تهران- الکوثر،  سوره زلزله از نشانه‌های روز قیامت و اینکه هر نیکوکار و بدکاری در آن روز نتیجه اعمالش را می‌بیند، سخن می‌گوید. در روایات آمده است سوره زلزله به منزله یک‌چهارم قرآن است و هرکس آن را تلاوت کند، گویی سوره بقره را تلاوت کرده است.

این سوره را زلزله می‌گویند؛ چون از زلزله نهایی زمین و بر هم خوردن نظم کیهانی در آغاز قیامت سخن می‌گوید. نام دیگر آن زِلزال است؛ زیرا در آیه اول آمده است.

محل و ترتیب نزول

در مورد مکی یا مدنی بودن سوره زلزال اختلاف است؛ اما به گفته محمدهادی معرفت مدنی‌بودن آن مشهور و احتمال صحیح‌‌بودن آن بیشتر است. این سوره در ترتیب نزول، نود و سومین سوره‌ای است که بر پیامبر نازل شد. سوره زلزله در چینش کنونی] مصحف، نود و نهمین سوره قرآن است و در جزء سی‌ام قرآن قرار دارد.

تعداد آیات و کلمات

سوره زلزال ۸ آیه، ۳۶ کلمه و ۱۵۸ حرف دارد. این سوره جزو سوره‌های مُفَصّلات (دارای آیات کوتاه) و از سوره‌های کوتاه قرآن است
 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿۱﴾

آنگاه كه زمين به لرزش [شديد] خود لرزانيده شود (۱)

وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿۲﴾

و زمين بارهاى سنگين خود را برون افكند (۲)

وَقَالَ الْإِنْسَانُ مَا لَهَا ﴿۳﴾

و انسان گويد [زمين] را چه شده است (۳)

يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿۴﴾

آن روز است كه [زمين] خبرهاى خود را باز گويد (۴)

بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى لَهَا ﴿۵﴾

[همان گونه] كه پروردگارت بدان وحى كرده است (۵)

يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿۶﴾

آن روز مردم [به حال] پراكنده برآيند تا [نتيجه] كارهايشان به آنان نشان داده شود (۶)

فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ﴿۷﴾

پس هر كه هموزن ذره‏ اى نيكى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد (۷)

وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿۸﴾

و هر كه هموزن ذره‏ اى بدى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد (۸)

محتوا

محتوای سوره زلزله بر سه محور است: ۱. نشانه‌های وقوع قیامت (اَشراطُ الساعة)؛ ۲. شهادت زمین به اعمال آدمی در روز قیامت؛ ۳. تقسیم مردم به نیکوکار و بدکار و رسیدن هر کس به جزای اعمال خودش. خداوند در این سوره بر دقیق و سخت و عادلانه بودن روز محاکمه در قیامت تأکید می‌کند

• درهمین ارتباط : کلیپ تصویری سوره زلزال باصدای سعدالغامدی

در آیه ۲ آمده است در روز قیامت زمین بارهای خود (اَثقال) را بیرون می‌ریزد. علامه طباطبایی می‌نویسد بنابر نظر صحیح‌تر، مراد از «اثقال» مردگان‌اند.گفته شده است از سه آیه پایانی این سوره، تجسم اعمال در قیامت برداشت می‌شود. یعنی اعمال آدمی به صورت‌های مناسبی در برابر او حاضر می‌شوند و همنشینی با آنها مایه نشاط یا رنج و بلا است.

آیات مشهور

فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ (آیه ۷و۸)

در این دو آیه آمده است، هرکس به اندازه ذره‌ای خوبی یا بدی کند، آن را خواهد دید. در تفسیر آمده است منظور از «یَرَه: آن را خواهد دید»، «نتیجه عمل» یا «نامه عمل» یا «خود عمل» است. بنابر نظر سوم، یعنی شخص در قیامت، خود عمل را مشاهده می‌کند، این دو آیه بر تجسم اعمال دلالت می‌کنند.

هر کس هم‌وزن ذره‌ای نیکی کند، آن نیکی را ببیند (آیه ۷)

این آیه در شعر فارسی نیز بازتاب داشته است:

توبه کن مردانه سر آور به رهکه فمن یعمل بمثقال یره
 

فضیلت سوره
در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام روایت است: از قرائت سوره زلزال خسته نشوید زیرا هر كس در نمازهای مستحب خود این سوره را بخواند آزار زلزله ای بر او نخواهد رسید و بوسیله زلزله، صاعقه یا آفتی از آفات دنیایی، نخواهد مرد و وقتی وفات كرد دستور می دهند او را هب بهشت برند و خداوند می فرماید: ای بنده من در هر جای بهشت كه دوست داشتی جای گیر.

امام رضا علیه السلام از قول رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: قرائت این سوره برابر یك چهارم قرآن و چهار بار قرائت آن را معادل یك ختم قرآن دانسته اند.

