هجدهم تیرماه هر سال، در تقویم ایران به عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان شناخته می‌شود. این روز، فرصتی ارزشمند برای تأمل در اهمیت ادبیات کودک و نوجوان و نقشی است که این گنجینه گران‌بها در پرورش ذهن و روح نسل‌های آینده ایفا می‌کند.

اهمیت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان

اهمیت این روز به دلیل تمرکز بر ادبیات مخاطبان جوان است که نقش حیاتی در شکل‌دهی به ذهنیت و خلاقیت نسل جوان دارد.

ادبیات کودک و نوجوان نه تنها برای خواندن و لذت بردن از داستان‌های شیرین و خیال‌پردازی مهم بوده، بلکه به عنوان یک وسیله‌ی آموزشی و تربیتی نیز ارزشمند است.

بیشتر بدانید:

روایت یک عکس؛ تصویری ماندگار از بوسه دختر بچه بر پرچم مقدس ایران

کتاب‌خوانی برای کودکان و نوجوانان فواید زیادی دارد که در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

توسعه‌ زبان و واژگان

کتاب‌خوانی باعث می‌شود کودکان و نوجوانان با واژگان جدید آشنا شده و دایره لغات خود را گسترش دهند. این تجربه نه‌تنها به توسعه مهارت‌های زبانی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در بهبود عملکرد تحصیلی آن‌ها نیز دارد.

یادگیری واژگان جدید و بهبود فهم مطلب باعث می‌شود که کودکان و نوجوانان بهتر بتوانند در محیط‌های آموزشی مختلف ارتباط برقرار کنند و درک بهتری از مفاهیم درسی پیدا کنند. این موضوع به طور مستقیم به پیشرفت تحصیلی آن‌ها کمک می‌کند و در پیشبرد موفقیت‌های تحصیلی آنان اثرگذار است.

تقویت مهارت‌های شناختی

مطالعه کتاب به بهبود تمرکز، حافظه و تفکر انتقادی کمک می‌کند. این مهارت‌ها اساسی برای پیشرفت در یادگیری و حل مسائل درسی و زندگی روزمره است.

تمرکز بهتر به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا بتوانند به طور موثر‌تری در فعالیت‌های مختلف شرکت کنند و درس‌های خود را با دقت بیشتری یاد بگیرند. همچنین، حافظه بهتر به آن‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات را بهتر به‌خاطر بسپرند و از آنها در زمان مناسب استفاده کنند.

توسعه‌ تخیل و خلاقیت

داستان‌ها و مطالب کتاب‌ها می‌توانند تخیل کودکان را تحریک کرده و خلاقیت آن‌ها را بهبود دهند. وقتی کودکان داستان‌های مختلف را می‌خوانند یا به آن‌ها گوش می‌دهند، تصاویر ذهنی را ترسیم می‌کنند و به طراحی شخصیت‌ها و دنیاهای مختلف می‌پردازند.

این فرآیند باعث افزایش خلاقیت کودکان شده و باعث ایجاد ایده‌های خلاقانه و منحصر به فرد در آن‌ها می‌شود.

بهبود مهارت‌های اجتماعی و عاطفی

کتاب‌ها می‌توانند به کودکان و نوجوانان کمک کنند تا احساسات و تجربیات دیگران را بهتر درک کنند و همدلی بیشتری داشته باشند. با خواندن داستان‌ها و دیدن دنیای مختلف شخصیت‌ها، کودکان قادر می‌شوند تا با وضوح به مسائل اجتماعی و اخلاقی بپردازند و از طریق تجربه شخصیت‌های مختلف، مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بدهند.

افزایش دانش عمومی

مطالعه‌ کتاب‌های مختلف و موضوعات گوناگون می‌تواند به افزایش دانش عمومی کودکان و نوجوانان کمک و آن‌ها را با جهان پیرامون خود بیشتر آشنا کند.

با خواندن کتاب‌های متنوع، کودکان می‌توانند در مورد مسائل مختلف از جمله تاریخ، جغرافیا، علوم، فرهنگ‌ها و جوامع دیگر آگاهی پیدا کنند.

تقویت انگیزه و اعتماد به نفس

کودکان و نوجوانانی که بیشتر مطالعه می‌کنند، اغلب اعتماد به نفس بیشتری در زمینه‌های تحصیلی و اجتماعی تجربه می‌کنند.

این تجربه‌ها به آن‌ها اعتماد به نفس می‌دهد که می‌توانند در مواقع مختلف به خود و دیدگاه‌هایشان اعتماد کنند و به‌خوبی در گفتگو‌ها مشارکت داشته باشند.

افزایش انگیزه نیز از دیگر مزایای خواندن برای کودکان است؛ زیرا آن‌ها با پیشرفت در مهارت‌های خواندن و درک مطلب، انگیزه بیشتری برای یادگیری و پژوهش در موضوعات مختلف خواهند داشت.

زمان مناسب برای کتاب‌خوانی کودکان

کودکان در هر سنی از خواندن کتاب بهره‌مند می‌شوند. شما نیازی ندارید کتابخانه شخصی بزرگی داشته باشید، می‌توانید از کتابخانه‌های عمومی استفاده کنید و طیف گسترده‌ای از کتاب‌ها را پیدا کنید. حتی می‌توانید فرزندتان را تشویق کنید تا کتاب‌های خود را با دوستانشان تعویض کنند.

برای کودکان زیر 18 ماه، از کتاب‌هایی با تصاویر ساده و پررنگ استفاده کنید. خواندن جملات کتاب ضروری نیست؛ به جای آن، با فرزندتان درباره تصاویر و صفحات کتاب صحبت کنید.

وقتی کودکان به سن 7 تا 12 ماه می‌رسند، می‌توانید از کتاب‌هایی با عکس‌ها و جملات کوتاه استفاده کنید. برای کودکان 12 تا 18 ماهه، کتاب‌هایی که تصاویری از کودکان دیگر در حال انجام فعالیت‌های روزمره دارند، جذاب است.

وقتی کودک شروع به حرف‌زدن می‌کند، سعی کنید او را در خواندن کتاب مشارکت دهید. به عنوان مثال، به یک عکس اشاره کنید و از او بپرسید که این عکس چه چیزی است. اگر پاسخش اشتباه بود، او را نقد نکنید، بلکه توضیح دهید که در واقع چیست و چگونه به نظر شما می‌آید.

بیشتر بدانید:

اتحاد معنوی و ملی در به اهتزاز درآمدن پرچم‌های مقدس و ملی ایران

روز ملی ادبیات کودک و نوجوان: فرصتی برای خانواده‌ها

در این روز، می‌توانید با انجام اقداماتی ساده اما مؤثر، به ارتقای فرهنگ کتاب‌خوانی در بین کودکان و نوجوانان و همچنین ترویج ارزش‌های والای انسانی و اخلاقی در آنها کمک کنید

برخی از اقداماتی که می‌توانید برای افزایش علاقه کودکان به کتاب‌خوانی انجام دهید عبارت‌اند از:

• مراجعه به کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی به همراه کودکان و نوجوانان: مراجعه به کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی با کودکان و نوجوانان می‌تواند فرصتی عالی برای آن‌ها باشد تا به کتاب‌های متنوع دسترسی پیدا کنند و در برنامه‌های مختلف فرهنگی مانند قصه‌گویی، شعرخوانی و نمایش‌های عروسکی شرکت کنند.
• هدیه دادن کتاب‌ مناسب سن کودکان و نوجوانان: انتخاب کتاب‌های مناسب با علایق و رده سنی کودکان، می‌تواند انگیزه آن‌ها را برای مطالعه افزایش دهد.
• آشنایی با نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان: با این کار، می‌توانیم اطلاعات خود را در مورد ادبیات کودک و نوجوان افزایش دهیم و کتاب‌های مناسب‌تری را برای فرزندانمان انتخاب کنیم.
• قصه‌گویی: می‌توانید قصه‌های کهن ایرانی، افسانه‌ها و یا داستان‌های تخیلی برای کودکان خود تعریف کنید و از آن‌ها بخواهید تا نقش یک کاراکتر را بازی کنند.
• اجرای نمایش عروسکی: با استفاده از عروسک‌ها، یک داستان ساده را برای کودکان خود اجرا کنید.

این فعالیت نه‌تنها به کودکان کمک می‌کند تا با داستان‌ها و شخصیت‌های مختلف آشنا شوند، بلکه از طریق بازی با عروسک‌ها، مهارت‌های ارتباطی و همکاری در گروه را نیز تقویت می‌کنند.

• مسابقه کتاب‌خوانی: می‌توانید بین اعضای خانواده مسابقه کتاب‌خوانی برگزار کنید. در این مسابقه، هر فرد می‌تواند کتاب‌های مورد علاقه خود را انتخاب کرده و بر اساس تعداد صفحاتی که خوانده‌اند یا تعداد کتاب‌هایی که به پایان رسانده‌اند، امتیاز بگیرند.

ادبیات کودک و نوجوان: پنجره‌ای به‌سوی رشد

روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، فرصتی برای پیوند عاطفی بین اعضای خانواده و همچنین پرورش نسلی خلاق است.

کتاب‌خوانی برای کودکان و نوجوانان نه‌تنها یک فعالیت سرگرم‌کننده، بلکه سرمایه‌گذاری مهمی برای آینده آنهاست.

این فعالیت به تقویت مهارت‌های زبانی، شناختی، اجتماعی و عاطفی کمک می‌کند و آنان را برای مواجهه با چالش‌های زندگی آماده می‌سازد. با ترویج عادت کتاب‌خوانی، ما به نسل‌های آینده ابزاری قدرتمند برای رشد و توسعه شخصی و تحصیلی ارائه می‌دهیم.