به اشتراک بگذارید

فاجعه‌اي در ابعاد فرهنگي و مذهبي؛ نگاهي به مساجد ويران شده غزه

گزارش‌های اخیر از نوار غزه حاکی از یک فاجعه فرهنگی و مذهبی بی‌سابقه است؛ بر اساس این گزارش‌ها، از مجموع حدود ۱۱۴۴ مسجد موجود در این منطقه، بیش از ۱۱۶۰ مسجد در جریان دو سال جنگ توسط ارتش رژیم صهیونیستی تخریب شده‌اند. این تخریب گسترده، که تقریباً شامل تمام اماکن عبادی منطقه می‌شود، نگرانی‌های عمیقی را در مورد نابودی میراث دینی و فرهنگی غزه به همراه داشته و نگاهی به این مساجد ویران شده، عمق این اقدامات را نشان می‌دهد.

فاجعه‌اي در ابعاد فرهنگي و مذهبي؛ نگاهي به مساجد ويران شده غزه

جنگ نسل‌کشی که رژیم صهیونیستی به مدت دو سال در نوار غزه به راه انداخته است، علاوه بر آنکه به مردم رحم نکرده است، با ماشین‌آلات مخرب خود مناره‌ها و مساجد تاریخی و باستانی را که قرن‌ها نماد هویت و عمق تاریخی نوار غزه بوده‌اند، هدف قرار داده است.

علاوه بر هزاران تلفات غیرنظامی و خانه‌هایی که به ویرانه تبدیل شده‌اند، هدف قرار دادن مساجد و مناره‌ها اکنون برخی از آنها را به ویرانه تبدیل کرده است.

این درحالی است که بسیاری از این مساجد که قدمت آنها به دوران مملوکیان و عثمانی‌ها بازمی‌گردد، میراث مذهبی و تاریخی نوار غزه بوده است که برخی از آنها به ویرانه تبدیل شده و برخی دیگر نیز متحمل خسارات شدیدی شده‌اند.

وحشتناک‌ترین انواع بمباران‌ها در غزه

طبق آخرین آمار دفتر رسانه‌ای دولت، ارتش رژیم صهیونیستی از مجموع یک هزار و ۲۴۴ مسجد در نوار غزه، بیش از ۹۰۹مسجد را به طور کامل و بیش از ۲۵۱ مسجد را به طور جزئی تخریب کرده است.

بیشتر بدانید

مخالفت قاطع فلسطينيان با اداره نوار غزه توسط افراد غير فلسطيني| فلسطين الصمود

پيوندي ناگسستني ميان مردم مقاومت و ميراث جاودان شهداي مقاومت لبنان| مع المراسلين

در همین راستا، برجسته‌ترین مساجدی را که از آغاز جنگ ویرانگر در ۸ اکتبر ۲۰۲۳ توسط اسرائیل هدف قرار گرفته‌اند، به شرح زیر است:

این مسجد یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین مساجد شهر غزه است. این مسجد در قلب شهر قدیمی و در نزدیکی بازار قدیمی واقع شده است. این مسجد مساحتی بالغ بر چهار هزار و ۱۰۰ متر مربع را پوشش می‌دهد و حیاطی به مساحت یک هزار و ۱۹۰ متر مربع دارد.

این مسجد دارای ۳۸ ستون مرمری زیبا و محکم است که به مسجد و تاریخ غنی آن زیبایی می‌بخشد. این مسجد، بزرگ‌ترین مسجد در نوار غزه محسوب می‌شود.

در طول تاریخ طولانی خود، این مکان از یک معبد باستانی فلسطینی به یک کلیسای بیزانسی و سپس پس از فتح اسلامی به مسجد تبدیل شده است.

این مسجد در طول تاریخ به دلیل زلزله و حملات صلیبی چندین بار تخریب شده و در دوره‌های مختلف، از دوران مملوکی تا عثمانی، بازسازی شده است.

تخریب آن همچنین در طول جنگ جهانی اول تکرار شد و بعداً در سال ۱۹۲۵، قبل از اینکه در جنگ فعلی هدف بمباران اسرائیل قرار گیرد، مرمت شد.

یکی از افرادی که به صورت دایمی به مسجد عمری رفت و آمد داشته است، گفت: این مسجد مورد وحشیانه‌ترین حمله انسانی قرار گرفته است و تخریب آن برای ما یک فاجعه است. این مسجد بخشی از غزه و فلسطین است.

این مسجد که در محله درج در شرق شهر غزه واقع شده است، برخی معتقدند که این مسجد،  آرامگاه پدربزرگ پیامبر اسلام، هاشم بن عبد مناف، باشد که نامش با شهر «غزه هاشم» گره خورده است.

این مسجد در طول جنگ نسل‌کشی جاری، آسیب‌های قابل توجهی از حملات هوایی صهیونیست‌ها متحمل شده است.

این مسجد با کلیسای پرفیریوس دیوار مشترک دارد و یکی از مهم‌ترین مساجد تاریخی شهر غزه محسوب می‌شود. مساحت آن تقریباً ۳۷۷ متر مربع تخمین زده می‌شود.

قدمت این مسجد به دوران سلطنت الناصر محمد بن قلاوون، یکی از سلاطین مملوک در دوره سوم سلطنتش، بین سال‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۴۱ میلادی، برمی‌گردد.

در طول جنگ فعلی، این مسجد مورد اصابت گلوله‌های توپخانه صهیونیستی قرار گرفت و خسارات زیادی به آن وارد شد.

دومین مسجد تاریخی بزرگ در شهر غزه پس از مسجد بزرگ عمری، مساحت آن تقریباً دو هزار متر مربع است.

این مسجد که در محله شجاعیه در خیابان مربع السوق واقع شده است، با عناصر معماری و تزئینی متمایز خود، نمونه‌ای برجسته از معماری مملوکی محسوب می‌شود. این مسجد در دوران مملوکی در چندین مرحله ساخته شده است.

این مسجد توسط «احمد بن عثمان» ساخته شده است که در نابلس متولد شد و بعداً در غزه ساکن شد، جایی که مسجد را ساخت و از آن به عنوان محل عبادت خود استفاده کرد.

این مرد به خاطر تقوایش شناخته می‌شد و معجزاتش به طور گسترده شناخته شده بود. او در سال ۱۴۰۲ میلادی در غزه درگذشت.

در طاق غربی مسجد، مقبره شاهزاده سیف الدین یلخجا قرار دارد که در سال ۱۴۴۵ میلادی به حکومت غزه رسید و در سال ۱۴۴۶ میلادی در آنجا درگذشت. وی در خود مسجد به خاک سپرده شده است.

این مسجد که یکی از مساجد معروف شهر غزه است، در محله تفاح، خارج از دیوار شرقی شهر قدیمی واقع شده است.

این مسجد تقریباً ۳۲۰ متر مربع مساحت دارد و قدمت آن به دوران مملوکیان برمی‌گردد.

این مسجد به نام شیخ علی بن مروان صالح نامگذاری شده است که مقبره او در زیر گنبد متصل به مسجد قرار دارد.

در مجاورت مسجد، گورستانی به نام او وجود دارد که حاوی سنگ قبرهایی است که از اسناد تاریخی مهم با بالاترین درجه محسوب می‌شوند.

این مسجد در سال ۱۳۷۱ میلادی تأسیس شد و در طول قرن‌ها چندین بازسازی و الحاقات داشته است و اهمیت مذهبی و تاریخی خود را در خاطره مردم غزه حفظ کرده است. با این حال، در جنگ فعلی از ماشین تخریب اسرائیل در امان نمانده است.

این مسجد که در حاشیه شرقی شهر قدیمی در محله شجاعیه واقع شده است، مساحتی بالغ بر ۶۰۰ متر مربع را دارد. ورودی آن با طراحی قوسی شکل نعل اسبی خود، یکی از زیباترین ورودی‌های یادبود محسوب می‌شود.

