تهران- الکوثر:  حضرت آیت الله مکارم شیرازی عصر امروز بعد از نماز ظهر و عصر در درس تفسیر خود در شبستان امام خمینی(ره) در جمع روزه داران، زائران و ارادت مندان خاندان عصمت و طهارت و ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان گفت: ماه رمضان، نزد معصومین(ع) جایگاه ویژه ای داشت و در ابتدای این ماه مردم را هشدار می دادند و اهمیت آن را برای مردم تبیین می کردند.

وی با قرائت آیه یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (بقره 183) بیان داشت: در  این آیه خدا درخصوص روزه، مؤمنان را خطاب قرار می دهد و این بیان کننده این است که نشانه ایمان روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان است.

این مرجع تقلید افزود: در این آیه آمده است که «... کُتِبَ عَلَیْکُمُ ...»، بر شما نوشته شده است، با توجه به این که هرگاه بخواهند مسئله ای به صورت محکم بیان شود، تنها به گفتن لفظی کفایت نمی شود، بلکه به صورت مکتوب نوشته می شود، در این آیه نیز جمله «... کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ ...» نشان دهنده اهمیت بالای روزه است.

ویبا بیان این که روزه تنها برای مسلمانان نیست، بلکه برای سایر پیامبران و ادیان الهی  نیز واجب بود، خاطرنشان کرد: در این آیه خداوند می فرماید گمان نکنید روزه در ماه مبارک رمضان تنها برای شما مسلمانان است، بلکه برای اقوام پیشین نیز وجود داشته است.

این مرجع تقلید با بیان این که روزه اثرات تربیتی فراوانی دارد، بیان داشت: این آیه هدف از روزه در ماه مبارک رمضان را زنده شدن تقوا در وجود انسان ها ذکر می کند؛ به این معنی اگر در ماه مبارک رمضان روزه گرفته شود، تقوای انسان افزایش می یابد.

* معیار پذیرش روزه

وی افزایش تقوا را معیاری  برای پذیرفته شدن روزه معرفی و بیان کرد: اگر بعد از روزه گرفتن تقوای انسان بیشتر شود، معلوم می شود روزه، روزه حقیقی بوده است، ولی اگر در تقوای انسان فرقی نکرد، انسان بداند که روزه او تنها تشنگی و گرسنگی کشیدن است و عمل او تنها نامش روزه بوده است.

آیت الله مکارم شیرازی در تبیین حقیقت تقوا اظهار کرد: حقیقت تقوا این است که یک حالت خداترسی باطنی در انسان وجود داشته باشد و در هر مسئله ای که پیش می آید، رضای خدا در نظر گرفته شود؛ حال اگر کسی در کارهای خود راضی بودن خدا و اجازه اسلام و پیامبر(ص) را توجه نکند، با تقوا نیست.

ایشان در ادامه با قرائت آیه «أَیَّامًا مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ کَانَ مِنْکُمْ مَرِیضًا أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ وَعَلَی الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعَامُ مِسْکِینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ وَأَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (بقره ١٨٤) گفتند: در ابتدای این آیه خداوند می فرماید که  «... أَیَّامًا مَعْدُودَاتٍ ...»، یعنی نیاز نیست تمام روزها را روزه بگیرید.

* چه وقتی روزه گرفتن گناه است

این مرجع تقلید با اشاره به تأکید خداوند بر روزه گفت: عده ای از روزه معاف هستند و در صورت گرفتن روزه؛ عمل حرام انجام داده اند، مثلاً بیماری که روزه گرفتن برای او ضرر داشته باشد و موجب تشدید یا طولانی تر شدن بیماری و یا بیمار  شدن انسان سالم شود و نیز مسافر و کسانی که از گرفتن روزه ناتوان هستند، نباید روزه بگیرند و در صورت انجام آن مرتکب گناه شده اند.

وی افزود: دخترانی که در ابتدای سن تکلیف هستند و نمی توانند روزه را تحمل کنند، نباید آنها را مجبور به این کار کرد، همچنین افراد پیری که نمی توانند روزه بگیرند، معاف هستند. البته این افراد در قبال آن برای هر روز، باید فقیری را سیر کنند.

آیت الله مکارم شیرازی، همچنین تصریح کرد: سیر کردن فقیر در یک روز، مبلغ 700 تومان است و باید به کسی داده شود که فرد با آن غذا تهیه کند و بخورد؛ یا این که به مؤسساتی که خانواده های نیازمند را تحت پوشش دارند واگذار نماید.

ایشان به تفسیر بخش پایانی این آیه پرداخت و گفت: در پایان این آیه خداوند می فرماید: «... وَأَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»، یعنی این که اگر روزه بگیرید، به نفع شماست.

* راه دوری از شیطان عبادت است

آیت الله مکارم شیرازی تأکید کرد: عده ای فکر می کنند عبادات ما خدمتی به خداست و یا پاسخی بر نعمت های او است، در صورتی که روزه گرفتن به نفع خود انسان است و روح و جسم او را پاک می کند و او را از بیماری ها و شیطان نجات می دهد.

وی با بیان مثالی که عمل کردن به نسخه پزشک سودی برای پزشک ندارد و تنها موجب درمان انسان می شود، خاطرنشان ساخت: نماز، روزه، حج و دیگر احکام الهی مانند نسخه پزشک است که انسان در صورت عمل به آن خود را درمان می کند.

آیت الله مکارم شیرازی همچنین با قرائت آیه «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَی مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (بقره 185) گفت: خداوند در این آیه زمان  روزه را ماه مبارک رمضان بیان می دارد.

این مرجع تقلید نزول قرآن را بالاترین ویژگی ماه مبارک رمضان معرفی و بیان داشت: خداوند ماه رمضان را به عنوان ماهی که قرآن نازل  شده معرفی می کند و این بالاترین ویژگی ماه رمضان است.

وی خاطرنشان ساخت: در این ماه قرآن به صورت دفعی بر قلب پیامبر نازل شده و در 23 سال به صورت تدریجی بر او نازل گردیده است.

آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که در ادامه این آیه «... هُدًی لِلنَّاسِ ...» آمده است که خداوند ویژگی های قرآن را بیان می کند، گفت: در این آیه قرآن مایه هدایت انسان و نجات او از بی راهه به راه درست، از ظلمت به نور، از پراکندگی به اتحاد و از  چنگال شیطان به سوی خدا است.

ایشان در تبیین «... وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی ...» افزود: قرآن معجزه پیامبر(ص) است، و  آیاتی در آن است که معجزه پیامبر(ص) را دوچندان می کند.

درباره رمضان بیشتر بخوانید:

بهترین اعمال مستحبی در آغاز ماه مبارک رمضان

مناجات با خدا ویژه ماه سحر

مناجات سحر باصدای سیدجواد ذبیحی

فضیلت صلوات در ماه مبارک رمضان

آداب زندگی و مراقبتهای ماه مبارک رمضان باید چگونه باشد؟

تنظیم خواب در ماه رمضان

برای افطار و سحر چه بخوریم و چه نخوریم؟

دمنوش‌های مناسب برای روزه‌داری

چیزهایی که افطار کردن با آن مستحب است

بهترین برنامه غذایی برای ماه مبارک رمضان

نکاتی که زنان باردار در ماه رمضان باید رعایت کنند

۵ کلید طلایی ماه رمضان برای سلامت بدن

فلسفه ماه رمضان در سیره ثامن‌الائمه(ع)

توصیه‌های روزه‌داری برای افراد سالمند و بیماران خاص

فضایل رمضان در کلام علی(ع)

وی خاطرنشان کرد: «... وَالْفُرْقَانِ ...» فرقان به معنای وسیله جدایی حق از باطل است که یکی از ویژگی های قیامت نیز «روشن شدن حق از باطل است». این بخش از آیه نشان می دهد قرآن مبانی توحید، نبوت و معاد را برای انسان ارائه می کند.

وی در ادامه آیه «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ ( بقره ١٨٦) را قرائت کرده و گفت: بعد از این آیات، خداوند از «دعا» سخن می گوید و به پیامبر(ص) می فرمایند که اگر بندگان من سؤال کنند خدا کجاست؟ بگو من نزدیکم، دعا کن، اجابت می کنم و به من ایمان بیاورند.

آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که؛ این آیه نشان می دهد ماه رمضان ماه دعاست، تصریح کرد: بهترین کاری که انسان در این ماه می تواند انجام دهد، دعا است و در ادامه قرآن و کمک به نیازمندان و صله ارحام است.

وی همچنین با استناد به روایتی از امام صادق(ع) درباره روزه گفت: این امام همام می فرمایند؛ روزه این نیست که غذا نخورید و آب ننوشید، بلکه باید تمام وجود شما روزه دار باشد، زبان و چشمانتان روزه دار باشد و دعوا نکنید.

این مرجع تقلید در پایان تصریح کرد: ماه رمضان ماه محبت، آشتی و صلح و صفا است و باید اختلافات برچیده شود.