آداب و رسوم سفر در گستره تاریخ و جغرافیا (1)

سه شنبه 15 فروردین 1396 - 12:23:10
آداب و رسوم سفر در گستره تاریخ و جغرافیا (1)

بسیار سفر باید تا پخته شود خامی... و واقعا هم، هر سفر،‌ با هزار خاطره، تجربه و اتفاقات بد و خوب همراه است. اگرچه امروز در ایران و بسیاری از کشورها همه فصل سفر را تابستان می‌دانند، اما شاید برای سفر بیش از فصل،‌ آمادگی خود فرد برای رفتن و دل بریدن و گشتن در اولویت باشد...

اما قصد ما در این گفتار خود واژه سفر است. این بار سفری خواهیم داشت به دنیای سفر؛‌ از جاده‌های باستانی تا قطعه‌ای موسیقی که با الهام از یک وسیله سفر ساخته شده و نیز نگاهی بر کتابی از نویسنده‌ای مشهور که چکیده خاطراتش از یک سفر طولانی‌ است. از کاروانسراهای قدیمی گذر کرده و به دنیای نوجوانی و داستان‌های جذاب از سفرهای شخصیتی خیالی سفر خواهیم کرد. با ما هم سفر باشید!

چرا همه راه‌ها به رم ختم می شود؟

شهر رم به‌عنوان پایتخت امپراتوری روم و همچنین پس از آن در دوران مسیحیت همواره از اهمیت ویژه‌ای در تمدن مغرب زمین برخوردار بود. این شهر جایی بود که حیات و مرگ امپراتوری به‌ آن وابسته بود و همه تصمیم‌های مهم سیاسی و نظامی در آنجا شکل می‌گرفت. اهمیت و ویژگی این شهر به حدی بود كه در ادبیات غرب این اصطلاح که «همه راه‌ها به رم ختم می شود» راه یافته و هنوز کاربرد دارد.

 در بخش باستانی شهر رم سنگ مرمری وجود دارد که گفته می‌شود در مرکز شهر رم باستان قرار داشته و نقطه‌ای بوده که فاصله تمام راه‌های امپراتوری نسبت به آن سنجیده می‌شد. این یعنی این كه همه راه‌ها در شهر رم پایان می‌یافت. این سنگ در سال 20 پیش از میلاد مسیح یعنی در دوران امپراتوری آگوستوس تعبیه شد. گمانه‌زنی‌ها درباره ماهیت این سنگ متفاوت است. بعضی از محققان آن ‌را پایه‌ای از یک بنای بزرگ‌تر می‌دانند.

 گستردگی امپراتوری روم باعث شد که بعضی از این راه‌ها هنوز هم در اروپای كنونی مانند فرانسه و اسپانیا و حتی بخش‌هایی از خاورمیانه و آفریقا جریان داشته باشند. از جاده‌های مذكور می‌توان به جاده رم به توسکانی، رم به فرانسه و رم به دریای آدریاتیک اشاره كرد. در مسیر این جاده‌ها سنگ‌هایی برای نشان دادن فواصل بین شهرهای مسیر احداث شده بود که درحال حاضر نیز بعضی از آنها باقی‌مانده است.

 اختراع چرخ

در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح (ع) پای یکی از مهم‌ترین اختراع‌های بشر یعنی چرخ به میان آمد. اختراع چرخ در طول تاریخ نه تنها به کمک صنایع و دستگاه‌های مربوطه درآمده بلکه وسایل حمل و نقل کنونی مانند خودرو و حتی هواپیما بدون وجود چرخ در عمل کاربردی نخواهند داشت. از زمانی که چمدان‌های چرخ‌دار به بازار عرضه شدند سفر نیز آسان شد و حمل بار در مسافرت‌های مختلف از هواپیما و قطار گرفته تا اتوبوس با سهولت بیشتری انجام گرفت. یک بار پیش از انجام سفر، اندکی به این فكر كنیم که سفر ما بدون وجود چرخ قابل تصور بود؟

دین و مذهب انگیزه ای برای سفر

 یکی از انگیزه‌های مهم برای سفر در فرهنگ‌ها و آیین‌های مختلف، زیارت و به‌جای آوردن مناسک آیینی و دینی بوده است. از حج و سفر به عتبات که مکان گردهمایی میلیون ها زائر در موسم های فراوان است تا شهر وارناسی یا بنارس در مجاور رود گنگ که هر سال پذیرای میلیون‌ها نفر زائر هندو از سراسر دنیاست و همچنین واتیکان، همه و همه انگیزه هایی برای سفر هستند. این سفرها داخلی و یا خارجی می توانند باشند.

 داستان دو خط

این دو خط موازی هزاران کیلومتر به پیش رفته و هیچ‌گاه به هم نمی‌رسند ولی مسکو را به شرق روسیه پیوند می‌دهند. طولانی‌ترین خط راه‌آهن جهان در کشور روسیه از پایتخت یعنی مسکو تا منتهی‌الیه شرق این سرزمین پهناور یعنی سواحل دریای ژاپن امتداد یافته است. درازای این مسیر 9289 کیلومتر است که از سال 1916 بدین سو از یک سو به شهر مسکو و از سوی دیگر به شهر ولادیووسک متصل است.

اکنون کمتر کشوری از جهان را می توان یافت که ین دو خط موازی را نداشته باشد. راه آهن نه تنها شهرها و کشورها بلکه قاره ها را به هم پیوند داده است.

 اهمیت راه آهن به اندازه‌ای است که بازتاب‌هایی از حضور آن‌را در محصولات فرهنگی و هنری می‌توانیم مشاهده كنیم. راه‌آهن دستمایه نویسندگان و فیلم‌سازان گوناگون قرار داشته و برپایه آن داستان‌ها و فیلم‌های گوناگونی ساخته شده است.

 


سه شنبه 15 فروردین 1396 - 12:19:39

دسته بندی :