تهران- الکوثر:  سوره بروج درباره سرگذشت اصحاب اُخدود و سرنوشت مؤمنان به خدا در روز قیامت سخن می‌گوید و به تکذیب‌کنندگان قرآن هشدار به عذاب می‌دهد و در آخر، قرآن را در لوح محفوظ می‌داند. لوحی که تمام اتفاقات عالم، همراه با جزئیات کامل در آن ثبت است و به هیچ وجه قابل تغییر و دگرگونی نیست. در روایات آمده است پیامبر(ص) به قرائت این سوره در نمازهای روزانه سفارش کرده‌ است.

علت نامگذاری

بروج جمع بُرج و به معنای قصرهاست.این سوره را به این مناسبت بروج می‌نامند که با سوگند به آسمان دارای برج‌ها شروع می‌شود: «وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ».

ترتیب و محل نزول

سوره بروج از سوره‌های مکی و در ترتیب نزول بیست و هفتمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف هشتاد و پنجمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره بروج ۲۲ آیه، ۱۰۹ کلمه و ۴۶۸ حرف دارد. این سوره از سوره‌های مُفَصَّلات (درای آیات کوتاه) و از جمله سوره‌هایی است که با سوگند آغاز می‌شوند.

محتوا

سوره بروج با سوگند به آسمان و روز قیامت و تأکید بر وقوع آن آغاز می‌شود و درباره سرگذشت اصحاب اخدود که مومنان را می‌آزردند و خود هلاک شدند سخن می‌گوید؛ سپس به سرنوشت مؤمنان، پاداش آنان در روز جزا و صفات و افعال خداوند، می‌پردازد و به داستان فرعون و ثمود و علم خدا و احاطه علمی او بر اعمال و حرکات و نیت انسان‌ها و عظمت قرآن اشاره می‌کند

اصحاب اُخدود

آیات چهارم تا هشتم سوره بروج درباره اصحاب اخدود سخن می‌گوید. «اخدود» به معناى گودال بزرگ یا خندق است.منظور از این واژه در این سوره، گودال‌هایی است که مملو از آتش بود تا مؤمنان را در آنها بیندازند و بسوزانند. درباره اینکه این ماجرا مربوط به چه زمان و چه قومى است، بین مفسران و مورخان اختلاف وجود دارد. معروف‌ترین نظر آن است که این داستان مربوط به «ذو نواس» یهودی آخرین پادشاه «حمیر» در سرزمین یمن است. این پادشاه یهودی، مسیحیان نجران را به آیین یهودیت فرا خواند؛ اما آنان نپذیرفتند و ذونواس دستور داد گودال‌هایی پر از آتش آماده کنند و مؤمنان مسیحی را زنده زنده در آن بیندازند. عده‌ای را نیز با شمشیر کشتند.قرآن درباره این مؤمنان می‌گوید هيچ ايرادى بر آنان (مؤمنان) نداشتند جز اينكه به خداوند عزيز و حميد ايمان آورده بودند.

لوح محفوظ

آیه پایانی سوره بروج، قرآن را در لوح محفوظ می‌داند. این لوح صفحه‌ای است که تمام اتفاقات عالم، همراه با جزئیات کامل در آن ثبت است و به هیچ وجه قابل تغییر و دگرگونی نیست. علامه طباطبایی در تفسیر این آیات می‌نویسد خداوند بیان می‌کند علت اینکه کفار موعظه نمی‌پذیرند، در واقع اصرارشان بر تکذیب قرآن نیست، بلکه این است که کفار، قرآن را از ناحیه خدا نمی‌دانند و حال آنکه چنین نیست، بلکه قرآن کتابی خواندنی و دارای معانی والا و در لوح محفوظ است؛ لوحی که از دستبرد باطل و شیاطین محفوظ است.

فضیلت و خواص

در فضیلت این سوره از پیامبر(ص) نقل شده هر کس سوره بروج را قرائت کند ده برابر روزهای جمعه و روزهای عرفه ای که درک کرده است به او پاداش داده می‌شود.همچنین آن حضرت به قرائت این سوره در نمازهای مختلف روزانه سفارش کرده است. از امام صادق (ع) هم نقل شده است هر کس سوره بروج را در نمازهای واجب خود بخواند در محشر و موقف‌هایی که در پیش خواهد داشت، همراه با پیامبران و رسولان و صالحان خواهد بود؛ زیرا سوره بروج سوره پیامبران است.

در تفسیر برهان برای این سوره خواصی از جمله برطرف کننده ترس و سختی از انسان و راحتی خواب و آسوده جدا کردن کودک از شیر مادر ذکر شده است.

متن و ترجمه سوره

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿١﴾ وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿٢﴾ وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿٣﴾ قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ ﴿٤﴾ النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ ﴿٥﴾ إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ ﴿٦﴾ وَهُمْ عَلَىٰ مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ ﴿٧﴾ وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَن يُؤْمِنُوا بِاللَّـهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿٨﴾ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَاللَّـهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿٩﴾ إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ﴿١٠﴾ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ ﴿١١﴾ إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ﴿١٢﴾ إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ ﴿١٣﴾ وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ﴿١٤﴾ ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ ﴿١٥﴾ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ ﴿١٦﴾ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ ﴿١٧﴾ فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ ﴿١٨﴾ بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ ﴿١٩﴾ وَاللَّـهُ مِن وَرَائِهِم مُّحِيطٌ ﴿٢٠﴾ بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ ﴿٢١﴾ فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظٍ ﴿٢٢﴾

به نام خداوند رحمتگر مهربان
سوگند به آسمان آكنده از برج، (۱) و به روز موعود، (۲) و به گواه و مورد گواهى، (۳) مرگ بر آدم‌سوزان خندق. (۴) همان آتش مايه‌دار [و انبوه‌]. (۵) آنگاه كه آنان بالاى آن [خندق به تماشا] نشسته بودند. (۶) و خود بر آنچه بر [سر] مؤمنان مى‌آوردند، گواه بودند. (۷) و بر آنان عيبى نگرفته بودند جز اينكه به خداى ارجمند ستوده ايمان آورده بودند. (۸) همان [خدايى‌] كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست و خدا[ست كه‌] بر هر چيزى گواه است. (۹) كسانى كه مردان و زنان مؤمن را آزار كرده و بعد توبه نكرده‌اند، ايشان راست عذاب جهنم، و ايشان راست عذاب سوزان. (۱۰) كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند، براى آنان باغهايى است كه از زير [درختان‌] آن جويها روان است؛ اين است [همان‌] رستگارى بزرگ. (۱۱) آرى، عقاب پروردگارت سخت سنگين است. (۱۲) هم اوست كه [آفرينش را] آغاز مى‌كند و بازمى‌گرداند. (۱۳) و اوست آن آمرزنده دوستدار [مؤمنان‌]. (۱۴) صاحب ارجمند عرش. (۱۵) هر چه را بخواهد انجام مى‌دهد. (۱۶) آيا حديث [آن‌] سپاهيان: (۱۷) فرعون و ثمود بر تو آمد؟ (۱۸) [نه،] بلكه آنان كه كافر شده‌اند در تكذيب‌اند؛ (۱۹) با آنكه خدا از هر سو بر ايشان محيط است. (۲۰) آرى، آن قرآنى ارجمند است، (۲۱) كه در لوحى محفوظ است. (۲۲)


همچنین بخوانید: 

• روایت سوره انشقاق از شکافته شدن آسمان به هنگام آغاز قیامت

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی