تهران- الکوثر: سوره فَجْر هشتاد و نهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. فجر به معنای سپیده‌دم است که خداوند در آیه اول سوره به آن قسم می‌خورد و در تفسیرهای روایی مصداق آن امام مهدی(عج) ذکر شده است.

سوره فجر به سرگذشت قوم عاد، قوم ثمود و فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره می‌کند و می‌گوید انسان‌ها در معرض آزمایش الهی قرار دارند؛ اما عده‌ای به دلیل فراموشی نعمت‌های الهی در این آزمایش شکست می‌خورند.

سوره فجر به سوره امام حسین(ع) نیز شهرت دارد و در احادیث منظور از «نفس مطمئنه» در آیات پایانیِ آن، امام حسین(ع) معرفی شده است.

در روایات نقل شده هر کس آن را در شب‌های ده‌گانه تلاوت کند، خداوند او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در قیامت همراه او خواهد بود. سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر ضریح کنونی امام حسین(ع) (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.

در بعضی از روایات درباره ماه ذی‌الحجه آمده است، شب‌های ده‌گانه‌ای که قرآن در سوره فجر با عبارت شریف «وَالْفَجْرِ ﴿۱﴾ وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿۲﴾» به آن سوگند یاد کرده است، شب‌های دهه اول این ماه شریف است و این سوگند به خاطر عظمت آن است.

روز اول ماه ذى‌الحجه روز مبارکى است، یکی از مهم‌ترین وقایع این روز ازدواج حضرت علی(ع) با یگانه دخت نبی مکرم اسلام حضرت زهرا(س) است. براى این روز شریف اعمالى چند نقل شده است:

این روز روزی است که حضرت ابراهیم(ع) به دنیا آمده؛ لذا اگر کسی آن روز را روزه بگیرد، روزه او کفاره شصت سال گناه خواهد بود. امام کاظم(ع) فرمود: «کسی که این روز را روزه بگیرد، خدا ثواب شصت سال روزه را برایش می‌نویسد». همچنین در سخنی دیگر فرمود: «هر کس روز اول از دهه اول ذی‌الحجه را روزه بگیرد، خدا برایش ثواب روزه هشتاد ماه را خواهد نوشت».

• همچنین بخوانید:  فجر؛ سوره ای که به سوره امام حسین(ع) شهرت دارد

از دیگر اعمال مورد تأکید این روز خواندن نماز حضرت فاطمه(س) است، مرحوم شیخ طوسى فرموده است: «مستحب است در این روز، نماز حضرت فاطمه(س) خوانده شود که کیفیت این نماز به این صورت است: چهار رکعت (هر دو رکعت به یک سلام) و همانند نماز حضرت امیرالمؤمنین(ع) خوانده شود به این شرح که در هر رکعت، یک مرتبه سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره «قل هو الله» خوانده و بعد از سلام تسبیح حضرت فاطمه(س) گفته شود.

دعایی که بعد از نماز حضرت زهرا(س) خوانده می‌شود به این شرح است: «سُبْحانَ ذِى الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنیفِ، سُبْحانَ ذِى الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظیمِ، سُبْحانَ ذِى الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ، سُبْحانَ مَنْ یَرى اَ ثَرَ النَّمْلَةِ فِى الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ یَرى وَقْعَ الطَّیْرِ فِى الْهَوآءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هکَذا وَلا هَکَذا غَیْرُهُ».

همچنین از دیگر اعمال خواندن دو رکعت نماز نیم ساعت قبل از ظهر است که در هر رکعت، یک مرتبه سوره «حمد»، ۱۰ مرتبه سوره «قل هو الله»، ۱۰ مرتبه «آیة‌الکرسى» و ۱۰ مرتبه سوره «إنّا أنزلناه» باید خوانده شود.

هر کس از ظالمى خوف داشته باشد در این روز بگوید: «حَسْبى حَسْبى حَسْبى مِنْ سُؤالى، عِلْمُکَ بِحالى»‌، تا خداوند او را از شرّ آن ظالم حفظ کند. در حدیثی از رسول خدا(ص) نقل شده است: هر کس سوره فجر را در دهه اول ماه ذی‌الحجه قرائت کند گناهانش بخشیده می‌شود و اگر در غیر این ایام خوانده شود، مایه نورانیت او در قیامت می‌گردد

در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام نقل شده است: سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب خود قرائت کنید. زیرا این سوره ، سوره امام حسین علیه السلام است. هر کس این سوره را قرائت نماید در روز قیامت در درجه امام حسن علیه السلام و همراه ایشان خواهد بود.

