تحولات سوریه پس از سقوط دمشق به رهبری ابومحمد جولانی
مقدمه: ورود سوریه به دوران بیثباتی و فروپاشی
در دسامبر ۲۰۲۴، با سقوط دمشق به دست گروههای شورشی به رهبری ابومحمد جولانی و تشکیل دولت انتقالی، سوریه وارد دورهای تاریک و پرآشوب شد. این تحول، بارقههای امید برای ثبات را خاموش ساخت و باعث شد کشور به سمت فروپاشی ساختارهای ملی و تجزیه تدریجی حرکت کند. تجربه نشان داده است که تغییرات سیاسی بدون تضمین امنیت و عدالت، زمینهساز بحرانهای عمیقتر است.
بیثباتی امنیتی؛ وعدههای ناتمام جولانی
یکی از وعدههای اولیه جولانی پس از تصرف دمشق، بازگرداندن امنیت و پایان دادن به نزاعهای داخلی بود، اما در عمل وضعیت به بیثباتی، افزایش درگیریهای قومی و سرکوب اقلیتها انجامید. اقلیتهایی مانند کردها، دروزیها و علویان هدف تبعیض و حذف از قدرت قرار گرفتند و این روند بار دیگر زخمهای تاریخی را عیان ساخت.
بیشتر بدانید
«الغناء والموسیقی»؛ جدیدترین اثر منتشر شده از اندیشههای امام خامنهای در لبنان| مع المراسلین
فشارهای فزاینده بر لبنان برای تسریع مذاکرات و تحمیل شروط جدید به نفع رژیم اشغالگر| قضیة ساخنة
حراج حاکمیت ملی در عرصه سیاست خارجی
جولانی با اعطای امتیازات فراوان به بازیگران منطقهای و به ویژه ترکیه، حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه را تحت تأثیر قرار داد. جنوب سوریه در اشغال نظامی رژیم صهیونیستی باقی مانده و پیشرویهای این رژیم بدون مقابله جدی نظامی یا سیاسی ادامه دارد. مساعدت جولانی به ترکیه در تحمیل شروط بر دولت و ارتش، به تضعیف استقلال سیاسی سوریه منجر شده است.
شکست توافق مارس ۲۰۲۵ و بحران هویت دولت جدید
توافق ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه در ارتش ملی، که قرار بود به وحدت داخلی و بازگشت آوارگان کمک کند، به دلیل فشارهای دمشق و ترکیه به شکست انجامید و باعث بروز تنش در مناطق کردنشین شد. این ناکامی بازتابی از بحران عمیقتری است که ماهیت ساختار دولت جدید و نوع تمرکز یا عدم تمرکز آن را زیر سوال میبرد.
بازگشت داعش و تهدیدات امنیتی مضاعف
گروه تروریستی داعش به رغم شرایط، دوباره در حال قدرتگیری و فعالسازی هستههای مخفی خود است. ضعف نیروهای امنیتی و درگیریهای داخلی، جولانی را از مقابله جدی با این تهدید بازداشته و باعث شده که تهدید امنیتی داعش بیش از پیش جدی شود. همچنین وجود همکاریهای پنهان میان گروههای تکفیری و دولت جدید، افزون بر تهدیدات داخلی، میتواند ثبات منطقه را بیش از پیش تضعیف کند.
بهره سخن: ضرورت رهبری ملی برای بازگرداندن وحدت و امنیت
تحولات جاری سوریه نشان میدهد که کارکرد جولانی به عنوان رهبر دولت جدید علاوه بر ناکارآمدی، به تضعیف ملیت و تهدید وحدت ملی منجر شده است. آینده سوریه که با بحران هویت و امنیت روبروست، نیازمند رهبری فراگیر و مستقل است؛ رهبری که بتواند نه تنها بر قدرت فردی تمرکز نکند، بلکه حفظ وحدت ملی، مقابله با تجاوزات خارجی و تضمین حقوق اقلیتها را سرلوحه کار خود قرار دهد، و به بازگشت سوریه به جایگاه تاریخی مقاومت خود کمک کند.