قرار است یکی از نادرترین طومارهای تورات یمنی، که قدمت آن به بیش از ۱۴۵۰ سال پیش بازمیگردد، در تاریخ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۵ توسط خانه حراج معتبر ساتبیز در نیویورک به مزایده گذاشته شود. این واقعه در حالی رخ میدهد که این سند تاریخی از یمن قاچاق شده است؛ اقدامی که با فروش مشابه یک نسخه قدیمی دیگر در سال ۲۰۱۶ که از صنعا به تلآویو منتقل شد، همخوانی دارد. این طومار به دلیل قدمت استثناییاش، که قدیمیترین پوستنوشتههای آن به دوره ۱۴۲۵ تا ۱۴۵۰ میلادی (اواخر حکومت رسولیان) تعلق دارد، اهمیت فرهنگی و تاریخی فراوانی برای یمن و تاریخ یهودیت دارد.
بیشتر بدانید
ریشه حسد در «تربیت اشتباه» است؛ شیخ الخاقانی بر لزوم تمرکز بر داشتهها تأکید کرد| الیهود فی المیزان
هشدار حزبالله: هدف اشغالگران اشغال جنوب لبنان و حذف یک مؤلفه کلیدی هویت ملی است| قضیة ساخنة
مقایسه اهمیت تاریخی و نحوه قاچاق
یک منبع مطلع معتقد است که نسخه فعلی که قرار است در ساتبیز عرضه شود، از نظر اهمیت تاریخی «مهمتر» از طوماری است که پیشتر در سال ۲۰۱۶ توسط حاخام ریده از صنعا قاچاق شده بود. این اسناد نه تنها شاهدی بر حضور طولانیمدت جامعه یهودی در یمن هستند، بلکه اطلاعات ارزشمندی درباره تحولات خط و زبان عبری در قرون وسطی ارائه میدهند. با این حال، فروش این میراث فرهنگی در یک حراجی بینالمللی، این پرسش جدی را مطرح میکند که چگونه چنین آثار ارزشمندی از کشور در حال جنگ یمن خارج شده و مستقیماً به بازارهای پرسود قاچاق آثار هنری جهان راه یافتهاند.
تأکید بر غارت فرهنگی و پیامدهای آن
فروش این نسخه منحصربهفرد تورات در حراجی ساتبیز، موجی از نگرانیها درباره «غارت تمدن یمن» را تشدید میکند. در شرایطی که این کشور از بحرانهای سیاسی و انسانی رنج میبرد، خروج اینگونه میراثهای ملی به خارج از مرزها، امکان بازیابی و مطالعه کامل آنها برای محققان و مردم یمن را دشوار میسازد. این اقدام، نمادی از ادامهدار بودن روند انتقال غیرقانونی گنجینههای تاریخی از مناطق درگیری به بازارهای بینالمللی تحت عنوان «حراج عتیقه» است.