به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، پارلمان لبنان که در میدان «نجمیه» بیروت قرار گرفته است 128 کرسی دارد. آخرین بار انتخابات پارلمانی لبنان در ژوئن 2009 برگزار شد و دوره قانونی مجلس کنونی در می 2013 پایان یافت، اما سه بار تمدید شد. نخستین بار در ژوئن 2013 برای مدت 17 ماه، دومین بار در نوامبر 2014 برای 31 ماه و سومین بار در ژوئن 2017 برای مدت 11 ماه دوره پارلمان کنونی تمدید شد. انتخاباتی که در می 2018 برگزار می شود، نوزدهمین انتخابات پارلمانی در لبنان است.

اهمیت انتخابات پارلمانی 

انتخابات پارلمانی لبنان به دلایل متعددی اهمیت زیادی دارد. نخستین و مهمترین دلیل مربوط به نظام سیاسی لبنان است. از آنجایی که نظام سیاسی لبنان، پارلمانی است پارلمان در این کشور نقش مهمی دارد. ارکان سه گانه قدرت یعنی رئیس جمهوری، نخست وزیر و رئیس پارلمان توسط نمایندگان انتخاب می‌‏شوند. در لبنان، رئیس جمهوری از میان مسیحیان مارونی، رئیس پارلمان از میان شیعیان و نخست وزیر از میان اهل سنت انتخاب می‌شود. با این وجود، ترکیب کابینه در این خصوص اهمیت زیادی دارد. برای مثال، یکی از مهمترین دلایل طول کشیدن 30 ماهه برای انتخاب رئیس جمهوری جدید لبنان از می 2014 تا اکتبر 2016 این بود که شرط حضور دو سوم اعضای پارلمان در جلسات تامین نمی شد.

انتخاب نخست وزیر حتی مهمتر از انتخاب رئیس جمهوری و رئیس پارلمان است زیرا نخست وزیر رئیس دولت است و باید کابینه لبنان را تشکیل دهد. انتخابات 2018 برای سعد حریری و لیست المستقبل اهمیت زیادی دارد زیرا حریری برای اینکه بار دیگر به سمت نخست وزیری لبنان برگزیده شود باید بتواند بیش از سایر لیست‌های وابسته به اهل سنت لبنان، کرسی های پارلمان را در اختیار بگیرد.

موضوع دیگر این است که ترکیب پارلمان در تعیین کابینه لبنان نیز اهمیت زیادی دارد زیرا اعضای کابینه باید از پارلمان رای اعتماد بگیرند. از آنجایی که هیچ لیست و ائتلافی اکثریت کرسی‌ها را در پارلمان کنونی در اختیار نداشت، تمام سلام، نخست وزیر پیشین لبنان از آوریل 2013 تا فوریه 2014 موفق به تشکیل کابینه نشد و پس از 10 ماه بن بست، کابینه وی در فوریه 2014 تشکیل شد.

 انتخابات در چارچوب قانون «نسبیت»

انتخابات پارلمانی فردا اهمیت ویژه‌ای دارد. این اهمیت ویژه ناشی از تغییر قانون انتخابات در این کشور است. پیش از این، انتخابات پارلمانی در لبنان مطابق قانون شصت (مصوب دهه 1960) برگزار می‌شد که بر اساس الگوی اکثریت بود. همه اعضای لیستی که در هر حوزه حایز اکثریت آراء می ‏شدند به پارلمان راه می ‎‏یافتند و احزاب دیگر از ورود به پارلمان باز می‌‏ماندند.

پارلمان لبنان در 16 ژوئن 2017 قانون جدید انتخابات این کشور را تصویب کرد که بر مبنای «نسبیت» قرار دارد و به سال ‏ها منازعه سیاسی درباره نظام انتخاباتی بر مبنای اکثریت پایان داد. بر اساس قانون نسبیت، هر گروه و حزبی در هر حوزه انتخابی به اندازه آراء خود در پارلمان نماینده خواهد داشت. بر این اساس، ترکیب پارلمان لبنان تغییر خواهد کرد زیرا احزاب کوچک‏ تر نیز می‌‏توانند در پارلمان کرسی داشته باشند. روزنامه «قطر تریبون» در هشت مارس 2018 در این خصوص نوشت: «در قانون جدید شمار حوزه ‏های انتخاباتی به 15 حوزه کاهش یافت که این اتفاق نیز می‌ تواند تاثیر مهمی بر شمار کرسی‌‏های جریان‌‏ها به خصوص جریان المستقبل داشته باشد.»

این قانون، لبنان را به پنج منطقه و 15 حوزه انتخابی تقسیم کرده است: منطقه انتخاباتی شرق لبنان (سه حوزه با 23 کرسی)، منطقه جنوب لبنان (سه حوزه با 33 کرسی)، جنوب بیروت (دو حوزه با 19 کرسی)، شمال لبنان (سه حوزه با 28 کرسی) و منطقه جبل لبنان (چهار حوزه با 25 کرسی). در هریک از این حوزه‌ها اهل سنت، شیعیان و مسیحیان متناسب با کرسی‌هایی که در اختیار دارند، رقابت می‌کنند.

برای مثال، شمال لبنان سه حوزه دارد که 28 نفر از مجموع 128 نماینده لبنان از شمال این کشور هستند. حوزه نخست «عکار» است که هفت کرسی دارد که سه کرسی به اهل سنت، یک کرسی به علوی ها، یک کرسی به مارونی ها و یک کرسی نیز به ارتدوکس شرقی اختصاص دارد. حوزه دوم طرابلس است.

