شدت و گستردگی بحران فرونشست زمین در ایران
فرونشست زمین به یکی از بحرانیترین مسائل زیست محیطی ایران تبدیل شده که بیش از ۳۰۰ دشت کشور را درگیر کرده است. گزارشها نشان میدهد نرخ فرونشست در برخی مناطق به ۵۴ سانتیمتر در سال رسیده و این موضوع ایران را در میان پنج کشور اول جهان از نظر شدت این پدیده قرار داده است. علیرغم اینکه استان گیلان به دلیل بارش بالا و منابع آبی سطحی فعلاً از این خطر مصون مانده، اما بیش از ۴۰۰ شهر از جمله تهران، مشهد و اصفهان در پهنههای پرخطر قرار دارند و حدود ۸ میلیون واحد مسکونی با تهدید جدی این بحران روبرو هستند.
بیشتر بدانید:
نگاهی به رازهای کمتر دانسته شده در آثار استاد محمود فرشچیان
درخشش تیم هوش مصنوعی ایران در المپیاد جهانی با کسب ۴ مدال
تبعات گسترده فرونشست در زیرساخت ها و منابع طبیعی
فرونشست زمین پدیدهای است که نتیجه برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، خشکسالیهای مکرر و توسعه نامتوازن شهری و کشاورزی است. این پدیده باعث تخریب زیرساخت هایی چون ساختمانها، جاده ها، خطوط مترو، و همچنین ترکخوردگی بناهای تاریخی در شهرهایی مانند اصفهان و یزد شده است. کاهش ظرفیت سفرههای آب زیرزمینی و آلودگی منابع آب، پیآمدهای دیگری است که نه تنها اقتصاد بلکه امنیت زیستی و اجتماعی کشور را تهدید میکند.
راهکارها و ضرورت اقدام فوری برای مهار بحران
کارشناسان تأکید میکنند که فرونشست زمین یک بحران بالفعل است و نیازمند اقدامات فوری و مستمر است. مدیریت پایدار منابع آب، کاهش برداشت از سفرههای زیرزمینی، اصلاح الگوی کشاورزی و استفاده از فناوریهای نوین پایش از راهدور، آموزش عمومی و همکاری همهجانبه دولت، مردم و نهادهای علمی از مهمترین راهکارها به شمار میروند. با توجه به سابقه غنی ایران در مدیریت منابع طبیعی، اگر امروز رویکرد علمی و پایدار در پیش گرفته شود، میتوان این بحران ملی را مهار کرد و از تبعات جبران ناپذیر آینده جلوگیری نمود.