تهران- الکوثر: جمال عبدالنّاصر رهبرانقلاب ۱۹۵۲ بود که منجر به سرنگونی پادشاهی خاندان محمد علی شد. او در سال بعد قانون اصلاح کشاورزی را اجرا کرد. ناصر درسال ۱۹۵۴، هنگامی که ترور او به دست یکی از اعضای اخوانالمسلمین به سرانجام نرسید، به این سازمان یورش برد. وی، اولین رئیس جمهور مصر،محمد نجیب، را در حبس خانگی قرار داد و خود به جای او نشست. او در همهپرسی ۲۳ ژوئن ۱۹۵۶، رسماً رئیس جمهور شد.
پس از ملی کردن کانال سوئز و پیروزی سیاسی ناصر در بحران سوئز محبوبیت او هم در مصر و هم در جهان عرب، به طور چشمگیری افزایش پیدا کرد. در سایه این پیروزی و محبوبیت، درخواستها برای یکپارچگی عربی تحت رهبری او افزایش یافت که منجر به ایجاد جمهوری متحده عربی (۱۹۵۸–۱۹۶۱) از اتحاد میان مصر و سوریه گردید.
در سال ۱۹۶۲، ناصر توانست چند طرح سوسیالیستی نوسازی را به اجرا درآورد. هرچند شکستهایی در پروژهٔ یکپارچگی عربی (نظیر جدایی سوریه از مصر) رخ نمود، اما با آغاز سال ۱۹۶۳، هوادارانش در چند کشور عربی به قدرت رسیدند. این زمانی بود که او درگیر جنگ داخلی یمن شده بود.
ناصر اجازهٔ شرکت مخالفان در انتخابات را صادر نکرد و دور دوم ریاستجمهوری را در مارس ۱۹۶۵ بدون آنان آغاز کرد. اما پس پیروزی در انتخابات به دلیل شکست مصر در جنگ ششروزه ۱۹۶۷، استعفا داد؛ ولی با فشار راهپیماییهای مردمی که خواستار تداوم ریاستجمهوری وی بودند، از این تصمیم منصرف شد و به خواسته راهپیمایان تن داد.
ناصر از اوایل ۱۹۶۷، خود را به نخستوزیری منصوب کرد و برای بازپسگیری سرزمینهای از دست رفتهٔ مصر در جنگ ششروزه جنگ فرسایشی در پیش گرفت. او ضمن سیاست زدایی از ارتش مصر، چند اصلاحیه برای آزادی سیاسی اجرا کرد.
سرانجام ناصر پس از پایان جلسهٔ سران اتحادیه کشورهای عرب در ۱۹۷۰، بر اثر سکتهٔ قلبی ناگهانی، درگذشت. هنگامی از مرگ وی غم و اندوه جهان عرب را فراگرفته بود، در مراسم تشییع جنازهاش در قاهره پنج میلیون نفر شرکت کردند.
ناصر امروزه نیز در جهان عرب به دلیل گامهایش در زمینههای عدالت اجتماعی، یکپارچگی عربی، سیاستهای ضد امپریالیسم، شخصیتی بارز بهشمار میرود. آن دوره که به عنوان دوران ریاستجمهوریاش از آن یاد میشود، باعث رونق فرهنگ مصر شده و در آن زمان چند پروژه بزرگ اقتصادی مثل سد اسوان و شهر حلوان به بهرهبرداری رسید. منتقدان ناصر مواردی نظیر دیکتاتوری، فساد، بیکفایتی، نقض حقوق بشر و تسلط نظامی او بر ادارات سیاسی که الگوی دیگر دولتهای مصر نیز شد را برشمرده اند.
لینک عضویت در کانال تلگرام الکوثرفارسی اینجا
دو شنبه 6 آذر 1396 - 16:48:45