فانوس ، نماد رمضان در مصر

یک شنبه 29 فروردین 1400 - 16:49:24
فانوس ، نماد رمضان در مصر

تهران - الکوثر : فانوس رمضان یکی از نمادهای مردمی اصیل در مصر و کشورهای عربی است و یکی از هنرهایی به شمار می رود که مورد توجه هنرمندان و محققان قرار گرفته است و برخی به بررسی پیدایش و تحول آن و ارتباط آن با ماه رمضان پرداخته اند.

به گزارش پایگاه شبکه الکوثر ، اگرچه اکنون شهرهای مصر برق دارند اما همچنان فانوس‏های رنگی نماد رمضان است. بازار این فانوس‏ها در ماه رمضان داغ است و مردم از آنها برای تزئین خانه‏ ها و کوچه‏ ها بهره می‏گیرند. کودکان مصري هم با در دست داشتن این فانوس‏ها، سرودها و شعرهاي معروف اين ماه را مي‏خوانند. فانوس درحال حاضر به یکی از وسایل تزئینی در بسیاری از خانه های مصر تبدیل شده است.

فانوس يك واژه يوناني است كه به يكي از وسايل روشنايي اشاره دارد و مصري‌ها نخستين كساني بودند كه با روشن‌كردن آن در ماه رمضان آن را به يكي از سنت‌هاي ديرينه در اين كشور تبديل كردند.

ساخت فانوس رمضان يكي از صنايع رايج در مصر در آستانه اين ماه است و مصري‌ها با سرگرم‌شدن در اين صنعت، به استقبال رمضان مي‌روند و تا چند هفته به اين كار ادامه مي‌دهند.

شكل و شمايل فانوسي كه امروزه در ماه مبارك رمضان در مصر مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به حدود صد سال پيش يا كمي بيشتر برمي‌گردد، هر چند كه تفاوت‌هايي جزئي با فانوس‌هاي امروزي داشت. 

دکتر عزالدین نجیب در کتاب «الانامل الذهبیه» می گوید بیشتر مورخان پیدایش این رسم را به دوره حکومت فاطمیون در مصر ارتباط داده اند که از قرن چهارم هجری به مدت دویست سال ادامه داشت. به گفته این مورخان اولین بار خلیفه معزالدین الله دستور داد تا مردم مقابل خانه ها و مغازه های خود برای روشن کردن خیابانها و کوچه ها در ماه مبارک رمضان فانوس روشن کنند.

برخی دیگر معتقدند نیاز به استفاده از فانوس زمانی ضروری شده که مردم مصر در شبهای ماه رمضان برای شب نشینی به خانه های یکدیگر می رفتند و به همین منظور زنان برای تردد در طول شب از فانوس استفاده کردند. پیش از آن در این رفت و آمدها از شمع و مشعل استفاده می شد که با جریان باد به راحتی خاموش می شد.

در برخی منابع آمده است که استفاده دائمی از فانوس در ماه رمضان برای اولین بار در زمان بهاء الدین قراقوش ، وزیر قصر سلطان در زمان صلاح الدین ایوبی بوده است که به مردم دستور داد برای نشان دادن خوشحالی خود در ماه رمضان در همه خانه ها فانوس روشن شود.

در برخی منابع آمده است فانوس رمضان براي نخستين بار در زمان «معز‌الدين الله فاطمي»، چهارمين خليفه‌ فاطمي رايج شد و آن زماني بود كه معزالدين در پنجمين روز ماه رمضان سال 358 هجري قمري شبانه وارد قاهره شد.

با ورود معزالدين به قاهره كه جوهر الصقلي، فاتح قاهره دستور داد مردم شمع به دست به استقبال چهارمين خليفه فاطمي بروند، مردم هم امر را اجرا كردند و براي اين كه شمع‌ها خاموش نشود، آن را در حفاظي چوبي كه با نخل و پوستي نازك احاطه شده بود، قرار دادند.

در اين هنگام خليفه از مشاهده چنين فانوس‌هايي به وجد آمد و به شيوخ مساجد دستور داد كه در مساجد فانوس‌هايي كه داخل آن‌ها شمع‌هاي روشن قرار دارد، آويزان كنند.

پس از مدتي روشن‌كردن فانوس در ماه رمضان به رسم و عادتي معمول در مصر تبديل شد و به عنوان يكي از نمادهاي شادماني به خاطر رسيدن رمضان و سنتي دوست‌داشتني مورد استفاده قرار گرفت.

بعدها اين سنت از مصر به بيشتر كشورهاي عربي منتقل و به يكي از سنت‌هاي مرسوم ماه رمضان به ويژه در «دمشق»، «حلب»، «قدس» و «غزه» تبديل شد.

در حال حاضر مصر يكي از مهم‌ترين كشورهاي اسلامي است كه صنعت فانوس رمضان در آن رشد چشم‌گيري يافته و به شكوفايي رسيده و اين صنعت به صورت مشخص در منطقه «تحت الربع» و «الغوريه» اين كشور رواج يافته است.

فانوس رمضان كه با دستان مصري‌ها ساخته مي‌شود و در واقع يكي از صنايع دستي در اين كشور است ، در بسياري از كشورهاي عربي نيز به فروش مي‌رسد.


برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید


یک شنبه 29 فروردین 1400 - 16:49:16

عکسهای بیشتر :