در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر کس سوره فجر را را در دهه اول ماه ذی الحجه قرائت نماید گناهانش بخشیده می شود و اگر در غیر این ایام خوانده شود مایه نورانیت او در قیامت می گردد.

تلاوت بی نظیر سوره فجر باصدای استاد عبدالباسط 

متن و ترجمه سوره فجر

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

وَالْفَجْرِ ﴿١﴾ وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿٢﴾ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿٣﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿٤﴾ هَلْ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ ﴿٥﴾ أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ﴿٦﴾ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ﴿٧﴾ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ ﴿٨﴾ وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ﴿٩﴾ وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ ﴿١٠﴾ الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ ﴿١١﴾ فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ﴿١٢﴾ فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ﴿١٣﴾ إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ﴿١٤﴾ فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ ﴿١٥﴾ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ ﴿١٦﴾ كَلَّا ۖ بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ﴿١٧﴾ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿١٨﴾ وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا ﴿١٩﴾ وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ﴿٢٠﴾ كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿٢١﴾ وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿٢٢﴾ وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ ۚ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّىٰ لَهُ الذِّكْرَىٰ ﴿٢٣﴾ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ﴿٢٤﴾ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ﴿٢٥﴾ وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ﴿٢٦﴾ يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿٢٧﴾ ارْجِعِي إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً ﴿٢٨﴾ فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ﴿٢٩﴾ وَادْخُلِي جَنَّتِي ﴿٣٠﴾

به نام خداوند رحمتگر مهربان
سوگند به سپيده‌دم، (۱) و به شب‌هاى دهگانه، (۲) و به جفت و تاق، (۳) و به شب، وقتى سپرى شود. (۴) آيا در اين، براى خردمند [نياز به‌] سوگندى [ديگر] است؟ (۵) مگر ندانسته‌اى كه پروردگارت با عاد چه كرد؟ (۶) با عمارات ستون‌دار ارم، (۷) كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ (۸) و با ثمود، همانان كه در درّه، تخته‌سنگها را مى‌بريدند؟ (۹) و با فرعون، صاحب خرگاه‌ها [و بناهاى بلند]؟ (۱۰) همانان كه در شهرها سر به طغيان برداشتند، (۱۱) و در آنها بسيار تبهكارى كردند. (۱۲) [تا آنكه‌] پروردگارت بر سر آنان تازيانه عذاب را فرونواخت، (۱۳) زيرا پروردگار تو سخت در كمين است. (۱۴) اما انسان، هنگامى كه پروردگارش وى را مى‌آزمايد، و عزيزش مى‌دارد و نعمت فراوان به او مى‌دهد، مى‌گويد: «پروردگارم مرا گرامى داشته است.» (۱۵) و اما چون وى را مى‌آزمايد و روزى‌اش را بر او تنگ مى‌گرداند، مى‌گويد: «پروردگارم مرا خوار كرده است.» (۱۶) ولى نه، بلكه يتيم را نمى‌نوازيد؛ (۱۷) و بر خوراك‌[دادن‌] بينوا همديگر را بر نمى‌انگيزيد؛ (۱۸) و ميراث [ضعيفان‌] را چپاولگرانه مى‌خوريد؛ (۱۹) و مال را دوست داريد، دوست داشتنى بسيار. (۲۰) نه چنان است، آنگاه كه زمين، سخت در هم كوبيده شود، (۲۱) و [فرمان‌] پروردگارت و فرشته‌[ها] صف‌درصف آيند، (۲۲) و جهنم را در آن روز [حاضر] آورند، آن روز است كه انسان پند گيرد؛ و[لى‌] كجا او را جاى پندگرفتن باشد؟ (۲۳) گويد: «كاش براى زندگانى خود [چيزى‌] پيش فرستاده بودم.» (۲۴) پس در آن روز هيچ كس چون عذاب‌كردن او، عذاب نكند. (۲۵) و هيچ كس چون در بند كشيدن او، در بند نكشد. (۲۶) اى نفس مطمئنّه، (۲۷) خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد، (۲۸) و در ميان بندگان من درآى، (۲۹) و در بهشت من داخل شو. (۳۰)

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی