دمشق شهری جذاب

دمشق شهر کهن و تاریخی و در عین حال از شهر های مدرن و معاصر بوده که در برابر حملات شورشیان و هجوم خارجیان ایستادگی کرده و با فرهنگ و تمدن های مختلف حاکم بر این سرزمین هم زیستی داشته است. دمشق از جمله شهر هایی که در حفظ و نگهداری آثار و میراث گذشتگان بسیار متعصب بوده به طوریکه این آثار و بناهای قدیم،‌ قافیه و الفاظ شاعران و ادبیان گذشته و معاصر را تشکیل می دهند.

مورخان، این شهر را به چندین اسم از جمله: فیحاء‌ و شام و نامگذاری کرده اند و برخی این شهر را به دمشاق بن کنعان و دمشق بن نمرود و برخی دیگر به حضرت ابراهیم (علیه السلام) نسبت داده اند.

دمشق مدفن انبیا

دمشق شهریاست که مدفن بسیاری از پیامبران الهی است . با معماری مدیترانه ای و جمعیتی بیش از یک میلیون نفر. این شهر سابقه ای بس طولانی دارد. طبق برخی روایات ، وطن آدم (علیه السلام) و نوح (علیه السلام) و ابراهیم (علیه السلام) بوده است. قابیل برادرش، هابیل، را در این شهر کشت؛ گفته می شود تخته سنگ سرخی که در دامنه تپه ای نزدیک شهر وجود دارد نشانه این حادثه است .

دمشق در قرن ۱۵ ق.م تَحُوطِمِس سوم آن را فتح کرد. در قرن ۱۱ ق.م پایتخت پر رونق آرامیان بود و اینان شبکه کانالهای شهر را بسط دادند.

دمشق در تاریخ نامه ها

در تاریخ مسعودی آمده است : از فرزندان نوح (علیه السلام)، جیرون بن سعد بن عاد به محل دمشق مقام گرفت و آن شهر را ساخت و ستونهای سنگ سپید و مرمر بیاورد و بنای شهر را نهاد و آن را ارم ذات العماد نامید. نیز می نویسد: هم اکنون به سال ۳۳۲ ق این محل در دمشق به جاست و یکی از بازارهای شهر است که نزدیک مسجد جامع و به نام جیرون معروف است. جیرون بنایی بزرگ است و درهای مسین عجیبی دارد… قسمتی از آن هنوز باقی است. در ۷۳۲ ق.م دولت دمشق به دست سپاهیان تیگلت پییلسر سوم پادشاه آشور برافتاد، سپس در همان قرن به دست بابلی ها افتاد و در قرن ۶ق.م در تصرف هخامنشیان بود. در سال ۳۳۳ق.م اسکندر مقدونی بعد از جنگ ایسوس بر دمشق دست یافت (در زمان اشکانیان) و در نتیجه، مذهب مسیح در آنجا انتشار پیدا کرد. این شهر مقر اسقفهای مسیحی بود که در سلسله مراتب کلیسا پس از بطریق انطاکیه ( انتاکیه کنونی در ترکیه ) قرار داشتند و مدرسه ای داشت که گرچه به پای مدرسه اسکندریه و انطاکیه نمی رسید، مقارن با فتح اسلامی مقام برجسته ای یافته بود.

به نوشته بلاذری، خالد بن ولید، بُسرِ بن اَبی اَرطاه عامری قریشی و حبیب بن مَسلَمه فهری را به غوطه دمشق فرستاد. خالد خود به گذرگاهی از دمشق که ثنیه العقاب نامیده می شد رفت و در آنجا پرچم خود را به اهتزاز در آورد. این پرچم از آن رسول خدا (صلی الله علیه وآله) و به رنگ سیاه بود؛ از همین روی آن روز مردم آنجا را ثنیه العقاب نامیدند. گویند که خالد بر دروازه شرقی دمشق و به روایتی، بر دروازه جابیه فرود آمد و اسقف دمشق طعام و هدایا برای وی فرستاد.

دمشق در دوران خلفای اموی

در روزگار خلیفه سوم ، معاویه به حکومت شام منصوب شد و دمشق را مرکز فرمانروایی خود قرار داد. دیوارهای آن با قطعات معرّق و ستونهایش با مرمر و طلا و طاقهایش با جواهرات زینت یافته بود و هوایش به وسیله فوّاره ها و آبهای جاری و باغهای پر درخت تلطیف می شد. طرح ساختمان اولیه مسجد جامع دمشق را که در زمان امویان و به دوران خلافت ولید ساخته شد، نخستین بار ابوعبیده بن جرّاح ریخت و پس از آن به سال ۹۷ ق ولید بن عبدالملک آن را بساخت.

ولید برای ساختمان این مسجد هنرمندان ایران و هند و مغرب و روم را آورد. هفت سال مالیات شام را خرج آن کرد و هجده کشتی زر و سیم از راه جزیره قبرس بدانجا آورد و اینها غیر از هدایای پادشاه روم بوده است.

حرم حضرت زینب (سلام الله علیها)

حرم حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) در شهر دمشق قرار دارد و یکی از زیارتگاههای مهم مسلمانان و نیز از مساجد بزرگ سوریه به شمار می رود.

قریه‌ای که در آن مزار حضرت زینب (سلام الله علیها) قرار دارد، در گذشته به راویه و اکنون به زینبیه مشهور است. در حال حاضر این قریه به شهر متصل و در هفت کیلومتری شرق دمشق قدیم به طرف فرودگاه واقع می‌باشد.

در خیابان اصلی این شهرک از دور، گنبد و ماذنه‌های آن دیده می‌شود. گنبد ساختمان طلائی است و در سمت شرقی و غربی آن دو مناره کاشی کاری شده قرار دارد.

گلدسته‌های حرم مطهر به عنوان مرتفع‌ترین و زیباترین مناره‌های کاملاً پوشیده شده از کاشی معرق در دوران معاصر در سطح جهان است که کاشی کاری آن توسط هنرمند اصفهانی مرحوم استاد علی پنجه پور به مدت حدوداً ۱۰ سال و به سبک اصفهان اجرا گردیده است.

فضای مزار حضرت زینب (سلام الله علیها) و صحن آن به‌صورت مربع مستطیل می‌باشد که شبستان و گنبد و حرم در وسط آن قرار گرفته و دارای چهار درب ورودی می‌باشد سقف شبستان و مزار از سه قسمت تشکیل شده که به صورت پله‌ای بر روی هم قرار دارند و گنبد نیز در وسط آن قرار یافته‌است. بر روی این گنبد جملاتی از قرآن کریم نوشته شده است.

مزار حضرت زینب (سلام الله علیها) در وسط حرم با ضریحی زیبا و اطراف آن هشت ستون کاشی کاری شده که گنبد بر آن استوار شده وجود دارد. دیوارهای مقبره تا نصف آن سنگ سفید و بقیه آئینه کاری بوده و نمونه‌ای از هنر و معماری ایرانی اسلامی است. بنای داخل و خارج ساختمان و همچنین مناره‌ها و گنبد از حدود بیست سال پیش است ولی توسعه‌های اطراف صحن و تزئینات آنها همگی از سوی جمهوری اسلامی انجام شده‌است.

دمشق چهره های بارز و فیلسوفان مشهوری را در خود پرورش داده است، بطوریکه آثار و شاهکار های آنها در فرهنگ و تمدن روم نمایان است ؛‌ که از جمله ابولودر معمار مشهوری دمشقی است که اولین پل رودخانه وانوب و ستون معروف تراجان را در روم بنا کرده است و هم چنین چهره های معروف حقوق مانند “بابینانو” و “البیانو” است.

دمشق قدیم که با دیوارها و برج های دفاعی احاطه شده است هشت دروازه دارد که شش باب در دوره قبل از اسلام و دو باب آن در دوره اسلام بنا نهاده شده است، در بافت شهر دمشق آثار باستانی و بناهای مهم تاریخی وجود دارد که از بین آنها مسجد اموی با مناره های سه گانه اش بارز و مشخص است.

مسجد اموی دمشق

در دمشق آثار باستانی زیادی از قبیل ستون های معبد ژوپیتر دمشقی، مقبره صلاح الدین، مدارس عدلی،‌جمقمقی “موزه خوشنویسی عربی ” و کتابخانه ظاهریه و هم چنین در قسمت جنوبی مسجد اموی قصر العظم ،‌خان اسعد باشا و حمام نورالدین وجود دارد.

هم چنین در قسمت شرقی شهر دمشق کلیسای قدیس حنانیا و در جنوب شرقی آن کلیسای قدیس بولص واقع شده است. و نیز در شمال غربی دمشق قدیم نزدیک ورودی بازار حمیدیه دژ معروف دمشق قرار دارد که به قلعه ایوبی معروف است.

تکیه سلیمانی و موزه های جنگی و موزه ملی در قسمت غرب دمشق واقع شده است، گفتنی است در بالای کوه قاسیون زیارتگاه و غار اربعین قرار دارد که حوا بعد از کشتن هابیل اولین قربانی تاریخ بدست قابیل بدان غار پناه برد. در محله های قدیم دمشق علاوه بر قهوه خانه سنتی و مشهور “نوفره” ، خانه های قدیمی، حمام ها و خانه های باستانی، مدارس تاریخی،‌ از دوران اسلام و سفره خانه های سنتی وجود دارد. در محله مدارس منطقه صالحیه تکیه سلیمانی و مسجد شیخ محیی الدین ابن عربی واقع شده است.

محله های دیدنی و تاریخی دمشق

محله های دمشق جدید در خارج از محدوده دیوار های قدیمی شهر بنا شده است.

صیدنایا

شهر صیدنایا یکی از مناطق دیدنی سوریه است که به فاصله ۳۵ کیلومتری دمشق واقع است. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۴۴۰ متر است و در دامنه سلسله جبال قلمون قرار دارد اکثر جمعیت این شهر را مسیحیان تشکیل می‌دهند که در کنار مسلمانان زندگی مسالمت آمیزی دارند. شهرت این شهر به واسطه کلیساهای زیبایی است که در آن بنا شده است.

آثار تاریخی زیادی از دوران حجر، آرامی، یونانی رومی ‌و عربی در این شهر به چشم می‌خورد که نشان از قدمت آن دارد.

مشهورترین کلیسا از ۳۰ کلیسای موجود در این منطقه کلیسای سیده صیدنایا است صیدنایا کلمه‌ای سریانی است که به معنای با نوی ما می‌باشد و بعضی می‌گویند از صید گرفته شده است قدمت این کلیسا به سال ۵۴۷ میلادی می‌رسد در این دیر دست خطی نگهداری می‌شود که گفته می‌شود به دست لوقا البشیر به نگارش در آمده است و مسیحیان از آن به عنوان معجزه‌ای نام می‌برند. این کلیسا برای مسیحیان بسیار مقدس و مورد احترام است و شفاعتگاهی برای درد مندان و نیازمندان مسیحی است.

به ادعای مسیحیان حضرت نوح اولین درخت انگور را در این شهر کاشت و به همین علت انگور این شهر بهترین انگور جهان می‌باشد این شهر مقدس‌ترین شهر پس از بیت المقدس برای مسیحیان است.

