رابطه شکست لشکرکشی غرب به سوریه و ظهور داعش در عراق

دو شنبه 11 اردیبهشت 1396 - 10:7:11
رابطه شکست لشکرکشی غرب به سوریه و ظهور داعش در عراق

سه سال پیش، کانون‌هایی که پروژه ترسیم جغرافیای سیاسی جدید خاورمیانه را دنبال می‌کردند، با شکستی بزرگ مواجه شدند که دارای پیامدهای بسیار عمیق، هم برای ایران و خاورمیانه و هم برای جوامع غربی، بود. شکست طرح فوق جایگاه اصلی ایران را بعنوان محور ثبات خاورمیانه تثبیت کرد.

 در سحرگاه چهارشنبه ۲۱ اوت ۲۰۱۳/ ۳۰ مرداد ۱۳۹۲ ویدئوهایی در یوتیوب انتشار یافت که مدعی وقوع فاجعه شیمیایی در حومه دمشق و قتل صدها نفر در ساعات اولیه صبح آن روز بود. با انتشار این ویدئوها، که اصالت آن از همان زمان از سوی منابع بی‌طرف بطور جدی مورد سئوال قرار گرفت، به مدت ده روز جنجال بزرگ تبلیغاتی درگرفت که حمله نظامی آمریکا و سایر دولت‌های غربی به سوریه را،‌ برای ساقط کردن حکومت بشار اسد، خواستار بود. دولت فرانسه بیش از دیگران با این موج همراه شد.

از بعدازظهر ۲۹ اوت، به وقت تهران، علائم جدی پدیدار شد که نشان می‌داد موج حمله نظامی به سوریه رو به افول است. ساعاتی بعد، با رأی منفی مجلس عوام، دخالت بریتانیا در حمله نظامی به سوریه منتفی شد.

خروج دولت دیوید کامرون از ائتلاف مداخله‌جویانه در سوریه، به دلیل مخالفت حزب کارگر و اکثریت مجلس عوام، بار اصلی تبلیغات جنگی را بر دوش دولت اوباما قرار داد. شنبه، ۳۱ اوت ۲۰۱۳/ ۹ شهریور ۱۳۹۲، اوباما نیز اعلام کرد که حمله نظامی به سوریه منوط به رأی کنگره است.

بعدها هفته‌نامه فرانسوی «نوول ابزرواتور»‌ فاش کرد که فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه، به ناوهای این کشور مستقر در مدیترانه دستور داده بود در ساعت ۳ بامداد ۱۰ شهریور ۱۳۹۲ حمله به سوریه را آغاز کنند.

در سال ۶:۱۵ دقیقه بعدازظهر ۹ شهریور اوباما با اولاند تماس تلفنی گرفت و اعلام کرد که تنها پس از تصویب کنگره حاضر است در سوریه مداخله نظامی کند. تلاش اولاند برای جلب حمایت اوباما بی‌نتیجه بود و بناچار دستور لغو حمله نظامی را صادر کرد.

بریتانیا و آمریکا می‌توانستند، مانند برخی نمونه‌های تاریخی، حمله نظامی به سوریه را، بدون منوط کردن آن به رأی پارلمان، آغاز کنند. به این دلیل، جفری گلدبرگ، روزنامه‌نگار نیویورکی، در توئیت خود نوشت: نمی‌دانم چرا اوباما برای حمله به سوریه تصمیم گرفته مجوز کنگره را به دست آورد، در حالی که در حمله به لیبی، که عملیاتی بزرگ‌تر بود، چنین نکرد؟

در آن زمان، منابع خبری از تلاش گسترده لابی سعودی- قطر و نیز لابی های رژیم صهیونیستی بویژه ویژه آیپک برای ثأثیرگذاری بر آراء اعضای کنگره به سود مداخله نظامی در سوریه خبر می‌دادند. در ۹ سپتامبر ۲۰۱۳/ ۱۸ شهریور ۱۳۹۲ گرین گرینوالد، نویسنده گاردین، نوشت: «آیا اگر مجلس نمایندگان علیه حمله نظامی به سوریه رأی دهد بزرگ‌ترین شکست آیپک در کنگره حداقل طی دهه اخیر نخواهد بود؟»

در آخرین ارزیابی روزنامه واشنگتن پست، متعلق به ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۳/ ۲۲ شهریور ۱۳۹۲، ۲۶۳ نفر از اعضای مجلس نمایندگان مخالف جنگ، ۲۵ نفر موافق جنگ، ۱۰۱ نفر متمایل به مخالفت با جنگ بودند و ۱۴۵ نفر موضع‌شان نامعلوم بود.

برای تصویب به ۲۱۸ رأی نیاز بود و با وجود ۲۶۳ نفر مخالف طرح مداخله نظامی در سوریه به تصویب مجلس نمایندگان نمی‌رسید. در سنا، که جنگ‌طلبان هماره مواضعی استوارتر داشته‌اند، ۴۳ نفر مخالف و ۲۳ نفر موافق جنگ بودند. ۸ نفر به مخالفت با جنگ تمایل داشتند و ۳۴ نفر موضع‌شان نامعلوم بود. برای تصویب به ۵۱ رأی نیاز بود.

چهارشنبه، ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۳/ ۲۰ شهریور ۱۳۹۲ اوباما اعلام کرد که از رهبران کنگره خواسته است رأی‌گیری درباره حمله به سوریه را به تأخیر اندازند. این رأی‌گیری هیچ‌گاه انجام نشد.

شکست طرح حمله نظامی مشترک قدرت‌های غربی به سوریه نقطه‌عطفی در تحولات منطقه بشمار می‌رود. پدیده «داعش» مولود مستقیم این شکست و مرحله جدیدی از تلاش کانون‌های جهانی قدرت برای تحقق طرح «خاورمیانه جدید» است:‌

سه‌شنبه، ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴/ ۲۰ خرداد ۱۳۹۳، داعش (یا آنچه دولت اسلامی عراق و شام خوانده می شد)، در تهاجمی غیرمنتظره، شهر دو میلیون نفری موصل را، سومین شهر بزرگ عراق پس از بغداد و بصره، اشغال کرد. این اقدام چنان سریع انجام گرفت که به «تورنادو» تشبیه شد. از آن پس داعش به نماد اصلی تهدید تروریستی در پهنه جهانی بدل شد و «پروژه القاعده»، که اینک به شدت تکراری و باورناپذیر می‌نمود، بتدریج افول کرد.


دو شنبه 11 اردیبهشت 1396 - 10:7:8