این مسجد به نام بنیانگذار آن، شهاب الدین الظفر دمری، نامگذاری شده است. این مسجد حاوی یک لوح ماسه‌سنگی است که تاریخ تأسیس آن را ۱۳۶۱ میلادی نشان می‌دهد. با این حال، این تاریخ منحصر به فرد، صهیونیست‌ها آن را تخریب کردند.

این مسجد که در محله شجاعیه در غزه قدیم واقع شده است، مساحتی بالغ بر ۵۴۶ متر مربع دارد. این مسجد در ابتدا به عنوان یک مدرسه در سال ۱۴۵۵ میلادی توسط شاهزاده بردبک الدودار در زمان سلطنت شاه اشرف ابوالنصر اینال ساخته شد.

این ساختمان شامل یک حیاط باز است که توسط مجموعه‌ای از اتاق‌ها و امکانات احاطه شده است. به دلیل استفاده از آن به عنوان مقر دادگاه شریعت در دوران عثمانی، «مسجد المحکمه» نامگذاری شد. این مسجد یکی از مساجد تاریخی مهم است که در جنگ نسل‌کشی فعلی تخریب شده است.

این مسجد که در شرق شهر غزه در محله شجاعیه واقع شده است، در زمینی به مساحت ۱۷۴ متر مربع ساخته شده است. این مسجد شامل یک ایوان و یک محراب است که هر دو در جنگ نسل‌کشی فعلی توسط اسرائیل تخریب شده‌اند.

این مسجد به نام زنی که نامش با آن گره خورده است، نامگذاری شده است. گفته می‌شود که او همسر یکی از والیان غزه در دوران عثمانی بوده است. همچنین گفته می‌شود که این مسجد به رقیه بنت احمد نسبت داده می‌شود که در نزدیکی مسجد علی بن مروان دفن شده است.

این مسجد که یکی از قدیمی‌ترین مساجد تاریخی شهر غزه است، در سال ۱۲۲۳ میلادی ساخته شده و تنها ۷۰ متر مربع مساحت دارد.

این مسجد به نام شیخ عثمان قشقار نامگذاری شده است و گفته می‌شود که او اصالتاً ایرانی یا آلبانیایی بوده است.

یک قطعه مرمری که روی درب آن حکاکی شده، تاریخ تأسیس آن را نشان می‌دهد و آن را به یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر تبدیل می‌کند. با این وجود، از ماشین تخریب صهیونیست‌ها نیز این مسجد در امان نماند.

این مسجد، بزرگ‌ترین مسجد در شهر خان یونس در جنوب نوار غزه است. این مسجد در سال ۱۹۲۸ ساخته شد. در سال ۱۹۵۴ گسترش یافت و یک مناره به آن اضافه شد. کمیته‌ای متشکل از گروهی از افراد سرشناس شهر برای حمایت از ساخت مسجد تشکیل شد.

مساحت آن تقریباً سه هزار و ۳۰۰ متر مربع است و شامل یک فضای بسته به نام حیاط مسجد است که تقریباً ۹۰۰ متر مربع مساحت دارد. در بیرون، حیاط مسجد و چندین اتاق خدماتی وجود دارد که بقیه منطقه را تشکیل می‌دهند. این مسجد در طول جنگ فعلی مورد بمباران صهیونیست‌ها قرار گرفت که منجر به تخریب آن شد.

با حمایت آمریکا، اسرائیل از ۸ اکتبر ۲۰۲۳ در غزه مرتکب نسل‌کشی شده است و ۶۷ هزار و ۱۷۳ شهید  و ۱۶۹ هزار و ۷۸۰ زخمی بر جای گذاشته است که بیشتر آنها زن و کودک هستند. قحطی جان ۴۶۰ فلسطینی از جمله ۱۵۴ کودک را گرفته است.

پربازدیدترین