت سال به طول انجامیده است. 
 

قصر خورنق تا زمان فتح عراق توسط مسلمانان، در اختیار دست نشانده‌هاى حكومت ساسانى بود. پس از آن دوران حاكمان مسلمان، یكى پس از دیگرى، به توسعه و ترمیم آن پرداختند. اما پس از دوران منصور، قصر خورنق رو به ویرانى رفت و تا چندى پیش برخى از پایه‌هاى آن قصر باقى بود اما امروزه اثرى از آن نیست.

قلعه‌ی نجف

در نجف قلعه‌ی مستحکمی وجود دارد که یادگار دوران عثمانی بود و حاج محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانى دیوار آن را تجدید كرده و دو درب براى آن گذاشته بود. یك سمت دیوار آن که رو به مسجد كوفه است، ۶ متر طول داشت و طول  سمت دیگر که روبه وادى السلام با ۷ متر بود. دروازه‌ی نجف در كنار دیوار قلعه قرار داشت و یكى از راه‌هاى ورودى صحن نیز از همین قلعه باز مى‌شد. این قلعه تا دوران قاجار پابرجا بود اما بعدها به‌دلیل گسترش صحن حرم، قلعه را ویران کردند.

مقبره ذى الكفل

مقبره‌ی ذی‌ الکفل در ۴۰ كیلومترى جاده نجف به حله، در كنار فرات و در یك آبادى به نام «ذى الكفل» قرار دارد که آرامگاه پیامبر بنى اسرائیل است. این پیامبر چون كفیل یهودیان بود او را ذى الكفل مى‌خواندند. در این آبادى قلعه‌ی آجرى كوچكى وجود دارد و قبر ذى الكفل داخل آن قرار دارد.

یهودیان در قرن گذشته در آن منطقه بناهایى ساخته‌اند و ساكنان آن ناحیه كه یهودى و عرب بودند، بعدها همه به فلسطین رفتند. هرساله زائران یهود از نقاط مختلف به اینجا مى‌آمدند و یک ماه ساكن مى‌شدند. در پشت این مقبره مسجدى است كه گفته مى‌شود چهار نفر از حواریان در آن جا به خاک سپرده شده‌اند و قبر دختر ذى الكفل هم آنجا قرار دارد.

برج نمرود

بالاتر از آبادی ذی الکفل و در کنار شط، تپه‌اى قرار دارد كه بر فراز آن برجى از آجر ساخته شده و داراى سرداب و زیرزمین است. گفته می‌شود حضرت ابراهیم علیه السلام را از این محل به آتش انداخته‌اند. این برج و تپه از آثار شهر باستانى بابل است و با وجود تخریب و فرسودگى هم چنان استوار مانده است.

غذاهای سنتی نجف اشرف

در کشور عراق اکثر شهرها غذاهای مشترک دارند و در هر گوشه‌ی این کشور می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید. یکی از غذاهای این کشور که بسیار مشهور است، خورشت قیمه‌ی نجفی است که به‌عنوان غذای نذری میان زائران و مسافران در ایام ماه  محرم و صفر و هم‌چنین ایام شهادت امیرالمومنین در شهر پخش می‌شود. امکان ندارد که در این ایام کسی در شهر گرسنه بماند. از دیگر غذاهای خوشمزه‌ و محلی عراق می‌توان به ته چین عراقی،  بامیه، البریانی، دولما، کباب، فاضولیا و حققا اشاره کرد.

جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید