به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، تقيه برای جلوگيری از هدر رفتن نيروها و ريختن خون ها لازم و ضروری است. پيامبر(ص) هنگام هجرت از مکه به مدينه خود را از دسترسي دشمن حفظ کرد. مخفی شدن در غار ثور و شبانه حرکت کردن از مصاديق تقيه معقول است.

قرآن در مورد "مؤمن آل فرعون" که ايمان خود را مخفی می کرد و در دستگاه فرعون نفوذ داشت می فرمايد: "قال رجلٌ مؤمن من آل فرعون يکتم ايمانه"؛ ايمانش را مخفی می کرد، يا در سرگذشت حضرت ابراهيم که گفت بيمارم" اما در نبود مردمِ بت پرست، بت ها را شکست.

در سوره آل عمران آيه 28 می فرمايد: "افراد با ايمان نبايد دوستانی از کافران به جاي مؤمنان انتخاب کنند، مگر اين که در آن ها تقيه کنند. طرح دوستی با آنان به خاطر تقيه اشکالی ندارد".
در روايات بر تقيه بسيار تاکيد شده، حتی فرموده است: "التقيه ديني و دين آبائي" يا :"لا دين لمَن لا تقيهَ له". امام باقر(ع) فرمود: "تقيه برای اين مشروع شده که نيروها به هدر نرود و خون ها محفوظ بماند".

تقيه در یک تقسیم بندی کلی بر دو قسم است: خوفی و مداراتی(تحبيبی)

تقيه خوفی اين است که انسان براي حفظ جان و آبروی خويش، دين و مرام خود را از دشمن مخفی دارد و اگر لازم شد مانند مخالفان زندگی کند و شکل عبادت را مانند آنان انجام دهد. تقيه مداراتی (تحبيبی) اين است که گاه انسان برای جلب محبّت طرف مقابل، عقيده خود را مکتوم می دارد تا بتواند او را برای همکاری در اهداف مشترک جلب کند يا از خود دفع اتهام کند.

در کل، تقيه معنای وسيعي دارد که خلاصه آن "پوشاندن واقعيت ها براي پرهيز و اجتناب از به خطر افتادن جان ها و هدف ها است" که ميان همه عقلای جهان وجود دارد و رهبران الهی براي رسيدن به هدف های مقدسشان در پاره ای از مراحل آن را انجام می دهند. حضرت ابراهيم(ع) و مؤمن آل فرعون ايمان خود را کتمان کردند، تا بتوانند در جاهای لازم و مفيد کارهای مهم انجام دهند.

تقيّه و رعايت آن در مذهب شيعه رائج و معمول بوده چون پيشوايان اين مذهب در عصر حکام بنی اميّه و بنی عباس (که از نظر شيعه، زمامداران باطل و غاصبان مقام خلافت می باشند) می زيسته اند. با توجه به مقام و موقعيت اجتماعي امامان، زمامداران و حکّام آنان را برای خويش خطر قطعی می پنداشته و از نفوذ آنان در هراس بوده اند. امامان به شيعيان خود که جانشان در خطر بود سفارش می کردند عقايد خود را ابراز نکنند و به ظاهر خود را شبيه آنان قرار دهند.

اقسام تقيه:

تقيه از نظر شرعی به پنج قسم تقسيم می شود:
1- تقيه واجب، در جايی است که دفع ضرر بالفعل واجب باشد.
2- تقيه مستحب، در جايی است که تقيه بدين منظور صورت گيرد که خود را از معرض خطر دور دارد؛ به اين معنا که ترک تقيه موجب شود تدريجاً زيانی از ناحيه طرف مقابل به انسان متوجه گردد.
3- تقيه مباح، در جايی است که پرهيز کردن و نکردن از نظر شرع، يکسان باشد.
4- تقيه مکروه، در صورتی است که ترک تقيه و تحمل ضرر در نظر شرع بهتر باشد، مثلاً اظهار آن موجب اعلای کلمه حقّ گردد.
5- تقيه حرام، در موردی است که تقيه کردن موجب ريختن خون شخص محترمی گردد. امام صادق(ع) فرمود: "تقيه برای حفظ خون قرار داده شده، پس هر گاه تقيه باعث ريختن خون مؤمنی بشود، تقيه کردن جائز نيست". 

برگرفته از وبسایت مرکز پاسخگویی به سوالات دینی

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید