تهران- الکوثر:  معصومه جعفری؛ هفته دولت امسال بود که برای مصاحبه با یکی از مسئولان امنیتی، به وزارت کشور، طبقه ۱۷ آن رفتیم. با وجود اینکه کسالت جزئی داشت، اما برای خوش آمدگویی به استقبالمان آمد و مصاحبه را با انرژی شروع کرد.

او که در جوانی یکی از سرداران فعال این کشور بود، در هشتم تیرماه سال ۹۳ به سمت معاون امنیتی و انتظامی از سوی وزیر کشور منصوب شد.

آقای ذوالفقاری لغو روادید را یکی از اقدامات انجام شده برای اربعین امسال می‌داند و بر ثبت نام زائران در سامانه سماح تأکید می‌کند.

او معتقد است که امسال به دلیل لغو روادید حدود ۳ میلیون زائر  از مرز‌های ایران برای زیارت اباعبدالله الحسین (ع) تردد خواهند کرد، به همین دلیل توصیه کرد، به دلیل نبود زیرساخت و ظرفیت در آن سوی مرز‌های ایران، تمام زائران از یک مرز خاص تردد نکنند.

در ادامه متن مشروح این گفت‌وگو را بخوانید.

با توجه به اینکه دو ماه به اربعین حسینی مانده وضعیت مرز‌های ما از لحاظ امنیتی چطور است؟

آقای ذوالفقاری: خوشبختانه در وضعیت امنیتی و تردد زائران مشکلی نداریم. برنامه‌های اربعین امسال را پس از اربعین سال قبل برنامه‌ریزی کردیم و اکنون ۲ تا ۳ جلسه هفتگی با موضوع اربعین در تمام بخش‌ها اعم از اسکان، خدماتی، بهداشت_ درمان، امنیتی - انتظامی، کنسولی و تردد برگزار می‌کنیم.

امسال وزارت کشور سند تعهدنامه دائمی با کشور عراق را امضا کرد که در آن سند به برخی از تجارب سال‌های قبل و نیاز‌ها و ضرورت‌ها اشاره شده و اکنون در حال پیگیری برای اجرای آن هستیم. لغو روادید یکی از اقدامات مهمی است که برای تردد زائران حسینی در ایام اربعین انجام شد و از اول محرم روادید خدام و از دهم محرم روادید زائران لغو می‌شود. زائران حسینی می‌توانند از دهمین روز محرم بدون ویزا و رایگان برای زیارت اباعبدالله الحسین (ع) به عراق سفر کنند. در این حوزه برنامه‌های داریم که اعلام و ثبت نام را شروع کردیم. افراد حتما باید ثبت نام خود را از طریق سامانه سماح انجام دهند و بیمه نامه و گذرنامه داشته باشند.

زائران می‌توانند از چند روش مانند پیشخوان دولت، مراجعه به پلیس+۱۰، کافی نت‌ها و یا در منزل ثبت نام خود را انجام دهند. تأکید ما بر این است که هر چه زودتر زائران ثبت نام خود را انجام دهند. وزارت کشور از این روش می‌تواند پیش‌بینی‌های لازم برای سفر راحت‌ زائران و همچنین برآورد حجم زوار را انجام دهد، هم‌چنین می‌توان ظرفیت مرز‌های کشور در ورود و خروج زائران را سامان داد، البته طبیعی است که امسال با توجه به لغو روادید با افزایش زائر روبه‌رو شویم.

با توجه به اینکه اربعین امسال نسبت به سال قبل در هوای گرم‌تر برگزار می‌شود، به همین منظور تدارکات و هماهنگی‌های بسیاری باید دیده شود؛ اکنون ما در حال طراحی و فعال سازی سامانه‌های مختلفی برای خدمت‌رسانی هرچه بهتر به زائران حسینی هستیم.

از چه زمانی این سامانه‌ها فعال می‌شود؟

آقای ذوالفقاری: سامانه‌ها فعال هستند، اکنون باید یک لینک ثابت به این سامانه‌ها برقرار شود تا تمام دستگاهای خدمت‌رسان در اربعین  به‌صورت یکپارچه و آنلاین خدمات خود را ارائه کنند. مرز خسروی یکی از موضوعات مهم ذکر شده در موافقتنامه بین ایران و عراق بود. خوشبختانه در چند روز اخیر بین سفیر کشور ما با عراق جلسه ویژه‌ای برگزار شد تا در این جلسه زمان تردد زوار حسینی از مرز خسروی معلوم شود.