از سه آیه پایانی سوره زلزال، تجسم اعمال در قیامت برداشت می‌شود. یعنی اعمال آدمی به صورت‌های مناسبی در برابر او حاضر می‌شوند و همنشینی با آنها مایه نشاط یا رنج و بلا است.

از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر كس در شب جمعه دو ركعت نماز گزارد و در هر ركعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناك قیامت ایمن می دارد.3

  نبی اكرم صلی الله علیه و اله وسلم مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج كرده ای؟ گفت: نه زیرا چیزی ندارم كه ازدواج كنم فرمودند: آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟ گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یك چهارم قرآن است سپس فرمودند.

آیا سوره قل یا ایها الكافرون را می دانی؟

- آری

فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:

- آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟

- آری

حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. ر ادامه عرض كردند: ازدواج كن، ازدواج كن، ازدواج كن [این سور را مهر زوجه ات قرار ده] 
 

مطالب پیشنهادی دیگر:

• دعای مناجات المعتصمین؛ نگاهی به اهمیت تمسک به خداوند
• مُناجاتُ الْمُتَوَسّلین ؛ وسیله توسل و تقرب به خداوندکدام سوره های قرآن به نام پیامبران است؟
• نجم؛ سوره ای که قاری آن دربین مردم محبوب است
• سوره دهر به کدام واقعه اشاره دارد؟
• سوره ای که درباره متکبران و ثروتمندان است
• در سوره توحید به کدام صفات خداوند اشاره شده است؟
• قرآن لقب «أَخْسَرِینَ أَعْمالاً» را به چه کسانی داده است؟
• فضيلت و خواص سوره ملک
• آثار و برکات خواندن سوره فتح
• برکات تلاوت آیه الکرسی از زبان معصومین علیهم السلام
• دعای مناجات الذاکرین، مناجاتی برای یادکنندگان خدا 
• آموزش سوره کوثر برای خردسالان

امام رضا علیه السلام از قول رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: قرائت این سوره برابر یك چهارم قرآن و چهار بار قرائت آن را معادل یك ختم قرآن دانسته اند.

آثار و بركات سوره

برای دیدن امورات عجیب در خواب:

هنگامی كه خواستی در خواب امورات عجیب یا حاجت و خواسته ای را كه داری ببینی كه چه می شود، هنگامی كه سرت را در هنگام خواب روی بالش گذاشتی، سوره زلزال را 7 مرتبه قرائت كن. پس از این كار بگو: «یا ملائكة ربّی بحق هذه السورة و من انزلها و من نزلت علیه و بحق اسماء الله علیكم و آیاته الكافة كلّها الّا ما اخْبِر تُمونی فی لیلتی هذه كذا و كذا.» یعنی در این جا ذكر حاجت می كنی كه در خواب نشان دهند كه چه خواهد شد. پس به اذن خداوند به تو پس از دو شب یا 5 شب در عالم رویا آنچه را كه باید نشان بدهند می دهند. همه این موارد را باید در حالی كه طاهر و پاكیزه و با وضو هستی انجام دهی.

در امان بودن :

در سخنی از امام صادق علیه السلام آمده است: هر كس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید و بعد بر شخصی كه از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود.

در سخنی از امام صادق علیه السلام آمده است: هر كس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید و بعد بر شخصی كه از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود

سوره زلزال سوره جامع

مردی به حضور رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم رسید و گفت: ای رسول خدا سوره ای از قرآن بگو تا بخوانم. پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره هایی را که با «الر» آغاز می شود[یونس؛ هود، یوسف، ابراهیم، حجر]را بخوان. آن مرد گفت: من پیرم و مشکلاتی دارم نمی توانم آن را بخوانم. پیامبر فرمود: سه سوره از سوره هایی را که با «حم» آغاز می شود[غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف] را بخوان. آن مرد همان حرف سابق را تکرار کرد. پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره های «مسبحات» را بخوان [حدید، حشر، صف، اعلی، جمعه، تغابن]؛ باز هم جمله پیرمرد تکرار شد و گفت:ای رسول خدا یک سوره جامع را بگو آنگاه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: سوره «زلزال» را قرائت کن. آنگه رسول خدا سوره زلزال را برایش قرائت کرد . وقتی به پایان سوره رسید پیرمرد گفت: قسم به خدایی که تو را به حق مبعوث کرد همین برایم کافی است و بر آن نمی افزایم. وقتی پیرمرد آنجا را ترک می کرد: پیامبر فرمود: آن پیرمرد رستگار شد.

از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید

آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان

جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)

برای آشنایی با دیگر مطالب مذهبی در زمینه های مختلف می توانید به قسمت دین و زندگی و معارف سایت الکوثر فارسی مراجعه نمایید.