مــــــاه ذی‌الحـــجـــه از جهات متعدد با شخصیت و فضائل مولی الموحدین، ‌امیرالمؤمنین علی(ع) مرتبط ذکر شده است. اتفاق‌ها، فضائل و برکاتی بی‌شمار که هر کدام از آن‌ها دلیل محکمی بر اثبات حقانیت شیعه است. ماجرای سدالابواب، ابلاغ سوره توبه، انشای حدیث ثقلین از رسول خدا(ص)، نزول آیه مودت و... تنها بخشی از این اتفاق‌هایی است که به نوعی با حضرت ابوتراب(ع) ارتباط پیدا می‌کند.

روزی «امیرالمومنین (ع)» در مسجد در حال به جا آوردن نماز ظهر بودند که نیازمندی به مسجد وارد شد و از مردم کمک خواست در این زمان هیچ کس حاضر به کمک به این فقیر نشد فقیر خطاب به حضار در مسجد گفت خداوندا شاهد باش که من از بندگان تو در خانه تو کمک خواستم و هیچکس حاضر به کمک کردن به من نشد. «امیرالمومنین (ع)» در هنگام سجده صدای او را شنید و به انگشت کوچک دست راست خود که انگشتری وجود داشت اشاره کرده و فقیر انگشتر را از دست «امیرالمومنین (ع)» بیرون آورد و از مسجد خارج شد.

در آیه ۵۵ سوره مائده خداوند به حاتم بخشی «امیرالمومنین (ع)» اشاره و فرموده است: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ، سرپرست و ولیّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آن‌ها که ایمان آورده‌اند همان‌ها که نماز را برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند»، در این سوره بر ولایت و جانشینی «امیرالمومنین (ع)» تاکید شده و انفاق در راه رضای خدا را به بندگان یادآور می‌شود.

بیشتر بدانید:

به بهانه عید «مباهله» و روز نزول آیه «تطهیر»

برخی از اعمال روز عید غدیر به بهانه عید بزرگ ولایت

از جمله حوادثی که در ماه ذی‌الحجه ‌الحرام رخ داده و با آیات قرآن مجید ارتباط دارد، نزول سوره مبارکه انسان در شأن امیرمؤمنان علی(ع) و خانواده بافضیلت ایشان است. در بیست و پنجم این ماه سوره انسان یا هل‌أتی در شأن اهل بیت‌(ع) نازل شده است: «وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا»؛ غذای خود را با اینکه به آن علاقه و نیاز دارند، به مسکین، یتیم و اسیر می‌دهند».

 فضیلت و مراقبات روز بیست و پنجم ماه ذی‌الحجّه - روز نزول سوره «هَل اَتی»

روز بیست و پنجم ماه ذی‌الحجّه روز نزول سوره «هَل اَتیٰ» است. این‌گونه که در احادیث وارد شده است، حَسَنِین علیهما السّلام بیمار شدند. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم برای عیادت آنها آمدند. به حضرت امیر علیه السّلام  فرمودند: ای ابالحسن! چیزی نذر کن تا اگر خدای متعال دو پسر تو را شفا داد، آن‌ کار را انجام دهی، و اگر خواستۀ تو هم عملی نشد، انجام آنچه نذر کردی بر تو واجب نخواهد بود.

علیّ بن ابیطالب علیه السّلام فرمودند: من نذر می‌کنم اگر حَسَنِین علیهما السّلام خوب شوند، سه روز پیاپی روزه بگیرم. فاطمه زهرا سلام الله علیها  هم فرمودند: من هم همین نذر را می‌کنم. فضّه هم که خادمۀ ایشان و زن بسیار عارفه، بزرگوار و عظیم‌القدری است، گفت: من هم نذر می‌کنم. لذا این سه نفر نذر کردند در صورت بهبودی حال حَسَنِین علیهما السّلام، سه روز پیاپی روزه بگیرند.

پس از بهبودی حَسَنِین علیهما السّلام این سه بزرگوار به همراه حَسَنِین علیهما السّلام، جهت ادای نذر خود، سه روز پیاپی روزه گرفتند.

امّا هر سه شب پیاپی، طعام افطار خود را به مسکین و یتیم و اسیری که به در منزل آنها آمده بودند، بخشیدند و با آب افطار نمودند...

سوره «هَل اَتی (انسان)» ماجرای انفاق خالصانۀ اهل‌بیت علیهم ‌السّلام را نقل کرده و سپس به مقامات بلند معنوی اهل‌بیت علیهم‌ السّلام در جهان دیگر اشاره می‌کند.

 برای این روز شریف اعمال بسیار وارد شده است:

• روزه داشتن اين روز، به پيروى از اهل بیت علیهم السّلام
• صدقه به مساكين و ايتام، و سعى در اطعام ايشان به خصوص در شب بیست و پنجم
•  از آن‌جا كه بعضى از علماء اين روز را روز مباهله می‌دانند، مناسب است زيارت جامعه و دعاى مباهله نيز در اين روز خوانده شود.