امیدواریم امسال بتوانیم مرز خسروی را برای تردد فعال کنیم، همچنین برای تردد زائران در استان‌های نیمه شرقی و جنوبی کشور، مرز‌های جنوبی را  تعیین کردیم و استان‌های نیمه غربی، شمالی و شمال غربی کشور هم باید از مرز‌های مهران و خسروی تردد کنند؛ همچنین زائران استان‌های خراسان رضوی، اصفهان و سمنان با توجه به موقعیت این استان‌ها باید از مرز جنوب تردد کنند. اگر تراکم و ازدحام در مرز مهران ایجاد شود، شاهد  تحمل چنین ظرفیتی در آن سوی مرز نخواهیم بود؛ یعنی جاده‌های داخل عراق کشش جمعیت را ندارند و پس از آن تمام زوار آسیب خواهند دید.

 پیش‌بینی ما بر این است که اگر زائران همکاری نکنند و برای عبور از مرز‌ها به دلخواه خودشان تردد کنند، نتیجه این خواهد بود که در آن سوی مرز زائران تا ۴۰ کیلومتر پیاده‌روی کنند. پس از اربعین سال ۹۷ کمیته‌ها و دستگاه‌ها ارزیابی‌ها را انجام دادند، همچنین با استفاده از نظرات مردمی، ضعف‌های سال‌های قبل را احصاء کردیم و در اختیار کمیته‌ها قرار دادیم. امیدواریم امسال با جامعیت بیشتری بتوانیم تردد زائران در اربعین را مدیریت کنیم تا مردم با آرامش بیشتری تردد کنند.

سال قبل ۲ میلیون زائر داشتیم و پیش‌بینی ما برای امسال حدود ۳ میلیون نفر خواهد بود؛ هرچند نمی‌توانیم عدد قطعی را اعلام کنیم.  سال قبل در برگشت از کربلا به نجف، جاده‌های عراق کشش تردد حجم زیاد را نداشت. در اربعین امسال به شکل ویژه، نیازمند توجه و همکاری خاص مردم هستیم و اگر همکاری و توجه آنها وجود نداشته باشد، با توجه به افزایش جمعیت اربعین امسال، قطعاً دچار مشکلات متعددی خواهیم شد.

 آیا امنیت مرز خسروی  تأمین شده است؟

آقای ذوالفقاری: در مورد اختلاف و درگیری‌هایی که ممکن است در بازه حضور زوار در کشور عراق رخ دهد؛ هم اکنون در کمیته فرهنگی تبلیغی آموزش‌هایی به منظور آگاهی زائران نسبت به قوانین کشور عراق به صورت مفصل مطرح و تصویب شده است.

از جمله این آموزش‌ها:
۱- آموزش قوانین و مقررات کشور عراق برای زائران و خادمینی که قرار است در این بازه زمانی به زیارت یا خدمت رسانی بپردازند تا با اطلاع کامل قوانین را اجرا و به آن احترام گذارند.
۲- شناخت و توجه به ارزش ها و اصولی که مردم عراق نسبت به اربعین دارند.
۳- آموزش نحوه مواجه شدن با شرایط غیرمتعارفی که گاهی امکان به وجود آمدن دارد، که بیشتر به دلیل عدم درک و فهم مشترک از شناخت زبان یکدیگر این اتفاقات رخ می‌دهد. به عنوان مثال در برخی اوقات مشکلاتی بر سر کرایه تاکسی به وجود می‌آید که بخشی از این مشکل به همین دلیل است.

البته  اگر درگیری به پیش آمد و مسئله حل و فصل نشد، افراد می‌توانند با مراجعه به سرکنسول‌های ما در نجف، کربلا و نیز بغداد، مشکلات خود را حل کنند. در زمانی که افراد باید با اخذ روادید معتبر وارد کشور عراق می شدند بسیاری از زوار بدون روادید وارد این کشور شدند و طرف عراقی می‌توانست به دلیل تخلف از قوانین این افراد را بازداشت کند، اما براساس مذاکرات و پیگیری‌هایی که صورت گرفت، زوار متخلف دادگاهی و مورد بخشش و عفو قرار گرفتند. با پیگیری‌ها و رایزنی‌هایی که انجام شد، افراد بازداشت شده قبل از اتمام سفر اصطلاحا دیپورت و به کشور باز گردانده شدند. تصادفات و حوادث هم بخشی از اتفاقاتی است که در این ایام رخ می‌دهد و این مسئله با جدیت توسط همکاران سرکنسول در عراق در دست پیگیری است.
اگر چنانچه در هر کشوری و به دلایلی افراد از نظر حقوقی دچار مشکلاتی شوند، می‌توانند با مراجعه به سفارت و کنسول‌گری ایران در آن کشور به حل و فصل مشکلات خود بپردازند. در اربعین قرارگاه‌هایی متشکل از مسئولان سفارت جمهوری اسلامی ایران در مرزها و شهرهای زیارتی نجف، کربلا، سامرا و بغداد عراق مستقر هستند که بخشی از کار این قرارگاه‌ها حل و فصل مسائل حقوقی زوار است.

سازمان حج و زیارت اعلام کرده است، کسانی که می‌خواهند در ایام اربعین به کربلا و سایر شهرهای مقدس کشور عراق سفر کنند تا حد امکان از شهر و یا شهرستانها افرادی را که به مسیرها شناخت و قدری به زبان عربی تسلط دارند، شناسایی و برای آنها جلسات آموزشی تکمیلی برگزار کنند، همچنین تأکید داریم اگر افرادی قصد سفر به صورت گروهی دارند، حتماً باید یک سرگروه داشته باشند.

تا چه حد بحث ربوده شدن افراد در راهپیمایی اربعین صحت دارد و چه تدابیری برای آن اندیشیده شده است؟

آقای ذوالفقاری: تا کنون هیچ گزارش رسمی در این مورد به دست ما نرسیده است.

 متأسفانه هنوز دوتن از سربازان ربوده شده در مرز میرجاوه در بند اسارت به سر می‌برند. تاکنون چه اقداماتی برای آزادسازی آنها انجام شده و چه زمانی آزاد می‌شوند؟

آقای ذوالفقاری: پیگیری‌های ما در سطوح مختلف اعم از وزارت امور خارجه، وزارت کشور، نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات برای آزادسازی دو سرباز در بنده اسارت ادامه دارد. بنده چند ماه اخیر با وزیر کشور پاکستان برای همین جلسه‌ای داشتم. امیدواریم پیگیری‌ها به نتیجه مطلوبی برسد. در جلسه چند روز پیش شورای امنیت ملی کشور این موضوع مطرح شد و اکنون برای وزارت کشور پاکستان و وزارت امور خارجه آنها نامه‌ای ارسال کردیم تا نتیجه پیگیری  و به ما اعلام کنند.

شنیده شده که در مناطق مرزی کشور گروهک‌های تروریستی داخلی متصل به دشمن وجود دارد چه تدابیری برای انهدام این گروهک ها و جلوگیری از تشکیل مجدد آنها در دستور کار دارید؟

آقای ذوالفقاری: دشمن به دنبال این بود که هسته‌هایی در داخل ایران ایجاد کند تا اقدامات خرابکارانه‌ای را در کشور انجام دهند. خوشبختانه دستگاه‌های اطلاعاتی ما با تمرکز بر این موضوع، اقدامات این گروه‌ها را کشف، کنترل و خنثی کردند. در این‌باره افراد به سه گروه تقسیم بندی می‌شوند؛ گروه اول کسانی بودند که بدون آگاهی و اطلاع با گروه‌های خرابکاری در کشور تماس و ارتباط داشتند، که با تذکر سازمان‌های اطلاعاتی آگاهی پیدا کردند. گروه دوم به تعبیر ما جلوتر از گروه اول بودند و با گروهک‌های دشمن در ارتباط بوده و همکاری‌هایی داشتند، که آنها هم طی تذکرات و اقداماتی از پیوستن به گروه‌های تروریستی خودداری کردند. اما گروه سوم معدود افرادی بودند که برای اقدامات تروریستی اعلام آمادگی کردند و این افراد با تذکر و اقدامات جدی از این کار خودداری کردند.

اقدامات انجام شده توسط تعداد بسیار محدودی از این افراد  به دستگاه قضایی ارجاع و برای آنها پرونده‌هایی تشکیل داده شد، که عمدتاً حوادث بالقوه‌ای که امکان رخ دادن را داشت با مراقبت و پیشگیری کشف و خنثی شد و دشمن به اهدافی که در سر داشت نرسید و تنها چند اقدام کوچک صورت گرفت، که آن هم با اقدامات دستگاه های امنیتی کشور، افرادی  فعال در عملیات‌ها دستگیر شدند.

