اگر چه به عنوان یکی از محورهای توسعه ی پایدار و پویا در جهت پیش برد اهداف فرهنگی، هر یک از کشورهای جهان اسلام مورد توجه است؛ اما با توجه به وسعت مشترکات میان منابع، خود به عنوان یکی از ابزارهای ترویج و تبلیغ دین اسلام و تسری آموزه های فردی و اجتماعی آن سراسر جهان امروز مورد توجه قرار گرفته است. سبک زندگی در کشورهای اسلامی در سه مبحث قابل بحث و بررسی است:

کشورهای توسعه یافته به لحاظ اقتصادی و فرهنگی

در بررسی کشورهای توسعه یافته ی اقتصادی و فرهنگی مثل ترکیه و مالزی درمی یابیم در عین مسلمان بودن و به جا آوردن همه ی مراسم عبادی و مذهبی با فرقه ها و مذاهب مختلف تعامل کامل دارند. به نحوی که در کشور مالزی هم زمان با شروع ماه مبارک رمضان و هم چنین جشن گرفتن اعیاد مختلف، غیرمسلمانان از جمله چینی ها و هندوها نیز حضور گسترده ای در مهمانی ها دارند.

حتی برگزاری جشن عید فطر در ترکیه و مالزی به عنوان جشن ملی بوده و هم زمان با مسلمانان سایر ادیان نیز این روز را جشن می گیرند. این نشان از تعامل زیاد حکومت و اقشار مختلف مردم با هر کیش و آیینی دارد و بیانگر آن است که چه گونه حضور اکثریت مردم مسلمان در یک کشور اسلامی مانند کویت، بحرین و تونس می تواند بر آداب و رسوم و فرهنگ آن جامعه تأثیرگذار بوده و حتی اعیاد دینی اسلامی را جزیی از یک روز ملی نماید.

کشورهای توسعه یافته به لحاظ اقتصادی

کشورهایی که به لحاظ اقتصادی و میزان تحصیلات رشد چشم گیری داشته اند؛ اما طرز تلقی و برداشت از دین در این کشورها هنوز تغییر نیافته است. فرهنگی که ریشه در باورهای دینی دارد و تأثیر روحانیون بر جوامع مذهبی مانند کشور عربستان سعودی بسیار زیاد بوده و افکار آنان ریشه در باورهای فرهنگی و اجتماعی دارد. هر چند دولت های این کشورهای اسلامی سکولار هستند؛ ولی به دلیل فرهنگ ریشه دار مذهبی و نفوذ بسیار زیاد روحانیون تندرو، خود حکومت برای اجرایی یک سری مسائل مانند قوانین و مقررات بین المللی اقدامی به عمل نمی آورند و این نه تنها به دلیل نفوذ تندروهای مذهبی است، بلکه عدم پذیرش مردم برای این گونه اقدامات اصلاحی مناسب نیست.

در این گونه دولت ها حاکمیت تأثیر بسیار زیادی بر روی تعامل فرهنگی مذاهب مختلف دارد و نقش اساسی را ایفا می کند. برای مثال در کشورهای رشدیافته ای مانند عربستان فرمان ملک عبدالله برای حضور زنان در مجلس مشورتی پادشاهی صعودی با عکس العمل جدی بخشی از روحانیون و مردم روبه رو شد. آنان بر این باور هستند که زنان نباید در مکان هایی که مردان حضور دارند شرکت کنند. در نگرش جدیدی که در عربستان سعودی و یا سایر کشورهای قطر و امارات عربی متحده در حال شکل گیری است؛ عمدتاً یک رودررویی را شاهد هستیم که به طور طبیعی در چند سال آینده تحولات ژرفی را به دنبال خواهد داشت.

کشورهای عقب مانده

جوامع عقب مانده ای مثل سومالی، یمن و پاکستان که بر اساس یک برداشت خاص از اسلام زندگی می کنند. از عدم رعایت حقوق زنان گرفته تا عدم سرشماری آنان دیده می شوند. زنان نیز به راحتی شرایط خود را پذیرفته اند و حتی نداشتن شناسنامه و گذرنامه برای شان امری عادی است. این کشورها به علت عدم رشد اقتصادی، فرهنگی از جهل بیش تری برخوردارند و حضور فرق مختلف از ریشه های اسلامی مانند شافعی و حنبلی و حنفیه و.... با هر پدیده ی مدرنی مخالفت می کنند؛ مثل استفاده از پزشک و دارو و حتی آب لوله کشی و ورود هر نوع تکنولوژی که سبب بالا رفتن سطح آگاهی مردم شود.

در کشورهای توسعه یافته ی اقتصادی عوامل زیادی در شکل گیری نحوه ی نگرش زنان به اسلام مؤثر بوده است. برای مثال در امارات متحده ی عربی به علت حضور کارگران خارجی، این کشور از خرده فرهنگ های بسیاری شکل گرفته و به این لحاظ مردم از تعامل بالایی با یک دیگر برخوردارند.

هرچند کشوری مانند عمان به لحاظ اقتصادی رشد یافته است؛ اما از لحاظ فرهنگی به دلیل بسته بودن جامعه بر روی توریسم و آمدوشدهای خارجی هم چنان از رشد فرهنگی پایین تری برخوردار است و یا در شمال آفریقا کشورهایی مانند مصر، تونس و مراکش به دلیل نزدیکی به اروپا و رفت و آمد توریسم از لحاظ فرهنگی شباهت زیادی به کشورهای اروپایی دارند.

هر چند در حال حاضر در کشورهای عربی، حکام یا شیوخ هیچ گاه اجازه ی حضور زنان شان را در انظار عمومی نمی دهند؛ ولی اخیراً با شتابی که رشد اقتصادی این کشورها داشته است، شیخ دبی و یا نخست وزیر امارات از همسرش در جوامع بین المللی حمایت می کند.

رشد اقتصادی به طور محسوسی تغییرات فرهنگی و تغییر نگرش ایجاد می کند. میزان تحصیلات تأثیرگزاری زیادی بر روی تغییر آداب و رسوم دارد. هرچند آیین های عبادی در کشورهای عربی انجام می شود، لیکن حقوق شهروندی نشأت گرفته از جامعه ی مدرن است.