استان حلب؛ پایتخت اقتصادی و صنعتی سوریه

یکی از شهرهای قدیمی جهان به حساب می‌آید و تاریخی مانند روم قدیم، ‌نینوی و بابل برای آن قائل هستند. استان حلب ۱۰ % مساحت سوریه را شامل می‌شود و طبق آخرین سرشماری در سال ۲۰۰۵٫م، جمعیت این استان حدود چهار میلیون می‌باشد یعنی ۹/ ۲۲ % جمعیت سوریه را در خود جای داده است و در حال حاضر از دمشق نیز بزرگتر است.

از القاب این شهر( الشهباء‌) است. حلب پایتخت اقتصادی و صنعتی سوریه شناخته می‌شود و صنعت نساجی در این استان رونق دارد. صابون معروف به غار، صنایع دستی، روغن زیتون و پسته این شهر از شهرت جهانی برخوردار است.

در این شهر آثار تاریخی فراوانی وجود دارد که معروفترین آن قلعه حلب است که گفته می‌شود تاریخ بنای آن به پنج هزار سال قبل می‌رسد. این بنا که در چهل متری سطح شهر بر روی تپه‌ای بنا شده است شهرت جهانی دارد.در این شهر مسجد بزرگ اموی که در آن ضریح حضرت زکریا علیه السلام قرار دارد ،نیز واقع می‌باشد.

حلب و اصفهان؛ ارتباطی جالب

از دیگر اماکن مهم این شهر، مشهد النقطه امام حسین علیه السلام و مرقد مطهر محسن (علیه السلام) فرزند کوچک امام حسین و کلیسای سمعان را می‌توان نام برد در این شهر ۱۵۰ اثر تاریخی وجود دارد و یونسکو این شهر را یکی از شهرهای مهم تاریخی جهان می‌شناسد این شهر در سال ۲۰۰۶ میلادی به همراه اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی گردید.

گفته می‌شود نام “حلب” ریشه آرامی دارد و به معنی سفیدی است زیرا خاک و سنگ این شهر سفید می‌باشد.اکثریت ساکنین این شهر را عرب‌ها تشکیل می‌دهند اما اقلیت کرد، چرکسی و ارمنی نیز در این شهر حضور دارند. اغلب ساکنین استان حلب از مسلمانان اهل سنت می‌باشند و اقلیت قابل توجهی مسیحی که اکثرا روم کاتولیک هستند نیز در این استان زندگی می‌نمایند.دو شهرک شیعه نشین “نبل” و “الزهرا ” در نزدیکی این شهر قرار دارد.

از نظر جغرافیا یی این استان در شمال سوریه واقع و رودخانه‌های فرات و عفرین از این استان می‌گذرد.چنانکه گفته شد حلب پایتخت اقتصادی و صنعتی سوریه به حساب می‌آید و اهل این شهر از قدیم به تجارت معروف بوده اند. کشاورزی در این استان از رونق فراوانی بر خوردار بوده است و دلیل آن نیز خاک حاصلخیز و آب فراوان آن می‌باشد.

فاصله این شهر با دمشق ۳۵۵ کیلومتر و با مرز ترکیه در منطقه باب الهوی ۴۵ کیلومتر است این شهر در فاصله ۴۵۶ کیلومتری درعا در جنوبی ترین نقطه سوریه و ۱۴۶ کیلومتری حماه قرار دارد. فواصل شهرهای مهم دیگربا این شهر (حمص (۱۹۳) لاذقیه (۱۸۶) طرطوس (‌۲۷۶) رقه در شرق( ۱۹۲) دیر الزور (۳۱۷) حسکه (۳۷۵) کیلومتر می‌باشد.

از اماکن زیارتی این شهر می‌توان به مشهد نقطه امام حسین که در زمان حاکمیت سیف الدوله حمدانی بنا شده و همچنین مشهد محسن بن امام حسین (علیه السلام) اشاره نمود.

استان الرقه؛ پایتخت خودخوانده داعش و جنگ صفین

استان رقه که اکنون شهر رقه در این استان " پایتخت خلافت خودخوانده و در حال نابودی داعش" به حساب می آید در شمال شرق سوریه قرار دارد و مرکز آن شهر رقه در کنار رود فرات واقع است.. این منطقه داری زمین و آب مناسب می‌باشد لذا کشاورزی در آن رونق دارد. سد بزرگ الثوره در این استان واقع است. جنگ صفین بین لشکر امام علی (علیه السلام) و معاویه در نزدیکی این شهر به وقوع پیوسته است. لذا مرقد جناب عمار یاسر از صحابه گرانقدر پیامبر اسلام در این شهر واقع و سالانه هزاران نفر از مسلمانان برای زیارت مرقد ایشان و اویس قرنی که در کنار ایشان مدفون است به این شهر می‌آیند در زمان خلفای بنی عباس از رقه به عنوان پایتخت تابستانی استفاده می‌نمودند. در این استان کشاورزی رونق فراوانی دارد.

استان درعا

مرکز این استان شهر درعا در ۱۰۰ کیلومتری دمشق قرار دارد این استان با اردن هم مرز است. این استان از مناطق تاریخی سوریه به حساب می‌آید و به دلیل نزدیکی به بیت المقدس پیامبران زیادی در این منطقه می‌زیسته اند. آرامگاه حضرت ایوب نبی(علیه السلام) در این استان قرار دارد. یکی از مناطق مهم این استان شهر بصری است که دارای آثار تاریخی فراوانی است از جمله دیر بحیراء_ همان راهبی که افتخار زیارت حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) در نوجوانی را یافت و این راهب بود که بعد از زیارت آن حضرت خبر از نبوت ایشان را به عبد المطلب جد بزرگوارش داد.

شهر بصری یک شهر تاریخی است که در خود یادگار ادیان و فرهنگ‌های مختلف را دارد از ویژگی‌های منحصر به فرد شهر بصری، حضور و زندگی مردم امروزی در بافت قدیمی شهر است به گونه‌ای که آنان در همان منطقه قدیمی رومی و بیزانسی زندگی می‌نمایند و گویی در آن دوران تردد می‌نمایند. این امر باعث پیوند و و درعین حال حضور همیشگی در این محوطه تاریخی شده است. که البته فواید و مضرات خود را نیز دارد.

از آثار این شهر می‌توان به آمفی تئاتر بصری با قابلیت پذیرش ۱۵۰۰۰ نفر تماشگر اشاره نمود که دومین آمفی تأتر بزرگ جهان پس از آمفی تأتر روم است که از دوران رومیان بر جای مانده است. طی چند سال گذشته دولت سوریه توجه زیادی به این منطقه داشته و سمینارها و کنفرانس‌های بزرگی در خصوص جهانگردی در آنجا بر گزار شده است. ‌

از دیگر اماکن دیدنی بصری می‌توان به مسجد عمری، مسجد مبارک، تخت دختر پادشاه و دروازه‌های تاریخی این شهر اشاره نمود.

استان ساحلی لاذقیه

این استان ساحلی که بندر اصلی سوریه نیز در آن واقع است در ۳۴۸ کیلومتری شمال غربی دمشق واقع شده و در ساحل شرقی مدیترانه قرار دارد. در شانزده کیلومتری مرکز این استان یعنی شهر لاذقیه خرابه‌های شهر باستانی اوگاریت وجود دارد. جمعیت این شهر بالغ بر ۷۰۰ هزار نفر می‌شود که دارای ادیان مختلف می‌باشند در این شهر مسلمانان (علوی و سنی) و مسیحان (روم ارتدوکس، روم کاتولیک مارونی‌ها و پروتستان) دوستانه در کنار هم زندگی می‌نمایندو این شهر از قدیم اینگونه بوده است. ابو العلای معری قصیده‌ای در توصیف لاذقیه دارد که به زندگی مسالمت آمیز مردم این شهر علی رغم وجود ادیان مختلف اشاره می‌نماید.

دانشگاه تشرین در این شهر واقع گردیده است.

آثار تاریخی و دیدنی این استان:

۱ـ مسجد جامع ۲ـ قلعه صلاح الدین ۳ـ قلعه کهف ۴ـ مقبره کمال ادهم در شهر جبله ۵ـ مسجد و جمعیت خیریه امام صادق (علیه السلام)

جبله

این شهر بندری در کناره دریای مدیترانه و در غرب سوریه، در ۳۰ کیلومتری جنوب لاذقیه قرار دارد و از توابع استان لاذقیه به حساب می‌آید. دو رود برغل و صنوبر در نزدیکی این شهر جاری و اراضی کشاورزی این منطقه را آبیاری می‌نماید. این شهر از نظر اقلیمی معتدل و آب و هوایی مدیترانه‌ای دارد میانگین درجه حرارت ۱۹ درجه سانتیگراد (۱۲درجه زمستان و ۲۶ درجه در تابستان) است. طبق سرشماری سال ۲۰۰۵م میزان جمعیت آن حدود ۵۲۳۰۹۰ نفر بوده است.

ساکنین این شهر علوی، اهل سنت و مسیحی می‌باشند. مزار عارف بزرگ ابراهیم ادهم در این شهر و در کنار مسجدی به این نام قرار دارد. در این شهر چندین جمعیت خیریه جعفری از جمله جمعیت خیریه امام رضا (ع) و جود دارد.

استان حمص؛ ردپای ساسانیان در پالمیرا

این استان در وسط سوریه واقع و مرکز آن شهر حمص است. رودخانه معروف عاصی که از لبنان سرچشمه و به ترکیه می‌رود از این استان عبور می‌نماید. این استان با ۴۱ هزار کیلومتر وسعت بزرگترین استان سوریه از نظر مساحت می‌باشد و سومین استان سوریه از نظر جمعیت به حساب می‌آید. این استان از غرب با لبنان و از شرق با عراق و اردن همسایه است مقبره و مسجد خالد بن ولید در این شهر قرار دارد. هر چند اکثریت مردم این استان را اهل سنت تشکیل می‌دهند اما تعداد قابل توجهی از پیروان مذاهب دیگر از جمله شیعیان، ارمنی‌ها ‌و مسیحیان ارتدوکس نیز در این استان و درکنار یکدیگر با صلح و دوستی زندگی می‌نمایند.

منطقه تاریخی پالمیرا و یا تدمر دارای چهار قسمت است:

۱ـ دشت مقابر ۲ـ مجموعه معابد (۳۰ معبد) ۳ـ شهر قدیمی ۴ـ موزه

بنای این شهر به هزاره اول قبل از میلاد بر می‌گردد و اوج عظمت آن همزمان با میلاد حضرت مسیح بوده است. حکومت رومیان در این محل به فرماندهی اورلیان بوده که با حکومت شاپور اول ساسانی همزمان بوده است. جنگ‌های متعددی بین این دو حاکم در آن منطقه در گرفته است و به گواه نقش برجسته‌های نقش رستم و تنگ چوگان استان فارس که این حاکم یعنی اورلیان را اسیر و در بند به شاپور نشان می‌دهد نشان از پیروزی‌های ایرانیان بوده است.

رد پای ساسانیان در منطقه تدمر به خوبی مشهود است شاپور ساسانی بارها به این منطقه لشکر کشی نموده و با خود غنایم زیادی را به ایران بازگردانده است. البسه‌های چین دار مخصوص شاهان ساسانی بر تن شاهزادگان تدمری آن دوران و تزینات زنان ساسانی بر نقوش بر جسته زنان تدمری هنوز جلوه نمایی می‌نمایدکه نشان از نفوذ فرهنگ ایرانی در آن منطقه دارد. تشابه این منطقه به حدی است که هرکس به این منطقه تاریخی می‌رود یادی از پاسارگاد و تخت جمشید نیز می‌نماید. البته وجود هر دو کشور بر سر راه جاده ابریشم باعث به وجود آمدن تعاملات و تاثیر و تاثرات فرهنگی بیشتر در دوران‌های پیشین شده است که امروزه می‌تواند پایه و مایه اصلی ایجاد مراودت فرهنگی بیشتری قرار گیرد.

معبد بل

معبد بل یا خدای خدایان که بعدها در زبان فارسی به بعل به معنی خدا تغییر نام می‌دهد، از عظمت قابل توجهی بر خوردار است. نقوش بر جسته خدایان متعدد از جمله خورشید ،‌ماه ،‌خدای پیروزی ،‌خدای انتقال روح (که تا چهل خدا نام برده اند) دال بر اعتقادات چند خدایی در آن دوران و قابل بررسی تطبیقی با ایران دوران ساسانی است. همچنین در فاصله کمی از این شهر قلعه دفاعی متعلق به ایوبیان وجود دارد.

استان طرطوس

این استان در جنوب استان لاذقیه و در کنار دریای مدیترانه قرار دارد و شهرهای سیاحتی صافیتا، درکیش در ۳۵ کیلومتری شرق طرطوس واقع است این دو شهر دارای مناطق زیبا ودلربایی می‌باشند این دو شهر و اطراف آن پوشیده از درختان زیتون و بوته‌های گل است از دیگر مناطق دیدنی این استان جزیره زیبای”آرواد” می‌باشد که تنها جزیره مسکونی سوریه به حساب می‌آید. تاریخ این جزیره به دوران کنعانیان می‌رسد که کشوری مستقل بوده است به نام “اردواس “. در این جزیره قلعه است که تاریخ آن به قرن پنجم قبل از میلاد باز می‌گردد. مردم این جزیره بیشتر به ساخت لنچ، صیادی و دریا نوردی مشغول می‌باشند.

استان حسکه

استان حسکه در شمال شرقی سوریه واقع است و مرکز این استان نیز شهر حسکه می‌باشد وجود رودهای متعدد دجله ،‌فرات و خابور به این استان اهمیت ویژه‌ای داده است و البته وجود مناطق نفت خیز رمیلان، هول و الحبیبه نیز در این استان واقع و شهر کرد نشین قامشلی در این استان واقع است. قومیت‌های مختلف کرد ،‌عرب و یزیدی‌ها و چچن‌ها در این استان در کنار هم زندگی می‌نمایند.

استان حماه

این استان حاصلخیز در بین دو استان حلب و حمص واقع است. دارای زمین‌های کشاورزی پر رونقی است و دامداری این استان معروف است. از آثار تاریخی می‌توان به دو نواعیر آبی اشاره نمود که همچنان درحال فعالیت است.شهر مهم این استان سلمیه است که اکثرآنها از شیعیان اسماعیلی هستند. در کنار جاده دمشق به حلب در نزدیکی مرکز این استان کوهی به نام جبل امام زین العابدین قرار دارد که گفته می‌شود در انتقال اسرای کربلا از کوفه به شام امام زین العابدین (علیه السلام) در آنجا به عبادت پرداخته اند و از آن به بعد مورد عنایت مردم واقع شده است در حال حاضر شیعیان علوی برای آن اهمیت خاصی قائل می‌باشند و مقامی نیز در آنجا به نام امام چهارم درست کرده اند که پذیرای زوار زیادی است.

استان دیر الزور

این استان که به زبان عامیانه دیر نیز گفته می‌شود در شرق سوریه قرار دارد و رود فرات از وسط شهر دیر الزور که مرکز این استان است می‌گذرد. در این استان نیز کشاورزی رونق دارد و گندم و پنبه آن از مرغوبیت بر خوردار است. پل معلق فرانسوی بر روی فرات که از مرکز این شهر می‌گذرد به این شهر زیبایی خاصی داده است. عشایر این استان با عشایر عراق و عربستان قرابت دارند.