افزون بر این شاهد مجموعه‌ای از اقدامات خرابکارنه توسط گروه‌هایی در مرزها بودیم که هدف آن‌ها ایجاد آسیب و تعرض به بخشی از واحدهای مستقر ما در آن مناطق بود. یکی از اقدامات گروه‌های امنیتی ما، متلاشی کردن گروهک‌هایی بود که در مراسمات ملی و مذهبی فعالیت‌های سیاسی انجام می‌دادند. همچنین  آن دسته از گروهک‌های وابسته‌ای که اخیرا در غرب کشور با انجام عملیات تروریستی منجر به شهادت تعدادی از نظامیان کشور شده بودند، با حمله موشکی که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مواضع آنها انجام شد، پاسخ سختی به آنها داده شد.

البته ما مطالبه‌ بجا و مهمی از کشورهای همسایه‌مان داشتیم، این بود که قرار نیست در خاک شما گروهک‌ها و افرادی آزادانه رفت و‌ آمد کنند و قصد و عمل آنها صدمه و آسیب به امنیت کشورما باشد و شما انتظار نداشته باشید که ما علیه آنها اقدامی نکنیم. البته نمونه‌ای از کنترل و برخورد با گروهک‌ها را می‌توان در شرق کشور، توسط کشور پاکستان ببینیم که به خوبی گروهک‌ها را محدود و با آنها مقابله کردند. در مرزهای غربی نیز با پیگیری‌ها و مذاکرات صورت گرفته با کشورهای همسایه خواسته شده تا اجازه ندهند از خاک شان علیه امنیت ایران استفاده شود که درغیر این صورت ایران حق اقدام متقابل با این گروهک‌ها را خواهد داشت.
 

با توجه به اینکه در آستانه انتخابات مجلس هستیم وزارت کشور و شما چه تدابیری برای برگزاری هرچه بهتر انتخابات در برنامه خود دارد؟

آقای ذوالفقاری: در مورد امنیت انتخابات، ستادی با عنوان ستاد انتخابات کشور وجود دارد که همه ما در این ستاد عضویت هستیم و در کنار این ستاد نیز ستادی با عنوان ستاد امنیت انتخابات کشور تشکیل شده است؛ این ستاد متشکل از تمام دستگاه‌های اطلاعاتی، نظامی، انتظامی و قضایی است که تاکنون جلسات متعددی به همین منظور برگزار کرده‌ایم. در این جلسات دستورالعمل تأمین امنیت انتخابات تهیه و تدوین شده و همچنین کمیته رصد امنیت فضای مجازی را ایجاد کردیم. افزون بر این در جلسات این کمیته تصمیم به تشکیل کمیته‌ای به نام پایش و رصد اطلاعات در استان‌ها گرفته شد و دستور تشکیل این کمیته را به همه استان‌ها ابلاغ کردیم.

ما در سه مرحله امنیت انتخابات را در نظر داریم. ابتدا تأمین امنیت کشور پیش از زمان انتخابات، برقراری امنیت در روز انتخابات و روزهای بعد از انتخابات مدنظر است. امنیت تنها محصور به روز انتخابات نیست و باید از همین حالا اقدامات متعددی را انجام دهیم تا شاهد امنیت کامل در روز انتخابات و پس از آن باشیم.

در کنار این مسائل، موضوعات متعددی اعم از رصد فضای اطلاعاتی، رصد تحرکات گروهک‌های تروریستی و کنترل مرزها را باید مورد بررسی قرار دهیم، همچنین مشخص کنیم که چه فعالیت‌هایی در روز انتخابات انجام می‌شود تا امنیت به‌طور کامل برقرار شود و نیز در زمان اعلام نتایج آرا، برنامه‌هایی به منظور مهیا کردن امنیت پس از انتخابات خواهیم داشت. این‌ها مجموعه اقداماتی هستند که برای داشتن انتخاباتی امن باید انجام شود.

برنامه‌های مهمی برای امنیت در فضای مجازی همانند فضای حقیقی در نظر داریم. به صورت جدی اعلام کردیم که هرکس بخواهد در فضای مجازی تبلیغاتی انجام دهد باید مانند فضای حقیقی ستاد انتخابات داشته باشد و مسئولیت مطالبی که در سایت‌های خود بارگذاری می‌کنند برعهده آنهاست و در مطالب و جهت‌گیری‌های خود به هیچ عنوان نباید توهین، افترا و اقدامات تحریک آمیز به سایر کاندیداها صورت گیرد. آنچنان که در فضای حقیقی کارها مدیریت می‌شود، باید در فضای مجازی نیز این مدیریت انجام شود و در این صورت است که شاهد انتخاباتی امن در کشور خواهیم بود.