طرابلس دومین شهر بزرگ و پرجمعیت لبنان است که 83 درصد جمعیت آنرا اهل سنت تشکیل می‌دهند. در این حوزه رقابت سنگینی میان لیست المستقبل، لیست نجیب میقاتی، نخست وزیر پشین لبنان، اشرف ریفی، از سران جدا شده از المستقبل و چند لیست دیگر برای کسب 11 کرسی وجود دارد. هشت کرسی این حوزه به اهل سنت، یک کرسی به علوی، یک کرسی به مارونی ها و یک کرسی به ارتدوکس شرقی اختصاص دارد. سومین حوزه شمال لبنان شامل چهار شهر البترون، بشری، زغرتا و الکوره است که 89 درصد از رای دهندگان از مسیحیان هستند. این حوزه که 10 کرسی دارد شاهد رقابت تنگاتنگی میان احزاب مسیحی است. در این حوزه مسلمانان هیچ کرسی را به دست نخواهند آورد و هفت کرسی به مارونی ها و سه کرسی نیز ارتدوکس شرقی اختصاص دارد.

128 کرسی پارلمان لبنان به طور مساوی میان مسلمان و مسیحیان این کشور تقسیم می شود. از 64 کرسی مسلمانان نیز 27 کرسی به اهل تسنن و 27 کرسی به شیعیان اختصاص داده شده و هشت کرسی نیز متعلق به دروزی ‌ها و دو کرسی تحت اختیار علوی ‌ها است. از 64 کرسی مسیحیان نیز 34 کرسی به مسیحیان مارونی اختصاص دارد، 14 کرسی در اختیار مسیحیان ارتودوکس، هشت کرسی به مسیحیان کاتولیک و شش کرسی به ارمنی‌ها و یک کرسی به انجیلی‌ها و یک کرسی دیگر به سایر اقلیت ‌های مسیحی اختصاص داده شده است.

آرایش سیاسی انتخابات

مهمترین احزاب سیاسی لبنانی در میان اهل سنت، شیعیان و مسیحیان به شرح زیر است:

حزب المستقبل و حزب «تیار العزم» به ریاست نجیب میقاتی از مهمترین احزاب اهل سنت هستند، اما در این انتخابات علاوه بر این دو حزب، لیست ها نیز حضور دارند که با این دو حزب رقابت می کنند که از جمله این لیست ها، لیست اشرف ریفی و لیست فیصل کرامی است. به نظر می رسد که حزب المستقبل در این انتخابات شاهد کاهش شمار کرسی‌های خود در پارلمان آینده باشد زیرا بر خلاف انتخابات گذشته، جریان 14 مارس که رهبری آن با سعد حریری است در این انتخابات شاهد ائتلاف گسترده ای نیست و شکننده ظاهر شده است.

لبنان در تب و تاب انتخابات 

حزب الله و جنبش امل از مهمترین احزاب شیعه هستند که بر جنوب و شرق لبنان تمرکز کردند. این دو حزب با هم ائتلاف کردند و به نظر می رسد که از 27 کرسی اختصاص یافته به شیعیان 26 کرسی را این دو حزب به دست آورند.

از مهمترین احزاب مسیحی که در پارلمان کنونی این کشور جایگاه مهمی دارند و رقابت سنگینی نیز برای انتخابات می 2018 دارند، عبارتند از: جریان ملی آزاد وابسته به میشل عون که اکنون 20 کرسی را در اختیار دارد و هم پیمان حزب الله است، حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیر جعجع که تحت حمایت عربستان سعودی قرار دارد و هشت کرسی پارلمان فعلی را در اختیار دارد، حزب کتائب لبنان که به ریاست «سامی جمیل» که اکنون پنج کرسی را در اختیار دارد، حزب المرده به ریاست سلیمان فرنجیه که چهار کرسی پارلمان فعلی را در اختیار دارد. شواهد گویای این است که با توجه به تغییر قانون انتخابات در لبنان، احتمال کاهش تعداد کرسی‌های جریان ملی آزاد در پارلمان آینده این کشور وجود دارد.  

نگاه خارجی به انتخابات لبنان

عربستان سعودی، امارات و آمریکا هزینه زیادی برای انتخابات پارلمانی می 2018 لبنان انجام دادند. این کشورها درصدد بر هم زدن ترکیب کنونی ساختار قدرت در لبنان هستند. 

«حسن شکری پور»، کارشناس خاورمیانه معتقد است، عربستان سعودی تلاش می کند شمار کرسی های حزب نیروهای لبنانی افزایش یابد تا سمیر جعجع به عنوان نخست وزیر جایگزین میشل عون شود. در همین حال، ریاض تلاش می کند در میان شیعیان نیز اشخاصی خارج از لیست مشترک جنبش امل و حزب الله وارد پارلمان لبنان شوند تا از تاثیرگذاری جریان مقاومت در ساختار قدرت لبنان بکاهد. با همه این تلاش ها، اما، به نظر می رسد که جریان مقاومت با توجه به نقشی که در حفظ امنیت لبنان طی هفت سال گذشته ایفا کرد، وضعیت بهتری در پارلمان آینده داشته باشد و یا دست کم وضعیت کنونی خود را در پارلمان آینده لبنان نیز حفظ کند.

اخبار لبنان را اینجا پیگیری کنید

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید