اما در دل بیت المقدس شهر قدیمی قدس در مجاورت حرم شریف قرار دارد بر اساس آمار سال 2015 ، 79100 نفر جمعیت دارد. مساحت این منطقه حدود یک کیلومتر مربع است .دیواری به طول 4.5 کیلومتر با قطر 3 متر و ارتفاع 5 تا 15 متر این منطقه را از دیگر مناطق شهر قدس جدا ساخته است. در این محوطه 43 برج دیدبانی قراردارد و محله قدیمی با 11 باب دروازه که تنها 7 باب آن باز است به حرم شریف متصل می شود. این محله در سال 1538 میلادی تاسیس شد. حرم شریف نیز به مساحت 138 هزار متر مربع با ابعاد 310 متر در امتداد شمال، 280 متر در امتداد جنوب، 480 متر در امتداد غرب و 460 متر در امتداد شرق به محله قدیمی شهر قدس چسبیده است.

شهر قدیمی قدس و مجموعه حرم شریف بر فراز تپه موریای شهر بیت المقدس محوطه‌ای وسیع وجود دارد که حاوی مجموعه‌ای از معابد و مساجد و اماکن مقدس یهودی، مسیحی و اسلامی است. مسجد الاقصی، قبة الصخره و جز آن در این حرم قرار دارند. این حرم ویرانیهای بسیاری به خود دیده و در طول تاریخ به تناوب تحت اشغال رومیان، یونانیان، آشوریان، كلدانیان، مصریان، بابلیان، یونانیان و اقوام دیگر درآمده است.

در شهر قدیمی قدس تعدادی راهرو وجود دارد كه پادشاهان و والیان مختلف آنها را به مرور زمان ساخته‌اند. در صحن صخره، هشت چاه و در حیاط مسجد اقصی تعداد هفده چاه وجود دارد.

مسجد الاقصی که بنابر برخی روایات، محل عروج پیامبر اکرم(ص) به آسمان بوده است و مسجد صخره یا صخره مقدس در محوطه حریم شریف بر تپه موریا واقع شده است.

بیت المقدس پیش از شهر مکه و کعبه، قبله مسلمانان بوده و مسلمانان به سوی آن نماز می‌گزارده‌اند. پیامبر اکرم(ص) در سال دوم هجری، به خواست الهی قبله خود را به سوی کعبه تغییر داد.اما این اقدام چیزی از اهمیت این شهر نزد مسلمانان نکاست؛ زیرا بنابر باورهای اسلامی، بسیاری از پیامبران بزرگ الهی در آن منطقه ظهور و دین خویش را تبلیغ کرده‌اند.

بیت المقدس و برخی اماکن موجود در آن بنابر روایات شیعه، فضیلت بسیاری دارند چنان که در روایتی از امام حسن عسکری(ع)، نماز گزاردن در مسجدالاقصی در ردیف نماز گزاردن در مسجدالحرام دانسته شده و یک نماز در آن برابر با هزار نماز در دیگر مساجد است. برخی شیعیان ایرانی در قدیم زیارت اماکن مذهبی این شهر را با سفر حج همراه می‌کرده‌اند.