تهران- الکوثر:  در دین اسلام روز اول ماه شوال (ماه بعد از ماه مبارک رمضان) را به یمن گذراندن یک ماه عبادت و ادای بندگی در درگاه خداوند متعال، عید اعلام می‌کنند. «فطر» به معنای شکستن است. عید تمام شدن ماه روزه‌داری و عید شکرگزاری برای نعمت بندگی. تمام مسلمانان جهان عید فطر را جشن می‌گیرند، اما کم و کیف آن در نقاط مختلف متفاوت است.
در روز عید فطر ، روزه حرام است و مسلمانان نماز عید برگزار می‌کنند.  پرداخت زکات فطره در این روز بر مسلمانان واجب است.

عراق

در کشور عراق، کودکان اساس شادی عید هستند و به همین دلیل مساحت‌های بسیاری با وسایل متنوع بازی کودکان پر می‌شود و کودکان بی‌صبرانه در انتظار آغاز عید فطر هستند تا عیدی‌های خود را دریافت کنند. یکی از چیزهایی که عید فطر را در عراق از دیگر کشورهای اسلامی متمایز می‌کند، پخت شیرینی «کلیجه» به صورت دسته جمعی است.

برای پخت این شیرینی اعضای خانواده دور هم جمع شده و شیرینی می‌پزند. این شیرینی با ترکیبی از آرد، روغن، شکر مخلوط با خشکبار، خرما و کنجد تهیه می‌شود. پس از آن در قالب‌های کوچک و بزرگ ریخته و مادر خانه آنها را در داخل فر قرار می‌دهد. در روز عید مردم که برای عید و بازدید به خانه‌های هم می‌روند، این شیرینی را به مناسبت آنکه فصل سرما اشد یا گرما با نوشیدنی گرم یا سرد میل می‌کنند. مردم عراق در جنوب بصره، بر اساس عادت قدیمی در کوچه‌ها و محله‌های خود برای ایجاد مهر و محبت جمع شده و غذای مخصوص «المطبک» را که از گوشت و برنج درست شده با هم می‌خورند. این آداب و رسوم را از آبا و اجداد خود به ارث برده‌اند و در ایام عید فطر و عید قربان از این غذا استفاده می‌کنند. این آداب و رسوم، رسم کشورهای جزیره عربی، نجد و حجاز بوده است و در عربستان و کویت همچنان ادامه دارد. به یمن فرارسیدن عید فطر، عراقی‌ها ۹ روز تعطیل هستند.

لبنان

مسلمانان لبنان در عید سعید فطر آداب و رسوم دینی، اجتماعی و فرهنگی خاصی دارند که آنها را از دیگر کشورهای دیگر اسلامی متمایز می‌کند. این آداب و رسوم که بخشی از آن به تاریخ این کشور در دوران‌های مختلف و بخشی دیگر از آن به مراوده لبنان با دیگر کشورها برمی‌گردد، شامل جشن، بازی و دید و بازدید مردم با یکدیگر می‌شود.

یکی از مهمترین برنامه‌های مردم لبنان در روز عید فطر آتش‌بازی است که طی آن مردم به برافروختن آتش می‌پردازند و از روی آن می‌پرند یا دور آن می‌چرخند. علاوه بر این، روز عید روز خوردن کیک و شیرینی‌هایی است که با گردو، پسته و خرما درست شده است. طعم و مزه شیرینی‌های لبنانی در تمام جهان معروف است. لبنانی‌ها روز عید سعید فطر را تعطیل هستند.

یمن

مردم یمن با جمع آوری هیزم و قراردادن آن به صورت کپه‌های بلند به آتش زدن این کپه‌ها در شب عید اقدام می‌کنند و از فرارسیدن عید سعید فطر شادی می‌کند و با اندوه خداحافظی می‌کنند. در روستا به قربانی کردن و توزیع گوشت به همسایگان اقدام می‌کنند. برعکس دیگر کشورها مردم یمن در روز عید فطر به طبیعت می‌روند و و در این روز از طبیعت بکر لذت می‌برند و لباس‌های نو می خرند و می‌پوشند.

زنان یمنی جز معدود زنانی هستند که در طبخ گوشت و کبابی کردن آن مشهورند. مردان با چوب درختان برایشان وسایل کباب کردن گوشت را آماده می‌کنند. این نوع غذا در مهمانی‌ها و مراسم درست می‌شود.
کبسه، سلته، عصیده، سوسی از بهترین غذای یمنی‌ها به شمار می‌رود. شیرینی‌های این ایام از اهمیت به سزایی برخوردار است که طی یکسری فعالیت‌های تجاری از هند به یمن آمده که معروفترین آنها بنت صحن، روایی، کنافه، عوامه، قطائف، شعوبیه، بسبوسه و حتی باقلوا است.

موریتانی

مردم موریتانی با فرارسیدن عید فطر بازی‌های قدیمی را برگزار می‌کنند. این بازی‌ها در این عید در حومه موریتانی انجام می‌شود. از جمله مشهورترین این بازی‌ها، بازی مبارزه با عصا به نام «دبوس» است. بازی دیگر «ظامت» با این تفاوت که قوانین خاصی دارند.

امارات

بر اساس یک سنت دیرینه مردم امارات عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری می‌کنند. در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینی‌های سنتی لباس‌های نو به تن کرده و به مسجد می‌روند تا نماز عید را اقامه کنند.بازی‌های دسته جمعی، نقاشی حنا روی دست و داستان‌سرایی، از دیگر مراسم این روز است. عید فطر در این کشور سه‌روز تعطیل است و یک روز قبل از فرارسیدن عید نیز جزو تعطیلات قرار می‌گیرد. در این روز کودکان و خانواده‌ها به سمت بوستان‌ها و تفرجگاه‌ها می‌روند. سپس برای استقبال از میهمانان به منزل می‌روند و عید شما مبارک به یکدیگر تبریک می‌گویند. امارتی‌ها با رسیدن عید فطر، ۹ روز را تعطیل اعلام می‌کنند.

سوریه

مردم سوریه به ویژه در روستاها طبق آداب و رسوم خود اقوام و خانواده‌ها به دور هم بر سر یک سفره که مملو از غذاها، خوراکی‌ها و شیرینی‌های محلی است، جمع می‌شوند. این شیرینی‌ها شامل «المزالیقات، الملیحی، قطایف و فطایر» می‌شود. در شهرها و استان‌های سوریه، مردم علاوه بر شیرینی‌ها از کیک‌ها و نوشیدنی‌هایی لذت می‌برند که به مدت طولانی آن را تناول نکرده بودند که شامل السندوات، القشه، المحاشی و الکبب می‌شود. دمشقی‌ها مثلی دارند که می‌گویند: «دهه اول ماه مبارک رمضان «للمرق»، دهه دوم «للخرق» و دهه سوم «لصر الورق» است» به این معنی است که دهه اول به آبگوشت خوری، دوم خریدن لباس و دهه سوم به خوردن شیرینی جات اختصاص دارد. با فرا رسیدن ماه شوال و عید فطر، کشور سوریه به مدت سه روز تعطیل است.

عربستان

مردم عربستان بر اساس عادت و آداب و رسوم همیشگی خود صبح روز عید فطر قهوه، چای، انواع آبمیوه‌ها و خرماها را تناول می‌کنند و پس از آن یکی از مشهورترین خوردنی‌ها که از برنج و گوشت «الکبسه» درست شده می‌خورند. از عادت‌های اهل مکه خوردن شیرینی «المنار» بعد از نماز عید فطر است که همسران‌شان تهیه کرده‌اند. کشور عربستان به مناسبت فرارسیدن عید فطر ۲۳ روز تعطیل است و به نوعی رکورددار تعداد روزهای تعطیلی عید فطر محسوب می‌شود.

کویت

کشور کویت تنها کشوری است که مردم برای عید فطر هفت شبانه روز را به جشن گرفتن می‌پردازند. در این روزها تمامی مغازه‌ها با پرچم‌هایی مخصوص عید زینت داده می‌شوند. تمامی منازل و مغازه‌ها و حتی شرکت‌ها نیز از قبل تمیز شده‌اند و بوی عود از همه جا به مشام می‌رسد. در این روزها مردم به عید دیدنی اقوام و آشنایان می‌روند و همگی لباس‌هایی نو که برای این عید خریداری کرده‌اند، می‌پوشند. کویت هم برای شادمانی ملتش در این جشن بزرگ، کشور را برای ۹ روز تعطیل می‌کند.

فلسطین

مردم فلسطین، عید فطر را در میان خون و مرگ جشن می‌گیرند، ولی با این وجود مادرها در خانه‌ها شیرینی می‌پزند. خانواده‌ها در فلسطین شیرینی عربی همچون برازق و نقوع می‌پزد. زنان با تهیه شیرینی‌های محلی مانند معمول و حلی سنونک و یحمی تهیه می‌کنند.کودکان آهنگ‌هایی را در آخرین روز ماه مبارک رمضان و عید فطر می‌خوانند. پس از خروج از مساجد، بسیاری از مردم به تلاوت قرآن برای شهدای شأن در قبرستان‌های اقدام می‌کنند و پخش کیک اقدام می‌کنند. فلسطینی‌ها به یمن یک ماه بندگی، ۶ روز تعطیلند.

سودان

مردم سودان در نیمه ماه مبارک رمضان با خانه تکانی کردن خود را برای عید آماد می‌کنند. زنان در خانه انواع کیک و شیرینی‌های محلی را می پزند و بعد از نماز عید به مساجد برده و به میان مردم و افراد کهنسال و کودکان تعارف می‌کنند. بعد از نماز عید فطر مردم به دیدن بیماران و افراد کهنسال می‌روند.

فیلیپین

این کشور میزبان جمعیت مسلمان بسیاری است و قانون آزادی برای مسلمانان در فیلیپین وجود دارد. این عید با عنوان «Wakas ng Ramadan» شناخته می‌شود و بیشتر سنت‌های آن مانند سنت‌های آسیایی‌هاست. روز عید با نماز شروع و بعد از آن زکات روزه پرداخت می‌شود. افراد لباس نو می‌پوشند و به دیدار خانواده‌ها می‌روند و به کودکان آب نبات می‌دهند. سودان هم برای بزرگداشت عید سعید فطر کشور را برای ۵ روز تعطیل اعلام می‌کند.

ترکیه

عید فطر در ترکیه به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب نبات در این روز به 'شکر بایرامی' یعنی عید شکر معروف است. چند روز مانده به عید خانه تکانی و پخت و پز شیرینی‌های مخصوص عید شروع می‌شود. نماز عید با شکوه تمام و با حضور برخی سران سیاسی و دولتی ترکیه در مساجد محل در سراسر کشور برگزار می‌شود. در کشور ترکیه با فرا رسیدن ماه شوال، سه روز تعطیلی عید فطر اعلام می‌شود.

مصر

شب عید فطر مصری‌ها اشعار خاصی که یکی از آن‌ها «این شب عید» است را می‌خوانند. نماز عید فطر در این کشور بسیار باشکوه برگزار می‌شود و صندوق‌های پرداخت زکات فطریه در محل برگزاری نمازها مستقر می‌شوند. تعطیلات عید از اول تا سوم شوال است. کیک‌های عید فطر در عین بومی بودن از تنوع زیادی برخوردار است. برگزاری مسابقات ورزشی از جمله اسب دوانی از مراسم خاص عید فطر در مصر است.

شادی و خوشحالی با آذین بندی خیابان‌ها، میدان‌ها و آماده سازی شأن برای ادای نماز عید مشخص می‌شود. خویشاوندان به دیدار یکدیگر می‌شوند و کودکان با لباس‌های جدید شأن شاد هستند. صدای تکبیر از گلدسته‌ها شنیده می‌شود و تواشیح در مساجد خوانده می‌شود.کودکان، بزرگسالان را هنگام نماز همراهی می‌کنند. مصری‌ها عید فطر را با ۵ روز تعطیلی می‌گذرانند.

اندونزی

مردم اندونزی با برگزاری مراسمی به نام حلال‌به‌حلال به معنی روز مصالحه و آشتی که در مساجد برگزار می‌شود به استقبال عید فطر می‌روند. سنت مودیک یا پولانگ کامپونگ در اندونزی مترادف با یک سنت سالانه بازگشت به خانه و زادگاه است که یک سنت شگفت انگیز است. در آن مهاجران در راه بازگشت به زادگاه خود در یک تعطیلات بزرگ در اندونزی هستند یا ۳۰ میلیون نفر مسافرت یا مودیک می‌کنند. این سنت همچنان تاکنون ادامه دارد. در شب عید مسلمانان اندونزی به کوچه و خیابان‌ها می‌روند و ندای الله اکبر سر می‌دهند و با زدن طبل و نواختن موسیقی رسیدن عید فطر را اعلام کرده و به یکدیگر تبریک می‌گویند. ارسال کارت تبریک به آشنایان در ایام عید فطر نیز یکی دیگر از مرسومات عید فطر در اندونزی است. از رسوم جالب در اندونزی در زمان عید فطر بازگشت بیشتر اندونزیایی‌هایی خارج‌نشین به کشورشان است. در اندونزی سه‌روز پیش و دو روز پس از عید فطر تعطیل رسمی است.

هندوستان

پس از نماز، بزرگ‌ترین فرد خانواده در منزل به انتظار اقوام و آشنایان می‌ماند و برای پذیرایی از آنها، غذای عید فطر تهیه می‌کند. کوچک‌ترها با حلقه‌های گل به دیدار ریش‌سفید خانواده می‌روند و ظهر عید فطر را با هم می‌گذرانند. در این روز، موسیقی سنتی هندی در کوچه و بازار نواخته می‌شود و مردم لباس‌های نو به تن می‌کنند. در حقیقت نمایش نمادهای سنت و فرهنگ اصیل هندی، بخشی از جشن عید فطر را به‌خود اختصاص می‌دهد؛ به‌طوری که بدون آن، عید مفهومی ندارد و با آن، رنگ و بوی دیگری می‌گیرد. از این‌رو جشن عید فطر، در میان مسلمانان هندی به‌دلیل سبک خاص فرهنگی‌ای که دارند، اندکی متفاوت است.

پاکستان

جشن واقعی عید فطر در پاکستان، از ظهر آن روز شروع می‌شود. شوهرها و پدرها به فرزندان و همسرانشان عیدی می‌دهند و خانم‌های خانه، غذای خوش طعمی را که به «خرمای شیرین شده» معروف است، آماده می‌کنند و همگی با هم به هنگام صرف ناهار، روز عید را جشن می‌گیرند. تعطیلات عید فطر در پاکستان سه روز است و در آن، مدارس و اداره‌ها تعطیل می‌شود و همه به تفریح و شادی می‌پردازند و بیشتر وقت خود را با اقوام و آشنایان می‌گذرانند.

مالزی

مردم مالزی عید فطر را (hari raya puasa) به معنای روز عید می‌نامند. آنان از چند روز مانده به عید خود را آماده استقبال می‌کنند، شهر را چراغانی کرده به خرید از فروشگاه‌ها برای آمادگی در روز عید می‌پردازند. مردم به سفر می‌روند تا روز عید را در روستاها و شهرهای مختلف در کنار خانواده‌ی خود سپری کنند. مردم مالزی در شب پیش از عید به تهیه‌ی غذا و شیرینی سنتی مخصوص از جمله «رندانگ» که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می‌شود و همچنین «توپات» که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می‌شود می‌پردازند. رسم جالب دیگری که در این کشور جریان دارد سنت «سفره باز» است. نخست وزیر و مقامات دولتی قبل از عید از مردم دعوت به عمل می‌آورند تا در روز عید در خانه‌ی آنان حضور پیدا کنند. مقامات دولتی در روز عید درب خانه‌ی خود را بر روی عموم مردم باز می‌کنند و مردم هم برای عرض تبریک به منزل آنان می‌روند. این عید بزرگ در مالزی ۷ روز را تعطیل می‌کند.

افغانستان

معمولاً مردم برای عید لباس‌های نو خریده، ک ودکان و نوجوانان به دست‌های خود حنا می‌بندند و عده زیادی از مردان و تعداد کمی از زنان برای نماز در مساجد جمع می‌شوند. در این سه روز همسایه‌ها برای دید و باز دید به خانه‌های یکدیگر می‌روند و عید را به هم تبریک می‌گویند. دید و بازدیدها به گونه‌ای است که وقتی کسی به خانه دیگری رفت، دیگری نیز حتماً باید به خانه او بیاید و اگر چنین نکند عمل او بی احترامی به شخص مقابل پنداشته می‌شود.

تونس

به مناسبت عید زنان تونسی شیرینی‌هایی با نامهای «المقروض، الغریبه، الباقلاوه، المحشی و الصمصه» درست می‌کنند.بسیاری تونسی‌ها در این روز، طبق‌های شیرینی خود را با یکدیگر مبادله می‌کنند و هنگام مهمانی رفتن از شیرینی‌های یکدیگر تناول می‌کنند. اهالی روستای صفاقس، در این روز بر اساس آداب و رسوم خود ماهی شور درست می‌کنند و در روز اول عید می‌خورند. تونسی‌ها عید فطر را عید صغیر می‌نامند به دلیل اینکه اعتقاد دارند این برای کودکان است، زیرا بزرگترهابرای‌شان لباس‌های عید، کفش و اسباب بازی می‌خرند و به آنها عید ی می‌دهند.

لیبی

مردم لیبی در روز عید، لباس‌های سنتی خود را می‌پوشند و با همان لباس‌های سنتی خود به مساجد و به دید و بازدید اقوام خود می‌روند. در روز عید مردم شیرینی‌های «البقلاوه، المقروض و الغریبه» می پزند و آب انار و آبمیوه‌های دیگر می‌نوشند. لیبیایی‌ها هم‌چون ایران، فرا رسیدن عید سعید فطر را با دو روز تعطیلی سپری می‌کنند.

میانمار

جوانان مسلمان میانماری گروه‌های آوازخوانی با عنوان جاگو تشکیل می‌دهند که به زبان هندی و اردو به معنای بیدارباش است. این گروه‌ها به شهرهای کوچک می‌روند و هنگام سحر شعرهایی را با مضمون معنوی و تنها با استفاده از هارمونیکا می‌خوانند تا مردم برای صرف وعده سحری بیدار شوند. عید فطر در این کشور تعطیلی رسمی ندارد، اما بعضی از کارکنان دولت به صورت ساعتی مرخصی می‌گیرند تا به دید و بازدید اقوام بروند. مسلمانان برای عرض تبریک دست راست خود را بر روی پیشانی می‌گذارند و دست دادن و یا در آغوش گرفتن در این عید رسم نیست. پخش غذا و هدیه بین خانواده‌ها و کارکنان غیرمسلمان دولت نیز رواج دارد. مسلمانان میانماری در این عید از بزرگ‌تر خود طلب بخشش می‌کنند. در صبح عید فطر نماز جماعت در فضاهای باز برگزار می‌شود و معمولاً خانم‌ها در این نماز شرکت نمی‌کنند. مردم با تزئین خانه‌ها و چراغانی محلات یا ارسال کارت تبریک یا ایمیل تبریک و برگزاری آتش‌بازی جشن می‌گیرند.

چین

از ۵۶ گروه مذهبی در جمهوری چین حداقل ۱۰ گروه که جمعیتی معادل ۱۸ میلیون نفر دارند، مسلمان هستند و عید فطر را جشن می‌گیرند.در یکی از استان‌های چین در مؤسسات عمومی و خصوصی و دستگاه‌های دولتی وعده‌های غذای گوشت و بره سرو می‌کند. در بعضی دیگر از استان‌ها مانند شینگ ژیان و نینگ ژیا یک الی سه روز تعطیلی رسمی برای مسلمانان و غیرمسلمانان اعلام می‌شود. اما در برخی نواحی فقط یک روز مرخصی به مسلمانان داده می‌شود. مردم در این ایام بر سر مزار سید اجل عمر شمس الدین سیاستمدار پارسی می‌روند و مرقد وی را غبار روبی می‌کنند و در آنجا قرآن می‌خوانند. همچنین سر زدن به مزار درگذشتگان در این ایام رواج دارد.

ایسلند

جشن عید فطر در ایسلند، جشنی بی‌نظیر است. با توجه به اینکه مسلمانان جمعیت اقلیت ایسلند را تشکیل می‌دهند و ساعات طولانی را روزه هستند و با توجه به اینکه خورشید در نیمه شب غروب می‌کند، مسلمانان از نزدیک‌ترین کشور یا عربستان برای تعیین افطاری استفاده می‌کنند. گفتنی است که عید سعید فطر در یکی از معدود مساجد «ریکیاویک»، پایتخت ایسلند جشن گرفته می‌شود.

آخرین اخبار جهان اسلام را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
ویژه‌های الکوثر را اینجا دنبال کنید
از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید